Odakle potiče običaj slavljenja slave?

Povezane objave

• Dmitrij Ivanovič Mendeljejev – Istrajni genijalac 18/02
• Ovo su najveće pretnje planeti u 2019! 21/01
• Nemački matematičar Karl Fridrih Gaust 30/04

Danas pravoslavni vernici proslavljaju Đurđevdan, jednu od većih slava po brojnosti slavljenja kod Srba. Crkva na ovaj dan obeležava pogubljenje Svetog Georgija, u narodu poznatijeg kao Sveti Đorđe, koje se desilo 23. aprila 303. godine.

Pre nego što krenemo uopšteno o običaju slavljenja slave, pisaćemo o ovom datumu, koji ima nekoliko zanimljivosti.

Sveti Đorđe je simboličan i kod pravoslavaca i kod katolika, s tim što ga katolici proslavljaju kao imendan 23. aprila. Đurđevdan je 2015. godine uvršten u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije, što svedoči o velikom uticaju i važnosti na više religijskih strana.

Srpski narod jedno vreme nije bio pod hrišćanskom verom, ali je ovaj praznik i dalje bio značajan, pogotovo nakon priznavanja hrišćanstva. Pre toga, bio je važan zbog zaštite zdravlja i polodnosti, što je svakako bio deo nekih magijskih radnji, što svedoči činjenici da je slavljenje slave preuzeto kao deo paganskog običaja.

Zvanično, Srbi su ovaj čin slavljenja preuzeli veoma davno, najviše se zadržao kod nas, a najstariji običaj slavljenja za koji postoji trag datira iz 1018. godine.

Tragovi ovog običaja imaju, ili su do nedavno imali, svi Sloveni. Slični običaji se sreću u Makedoniji, pojedinim delovima Bugarske, kod katolika u Boki Kotorskoj, južnoj Hercegovini, Dalmaciji i Bosanskom Grahovu, a i kod Albanaca katolika.

Vratimo se na paganstvo.  

Slavljenje slave simbolično nosi sa sobom zbližavanje porodice, podsećanje na pretke, a poštovanje običaja slavljenja označava i održavanje veze sa precima i sa svojim poreklom.

Pre nego što je naš narod primio hrišćanstvo, bilo je jasno da se paganski običaji neće tako lako iskoreniti iz naroda, pa je srpski arhiepiskop Sava u 13. veku uputio sveštenstvo da, umesto progona, paganskoj tradiciji daju hrišćanska obeležja. Neke manje izmene uneo je mitropolit srpski Mihailo 1862. godine, ali je sve manje-više bilo isto. 

Ostalo je istorija.

Osim porodica, slavu slave i mnoge institucije i lokalne samouprave. Među njima je najpoznatija školska slava, Sveti Sava, koju obeležavaju sve škole 27. Januara.

Kod Srba postoji skoro 80 krsnih slava, među kojima je Đurđevdan u prvih tri. Na prvom mestu je Sveti Nikola, a ostale slave su: Aranđelovdan, Sveti Jovan Krstitelj, Mitrovdan i Sveti Sava.

Na kraju, svima koji danas slave, želimo srećnu slavu!