Crna rupa, Vlasina i kosmos

Povezane objave

• Bil Gejts otkrio koja mu je bila najbolja investicija u životu 07/01
• Grad u Španiji isplivao nakon 60 godina? 12/06
• Moljci se hrane suzama ptica? 01/10

Na samo 1.500 svetlosnih godina od Zemlje, a u našoj galaksiji, astronomi su identifikovali crnu rupu. Tim stručnjaka sa Univerziteta Ohajo, saopštili su da je ovo otkriće zanimljivo i zato što je, uočena, crna rupa manja nego što se to te pojave očekuje. Preciznije, toliko je malecna da je za nju stvorena posebna kategorija. Astronomi su je nazvali “Jednorog” zbog neobičnih svojstava i sazvežđa u kom je nađena.

Imena zvezda

Srbija

Na oko 1.304 svetlosnih godina od Zemlje, a u sazvežđu Pegaz, nalazi se mala žuta zvezda koja liči na Sunce. Oko nje se okreće egzoplaneta, nalik na Jupiter, s tim što je duplo manja od njega. To su zvezda Morava i planeta Vlasina. Srbija je dala ova dva imena u okviru konkursa Međunarodne astronomske unije (MAU). Ova unija je prikupila sve rezultate i imenovala više od sto planeta i isto toliko zvezda van Sunčevog sistema.

Novim planetama i zvezdama imena je dalo još 110 zemalja, a od država sa Balkana tu su Albanija, Bosna i Hercegovina, Bugarska, Hrvatska, Slovenija i Rumunija.

Albanija

U sazvežđu Mali lav zvezda HD-82886, nazvana je Ilirija, a planeta koja se oko nje rotira, zove se Arber. Iz Albanije je stiglo 120 predloga, a pobedila je Ilirija, jer kako navode u objašnjenju, Albanci smatraju da su potomcima Ilira, dok je Arber naziv za srednjevekovne stanovnike te države.

Bosna i Hercegovina

Bosna i Hercegovina je predložila 256 imena, a ova dva su izabrana za zvezdu HD 260610 i egzoplanetu koja se vrti oko nje. Bosona je naziv iz 10. veka za teritoriju Bosne, a Naron je jedan od naziva za reku Neretvu. Oba nebeska tela su u sazvežđu Vodolije.

pročitajte još i Naučnici na pragu otkrića nove planete?

Bugarska

U sazvežđu sa Moravom i Vlasinom su i Tangra i Bendida, zvezda i egzoplaneta kojima je Bugarska dala ime. Obe su dobile nazive po božanstvima: Tangra je vrhovni bog neba, kog su obožavali Bugari, a u Bendidu su verovali Tračani.

Hrvatska

Hrvatska je kumovala zvezdi HD 75898 i njenoj egzoplaneti. Stribor je ime boga vetra u slovenskoj mitologiji i junaka iz knjige Priče iz davnina Ivane Brlić-Mažuranić. A Veles, egzoplaneta, je ime dobila po slovenskom bogu zemlje, vode i podzemnog sveta.

Slovenija

U sazvežđu Herkul nalaze se Irena i Istok, za zvezdu WASP-38 i njenu rotirajuću planetu. Zvezda je ime dobila po glavnom liku iz dela Pod slobodnim suncem, a egzoplaneta po borcu za slobodu.

Rumunija

Najviši planinski vrhovi  “upisani” su i u svemir. Naime, Rumuni su nebeskim telima dali imena po vrhovima u toj zemlji. Zvezda i planeta, Moldoveanu i Negoja su u sazvežđu Severna kruna.

pročitajte još i: Srednjoškolac otkrio tri nove planete

Lista sa imenima/predlozima koji su pobedili u davanju imena nalazi se na sajtu Međunarodne astronomske unije, a koja je pre šesti godine organizovala prvo ovakvo takmičenje. Kako je objašnjeno, imena koja se daju nebeskim telima moraju “pripadati objektima, ljudima ili mestima od velikog i dugog kulturnog, istorijskog ili geografskog značaja“, ili “biti tematski povezana sa nebom, astronomijom, sazvežđem u kome se sistem nalazi“.

Imena mogu da imaju od četiri do 16 znakova latiničnom transkripcijom. Nije bilo dozvoljeno predlagati imena političara, vojnih ili verskih ličnosti, kao i još uvek živih ljudi ili onih koji su umrli pre manje od jednog veka. Na listi zabrana su i imena organizacija ili proizvoda, životinja, skraćenice i izmišljena imena.