Na današnji dan – 18. mart

Povezane objave

• Na današnji dan – 13. februar 12/02
• Na današnji dan – 19. avgust 18/08
• Na današnji dan preminuo je Onore de Balzak 18/08

Dogodilo se na današnji dan – 18.3.

1229. godine – Rimsko-nemački car Fridrih II krunisao se za kralja Jerusalima, tokom Šestog krstaškog rata.

Prvi car Rusije – Ivan Grozni

1584. godine – Umro je ruski car Ivan IV (Grozni), prvi ruski vladar koji je krunisan za cara (1547). Uspešno je ratovao protiv Tatara i sproveo unutrašnje reforme, ali je zbog okrutnosti prema bojarima dobio nadimak Grozni. Podigao je 1553. prvu štampariju u Rusiji, a 1584. radi jačanja trgovine sa zapadnom Evropom izgradio je grad Arhangelsk na ušću Severne Dvine u Belo more.

Pročitajte i: Biografija cara Ivana Groznog

1768. godine – Umro je engleski književnik irskog porekla Lorens Stern, koji je romanima “Sentimentalno putovanje” i “Tristram Šendi” znatno uticao na razvoj evropske književnosti. Prikazujući “tok misli” svojih junaka anticipirao je neke oblike proze 20. veka, pa se smatra i prethodnikom Džejmsa Džojsa i Virdžinije Vulf.

Miloš Obrenović

1780. godine – Rođen je Miloš Obrenović, vođa Drugog srpskog ustanka, obnovitelj državnosti Srbije. Srpski knez od 1815. do 1839. godine i od 1858. do smrti 1860. godine, izborio je Srbiji autonomiju u okviru Otomanskog carstva (1830), a za sebe naslednu titulu kneza. Nakon ustanka, borbu za autonomiju vodio je diplomatskim sredstvima, u sporazumu s Rusijom i Turcima. Monopolom nad izvozom postao je jedan od najbogatijih ljudi na Balkanu.

1848. godine – U Milanu je izbila pobuna protiv Austrije i austrijski feldmaršal Johan Jozef Radecki je morao da povuče trupe iz grada.

1871. godine – Radnici Pariza počeli su prvu proletersku revoluciju, poznatu kao Pariska komuna, čiji je neposredni povod bio francusko-pruski rat. Naoružani radnici, nazvani “komunari”, stvorili su Nacionalnu gardu, Centralni komitet kao vrhovno telo, raspisali izbore i proglasili komunu. Pobuna je ugušena krajem maja.

1913. godine – U Solunu je ubijen grčki kralj danskog porekla Đorđe I, koji je vladao Grčkom od 1863. godine.

1921. godine – Boljševici su vojnom intervencijom okončali pobunu mornara u Kronštatu, glavnoj bazi ruske Baltičke flote. Kronštatski mornari i lučki radnici, koji su 1917. godine snažno podržali Oktobarsku revoluciju, pobunili su se krajem februara 1921. godine protiv boljševičke vlasti zahtevajući ekonomske reforme.

1922. godine – Britanske kolonijalne vlasti osudile su vođu indijskog pokreta za nezavisnost Mahatmu Gandija na šest godina zatvora, zbog kampanje građanske neposlušnosti.

1948. godine – Sovjetska vlada je opozvala vojne stručnjake iz Jugoslavije, a narednog dana i civilne, što je bio prvi javni znak razilaženja između jugoslovenskog komunističkog lidera Josipa Broza Tita i sovjetskog lidera Josifa Staljina.

1956. godine – U emigraciji u SAD umro je Nikolaj Velimirović, vladika ohridski i žički, jedan od vodećih teologa Srpske pravoslavne crkve. Njegove mošti prenete su u Srbiju 1991. godine.

1962. godine – Potpisan je Evijanski mirovni sporazum kojim je okončan osmogodišnji rat za nezavisnost Alžira od francuske kolonijalne vlasti.

1965. godine – Tokom leta vasionskog broda “Vashod 2” sovjetski kosmonaut Aleksej Leonov izašao je iz letelice i postao prvi čovek koji je “prošetao” svemirom.

1965. godine – U Rimu je umro bivši egipatski kralj Faruk I poslednji monarh Egipta, koji je zbačen s vlasti 1952. godine u oficirskoj pobuni.

1967. godine – Brod “Tori kanjon” ispustio je 80.000 tona nafte u blizini obale Velike Britanije.

1970. godine – General Lon Nol izveo je državni udar u Kambodži dok je šef države princ Norodom Sihanuk bio u poseti Moskvi.

1980. godine – Umro je nemački filozof Erih From, čije delo se zasniva na humanističkim tradicijama marksizma i koji je, analizom uzroka ljudskog samootuđenja stekao široku popularnost psihoanalitičara i humaniste. Posećivao je Jugoslaviju i u svetu popularisao “jugoslovenski put u socijalizam” (“Bekstvo od slobode”, “Čovek za sebe”, “Zdravo društvo”, “Marksova koncepcija čoveka”).

1983. godine – U egzilu u Švajcarskoj umro je bivši italijanski kralj Umberto II, poslednji monarh Italije, koji je na prestolu proveo samo mesec dana. Postao je kralj u maju 1946. godine, posle abdikacije oca Vitorija Emanuela III, a abdicirao u junu 1946. godine, nakon što su se Italijani na referendumu izjasnilio za republiku.

1993. godine – Srpske snage su u bosanskom ratu blokirale humanitarne konvoje UN za Srebrenicu i izvršile jedan od najtežih artiljerijskih napada na opkoljeno Sarajevo.

1994. godine – Bosanska vlada i Hrvatska potpisale su u Vašingtonu u prisustvu predsednika SAD Bila Klintona sporazum o muslimansko-hrvatskoj federaciji u BiH, koja je kasnije, Dejtonskim sporazumom, postala jedan od dva entiteta u bivšoj jugoslovenskoj republici BiH.

1999. godine – Kosovski Albanci potpisali su na pregovorima u Rambujeu kod Pariza mirovni sporazum, dok je srpska delegacija odbila vojni deo sporazuma. Šest dana kasnije NATO snage počele su vazdušne operacije nad SR Jugoslavijom.

2000. godine – U katastrofalnim poplavama u Mozambiku život je izgubilo 700 ljudi, a oko dva miliona je ostalo bez domova.

2004. godine – Haški tribunal osudio je penzionisanog admirala Jugoslovenske narodne armije (JNA) Miodraga Jokića na sedam godina zatvora, zbog granatiranja Dubrovnika u decembru 1991. godine.

2006. godine – Stotine hiljada ljudi širom Francuske protestvovao je zbog novog Zakona o radu, sa ciljem da izvrše pritisak na Vladu da od njega odustane.

2008. godine – Umro je britanski pisac naučne fantastike Artur Klark, autor više od stotinu knjiga o svemiru, među kojima i “2001: Odiseja u svemiru”, nauci i budućnosti. Dobitnik je najznačajnih nagrada u toj oblasti (“Hjugo” i “Nebjulu”).

2014. godine – U Kremlju je potpisan sporazum između Rusije i Krima i Sevastopolja o ulasku te dve oblasti u sastav Ruske Federacije kao ravnopravnih članica. Na prigovore Evrope i Severne Amerika da Rusija krši norme međunarodnog prava, predsednik Rusije Vladimir Putin je naveo u parlamentu da je Krim iskoristio pravo koje je dato Kosovu.

2014. godine – Narko bos Darko Šarić uhapšen je u zajedničkoj akciji policija Crne Gore i Srbije, a po potrenici koja je za njim raspisana decembra 2009. godine. Šarić je uhapšen u Južnoj Americi odakle je prebačen u Crnu Goru, a potom u Beograd.