Na današnji dan – 14. april

13/04/2023 20:00

Dogodilo se na današnji dan – 14.4.

1629. godine –  Rođen je holandski matematičar i astronom Kristijan Hajgens. Otkrio je prsten oko Saturna i konstruisao časovnik s klatnom.

Fridrih Hendl

Fridrih Hendl

1759. godine –  U Londonu je umro nemački kompozitor Georg Fridrih Hendl. Njegov veliki opus sadrži opere, oratorijume i veliki broj kompozicija za orkestar, a najpoznatiji su oratorijumi “Mesija”, “Izrael u Egiptu” i “Saul”.

1849. goine –  Na inicijativu revolucionarnog lidera Lajoša Košuta, Mađarska je proglasila nezavisnost od Austrije.

1865. godine –  Predsednik SAD Abraham Linkoln smrtno je ranjen u atentatu nekoliko dana po završetku građanskog rata. Na njega je u loži vašingtonskog pozorišta pucao Džon But. Linkoln je umro dan kasnije, a novi predsednik postao je Endrju Džonson.

1883. godine –  Rođen je pisac Sima Pandurović, jedan od osnivača srpske moderne.

1900. godine –  Predsednik Francuske Emil Lube otvorio je u Parizu Međunarodnu izložbu koja je, na 315 hektara, bila najveća te vrste u istoriji Evrope.

1904. godine –  Rođen je engleski pozorišni i filmski glumac Ser Džon Gilgud. Slavu je stekao ulogama Šekspirovih junaka, a filmsku nagradu Oskar dobio je 1981. godine, za ulogu u filmu “Artur”.

1907. godine –  Rođen je Fransoa Divalije koji je, uz nadimak “Papa Dok”, bio predsednik-diktator Haitija od 1957. do smrti 1971. godine.

1914. godine –  Umro je američki filozof i logičar Čarls Sanders Pirs, osnivač pragmatizma, pravca koji je kasnije razvio Vilijam Džejms.

1917. godine –  Umro je poljski lekar Ludovik Lazar Zamenhof, izumitelj esperanta, kombinacije niza svetskih jezika. Pod pseudonimom Dr Esperanto izdao je 1887. godine udžbenik novostvorenog jezika “Lingvo Internacia”.

1930. godine –  Pesnik Vladimir Vladimirovič Majakovski, jedan od utemeljivača ruskog futurizma, autor lirskih poema “Oblak u pantalonama” i “Flauta kičma”, izvršio je samoubistvo u Moskvi.

1931. godine –  U Španiji je proglašena republika, posle abdikacije i bekstva kralja Alfonsa III u inostranstvo. Republiku je 1939. godine, posle trogodišnjeg građanskog rata, ukinuo general Francisko Franko.

1945. godine –  Savezničke trupe su uhapsile nemačkog diplomatu i političara Franca fon Papena i izručile ga sudu za ratne zločine u Drugom svetskom ratu, u Nirnbergu. Oslobođen krivice, u Nemačkoj je kasnije osuđen na osam godina zatvora, ali je pušten već 1949. godine.

1969. godine –  Umro je književni istoričar Petar Kolendić, profesor Beogradskog univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti, poznat po studijama i raspravama o staroj dubrovačkoj i dalmatinskoj književnosti.

1975. godine –  U Sikimu (severoistočna Indija) je ukinuta monarhija i proglašena republika. Sikim je postao 22. država Indijske Unije.

Simon de Bovoar

1986. godine –  Umrla je francuska književnica Simon de Bovoar, životna saputnica Žan Pol Sartra. Njena knjiga “Drugi pol” bila je inspiracija feminističkog pokreta.

1988. godine –  Avganistan i Pakistan su u Ženevi potpisali sporazum o Avganistanu, a SSSR i SAD dali izjave o nemešanju. Sporazumom su predviđeni povratak avganistanskih izbeglica iz Pakistana i povlačenje sovjetskih trupa iz Avganistana.

1994. godine –  Dva američka borbena aviona F-15 greškom su, iznad severnog Iraka, oborila dva američka helikoptera, usmrtivši svih 26 ljudi u njima.

1995. godine –  Svetska zdravstvena organizacija saopštila je da je za oko milion ljudi u bivšoj Jugoslaviji potrebna medicinska pomoć zbog psiholoških trauma izazvanih ratom.

1999. godine –  Najmanje 75 ljudi je poginulo, a 25 je teško ranjeno u Metohiji u dve izbegličke kolone koje su raketirali avioni NATO.

1999. godine –  Pakistan je izvršio probu balističke rakete dometa 2.000 kilometara, sposobnu da nosi nuklearne projektile.

2000. godine –  Mitingom u centru Beograda, pod geslom “Stop teroru  –  za demokratske izbore”, opozicija je počela koordiniranu akciju za demokratske promene u zemlji.

2003. godine –  U blizini Bagdada američke specijalne snage uhapsile su bivšeg lidera palestinskog gerilskog pokreta Abu Abasa, optuženog da je organizovao otmicu italijanskog putničkog broda “Akile Lauro” 1985. godine i za ubistvo Amerikanca jevrejskog porekla Leona Klinghofera koji je bačen u Sredozemno more.

2006. godine –  Umro je Beri Nelson, glumac koji je prvi tumačio lik čuvenog britanskog agenta 007 Džejmsa Bonda u TV adaptaciji “Kazino Rojala” 1954. godine.

2009. godine –  Iz SAD je za Nemačku deportovan Džon Demjanjuk, bivši čuvar u nacističkom logoru smrti u Poljskoj, osumnjičen za ubistvo 29.000 Jevreja tokom Drugog svetskog rata.

2010. godine –  U jakom zemljotresu u Kini, magnitude 7,1 stepen Rihterove skale, poginulo je 2.183 osoba, povređeno 12.135, a 84 su nestale.

2010. godine –  Hrvatski predsednik Ivo Josipović prilikom zvanične posete Bosni i Hercegovini, izvinio se za učešće Hrvatske u politici koja je devedesetih godina prošlog veka pokušavala da podeli BiH i pozvao ceo region na saradnju.

2014. godine –  Islamistička organizacija Boko Haram (“Zapadno obrazovanje je grešno”) otela je više od 200 devojčica iz jedne škole u gradu Čibok (Nigerija).

13/04/2023 20:00

Your e-mail address will not be published.
Required fields are marked*

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments