Na današnji dan – 17. septembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 3. avgust 02/08
• Na današnji dan – 22. septembar 21/09
• Na današnji dan – 5. januar 04/01

Dogodilo se na današnji dan – 17.9.

1580. godine – Rođen je španski pisac Fransisko Gomez de Kevedo i Viljegas, velikan Zlatnog veka španske književnosti i jedan od najznačajnijih satiričara u svetskoj književnosti. Najznačajnija dela: “Snoviđenja”, “Život lupeža”.

1631. godine – U Tridesetogodišnjem ratu Šveđani i nemački protestanti pod komandom švedskog kralja Gustava Adolfa pobedili su carsku vojsku (Katolička liga) pod vođstvom grofa Tilija kod Lajpciga.

1665. godine – U Londonu je izbila epidemija kuge u kojoj je umrlo oko 70.000 ljudi.

1787. godine – Delegati 12 od tadašnjih 13 država SAD potpisali su Ustav SAD. Uz kasnije dodate amandmane, taj ustav je i sada na snazi i najstariji je važeći ustav u svetu. U njemu je prvi put primenjena ideja francuskog filozofa Monteskjea o podeli vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku.

1796. godine – Prvi predsednik SAD Džorž Vašington uputio je američkom narodu oproštajnu poruku (Farewell Address) i povukao se na svoje imanje. Za predsednika je izabran 1788. godine.

1809. godine – Mirom u Fredrikshamu završen je švedsko-ruski rat u kojem je Rusija osvojila Finsku.

1826. godine – Rođen je nemački matematičar Georg Fridrih Bernhard Riman, koji je otvorio nove pravce razvoja matematike i njene primene u fizici i mehanici. Niz matematičkih pojmova ima po njemu naziv.

1857. godine – Rođen je ruski fizičar Konstantin Eduardovič Ciolkovski, čije su teorije i otkrića bili osnova za razvoj astronautike. Godine 1903. objavio je prvo delo iz teorije astronautike “Ispitivanje vasionskog prostora reaktivnim aparatima”.

1889. godine – Povodom 500. godišnjice Kosovske bitke, u kraljevini Srbiji ustanovljen je “Orden kneza Lazara”, koji su mogli da nose samo vladar i punoletni prestolonaslednik.

1900. godine – Britanska kraljica Viktorija I Aleksandrina potpisala je dokument kojim je Australija ušla u Komonvelt kao federalna unija šest bivših britanskih kolonija.

David Fjodorovič Ojstrah

1908. godine – Rođen je ruski violinista i dirigent David Fjodorovič Ojstrah, jedan od najvećih majstora violine u 20. veku. Proslavio se 1935. godine na međunarodnom takmičenju u Varšavi i 1937. godine nagradom “Isaj” u Briselu, a potom je sa velikim uspehom nastupao širom sveta.

1918. godine – Posle trodnevne ofanzive, Prva i Druga srpska armija su uz pomoć dve francuske divizije probile Solunski front u Prvom svetskom ratu. Nemci i Bugari bili su primorani da se povuku. Proboj Solunskog fronta omogućio je srpskoj vojsci povratak u domovinu i, kao jedna od najuspešnijih operacija u Prvom svetskom ratu, doprineo konačnom slomu Centralnih sila.

1931. godine – RCA Viktor kompanija predstavila je prvu long-plej gramofonsku ploču na 33 obrtaja u hotelu Savoj u Njujorku.

1939. godine – Sovjetska Crvena armija ušla je u Poljsku sa istoka, zaposela krajeve zapadne Belorusije i Ukrajine i zarobila 217.000 Poljaka. Istovremeno Nemci su napali Varšavu iz vazduha i sa kopna.

1944. godine – Spuštanjem britanskih padobranaca kod grada Arnhema u Holandiji počela je operacija “Market Garden” u Drugom svetskom ratu, s ciljem da se uspostavi mostobran na reci Rajni i zaobiđe nemačka linija odbrane. Savezničke trupe naišle su na neočekivano jak otpor Nemaca i operacija je propala uz velike savezničke gubitke.

1961. godine – Obešen je bivši turski premijer Adnan Menderes, kojeg je u maju 1960. godine oborila vojna hunta generala Džemala Gursela i osudila na smrt zbog izdaje reformskih principa Kemala Ataturka.

1978. godine – Potpisivanjem okvirnog plana za mir na Bliskom istoku, u Kemp Dejvidu su završeni razgovori predsednika Egipta Anvara el Sadata, premijera Izraela Menahema Begina i predsednika SAD Džimija Kartera.

1980. godine – Bivši diktator Nikaragve general Anastasio Somosa Debajle ubijen je u atentatu u Paragvaju, gde je živeo u izbeglištvu posle zbacivanja sa vlasti u julu 1979. godine.

1994. godine – Umro je britanski filozof austrijskog porekla Karl Rajmund Poper, jedan od najuticajnijih mislilaca 20. veka. Napisao je: “Logika istraživanja”, “Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji”, “Beda istoricizma”.

1997. godine – U blizini Fojnice, u centralnoj Bosni, srušio se helikopter UN u kojem su poginuli 12 predstavnika međunarodne zajednice i pomoćnik Visokog predstavnika UN za Bosnu i Hercegovinu Gerd Vagner.

2001. godine – Makedonska vlada je saopštila da će NATO trupama dozvoliti da ostanu u zemlji i po završetku njihovog mandata.

2004. godine – Ministri odbrane pet zemalja EU (Holandija, Francuska, Italija, Španija i Portugal) potpisali su sporazum o osnivanju Evropske žandarmerije sa sedištem u Vićenci, na severoistoku Italije.

2014. godine – Južnokorejska Nagrada za mir dodeljena je nemačkoj kancelarki Angeli Merkel zbog njene “stalne svesti” o odgovornosti Nemačke u nacističkim zločinima.