Na današnji dan – 17. avgust

Povezane objave

• Na današnji dan – 5. januar 04/01
• Na današnji dan – 27. april 26/04
• Dogodilo se na današnji dan – 10. avgust 10/08

Dogodilo se na današnji dan – 17.8.

1552. godine – U Beogradu je štampana prva knjiga ćirilicom, poznata kao “Beogradsko četvorojevanđelje”. Knjigu, koja predstavlja dragocen izvor za upoznavanje prilika u Beogradu sredinom 16. veka, štampao je Trojan Gundulić, pripadnik dubrovačke kolonije u Beogradu.

1629. godine – Rođen je Jan Sobjeski, poljski kralj (1674-96), nacionalni heroj koji se uspešno borio protiv Švedske, Turske, Tatara i Kozaka. Slavljen je kao spasitelj Evrope, kada je 1683. godine oslobodio Beč turske opsade i time sprečio prodor Turske u srednju Evropu.

1743. godine – Mirom u Abou, kojim je Rusiji pripao južni deo Finske, okončan je rusko-švedski rat (1741-43).

1753. godine – Rođen je češki slavista Jozef Dobrovski, najznačajnija ličnost češkog narodnog preporoda, autor gramatike češkog jezika i “Udžbenika staroslavenskog jezika” (1822), prve naučne gramatike staroslavenskih jezika.

1786. godine – Rođen je američki nacionalni junak i političar Dejvi Kroket, član Kongresa SAD od 1827. do 1831. godine i od 1833. do 1835. godine. Poginuo je u martu 1836. braneći tvrđavu Alamo od Meksikanaca.

1786. godine – U Potsdamu je umro pruski kralj Fridrih II Veliki, koji je tokom vladavine od 1740. godine do smrti stvorio od Pruske evropsku silu. Nasledio ga je Fridrih Vilhelm II.

1850. godine – Danska je prodala Velikoj Britaniji sva utvrđenja i vlasnička prava nad Zlatnom obalom u Africi.

1879. godine – Osnovana je Francuska kompanija za izgradnju Panamskog kanala na čelu sa Ferdinandom de Lesepsom. Kompanija je bankrotirala 1889. godine izazvavši veliki politički skandal u Francuskoj, a gradnju kanala nastavile su SAD, nakon što su 1902. otkupile francusku koncesiju, dotad izvršene radove i znatan deo opreme za 40 miliona dolara i osnovale Zonu Panamskog kanala (1903).

Isidor Bajić

1878. godine – Rođen je Isidor Bajić, istaknuti kompozitor i pedagog, osnivač jedne od najstarijih srpskih muzičkih škola sa sedištem u Novom Sadu, koja nosi njegovo ime.

Pročitajte i: Biografija Isidora Bajića

1887. godine – Rođen je Karlo I, poslednji austrijski car (1916-18) i ugarsko-hrvatski kralj (1916-19), naslednik Franca Jozefa I. Nakon neuspelih pokušaja da u toku Prvog svetskog rata sklopi separatni mir i monarhiju reformiše u federalnu državu, bio je prinuđen da se odrekne prestola i emigrira u Švajcarsku.

1896. godine – Džorž Karmak otkrio je zlato u pritoci reke Klondajk u Kanadi, izazvavši jednu od najmasovnjih “zlatnih groznica”.

1908. godine – Umro je srpski pisac Radoje Domanović, majstor političke satire, koja u njegovim najboljim pripovetkama (“Stradija”, “Vođa”, “Danga”) doseže nivo univerzalne kritike ljudske naravi i društvenih institucija.

1941. godine – Nemci su u Drugom svetskom ratu obesili na Terazijama u centru Beograda tela petorice srpskih rodoljuba.

1943. godine – Savezničke snage uspostavile su, u Drugom svetskom ratu, kontrolu na Siciliji.

1945. godine – Vođa indonežanske borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno proglasio je nezavisnost Indonezije od Holandije i osnivanje jedinstvene Republike Indonezije. Holandija je priznala suverenitet Indonezije tek 1949. godine, nakon četvorogodišnjeg indonežansko-holandskog rata.

1960. godine – Afrička država Gabon stekla je nezavisnost od Francuske.

1962. godine – Čuvari Berlinskog zida ranili su 18-godišnjeg Petera Fehtera kada je pokušao da pobegne preko Berlinskog zida i pustili ga da umre od gubitka krvi. Taj slučaj postao je simbol tragedije do koje je dovelo podizanje zida između Istočne i Zapadne Nemačke, a dvojica čuvara optuženi su u julu 1996. godine za ubistvo bez predumišljaja.

1976. godine – U zemljotresu koji je izazvao ogromne talase, na filipinskom ostrvu Mindanao poginulo je oko 8.000 ljudi.

1985. godine – U eksploziji automobila-bombe u hrišćanskom delu Bejruta poginulo je 60 i povređeno 100 ljudi.

1987. godine – Nemački ratni zločinac Rudolf Hes, zamenik Adolfa Hitlera, izvršio je samoubistvo u 93. godini u berlinskom zatvoru Špandau, u kome je izdržavao kaznu doživotne robije na koju je osuđen u Nirnberškom procesu 1946. godine.

1988. godine – Od eksplozije bombe podmetnute u vojni avion poginuo je pakistanski diktator, general Mohamed Zija ul Hak. Sa predsednikom Pakistana poginuo je i ambasador SAD u Islamabadu Arnold Rafel.

1990. godine – Nakon najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale su policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi su odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.

1996. godine – Sa kosmodroma u Bajkonuru u vasionu je poletela prva Francuskinja, Klaudija Andre Dešaj, koja je potom provela 16 dana u naučnoj misiji na ruskoj svemirskoj orbitalnoj stanici “Mir”.

1999. godine – U najtežoj prirodnoj katastrofi u istoriji Turske, u zemljotresu sa epicentrom kod grada Izmit, 150 kilometara zapadno od Istanbula, poginulo je više od 30.000 ljudi.

2001. godine – Nezadovoljna radom vlade Srbije, Demokratska stranka Srbije donela je odluku da povuče svoje predstavnike iz vlade. Bio je to početak ozbiljne krize u Demokratskoj opoziciji Srbije (DOS) koja je izbornom pobedom u septembru 2000. godine srušila desetogodišnji režim Slobodana Miloševića.

2004. godine – Umro je Žerard Suzej jedan od najvećih francuskih baritona.

2005. godine – Umro je bolivijski fotograf Fredi Alborta koji je 1967. godine snimio čuvenu fotografiju ubijenog legendarnog gerilskog vođe Če Gevare.

2008. godine – Američki plivač Majkl Felps osvojio je osmu zlatnu medalju na Olimpijskim igrama u Pekingu, postavivši tako novi rekord po broju zlata na jednim Igrama. Dotadašnji rekorder bio je plivač Mark Špic sa sedam zlatnih medalja sa olimpijade u Minhenu 1972. godine.

2009. godine – U nesreći u najvećoj hidroelektrani u Rusiji, Sajano-Šušenskaja u Hakasiji, Sibir, poginulo je 75 radnika. Havarija je uticala na smanjenu proizvodnju električne energije, a remont hidroelektrane je trajao do novembra 2014. godine.

2012. godine – Članice ruske pank grupe “Pusi Rajot”, koje su u februaru izvele perfomans u hramu Hrista spasitelja u Moskvi “Bogorodice, progoni Putina”, osuđene su na po dve godine za huliganstvo. Brojne ruske i međunarodne organizacije i javne ličnosti osudile su proces ocenjujući da ograničava slobodu izražavanja.