Na današnji dan – 1. oktobar

Povezane objave

• Na današnji dan – 3. jun 02/06
• Na današnji dan – 24. januar 23/01
• Na današnji dan – 28. septembar 27/09

Dogodilo se na današnji dan – 1.10.

1684. godine – Umro je francuski pisac Pjer Kornej, pesnik moralne veličine i patriotskog i epskog zanosa, jedan od najznačajnijih predstavnika francuske klasične tragedije. Najznačajnija dela: “Sid”, “Horacije”, “Sina”, “Poliekt”.

1754. godine – Rođen je Pavle I Petrovič Romanov, ruski car (1796-1801), sin i naslednik Katarine Velike. Iz straha pred prodorom ideja Francuske revolucije, vladavinu je štitio represijom i terorom, a 1798. godine pristupio je “Drugoj koaliciji” (sa Engleskom i Austrijom) protiv Napoleona. Ubijen je 1801. godine u zaveri dvorskih oficira.

1878. godine – U Nišu je otvorena prva gimnazija, a prve školske godine je upisano 49 učenika.

1892. godine – Rođena je srpska književnica i klasični filolog Anica Savić-Rebac, profesorka Univerziteta u Beogradu. Najznačajnija dela: “Problemi antičke estetike”, “Antička demokratija i socijalni problemi”.

Vladimir Horovic

1904. godine – Rođen je američki pijanista ruskog porekla Vladimir Horovic, jedan od najvećih majstora klavira u istoriji muzike. SSSR je napustio 1925, a kada se prvi put vratio 1986. doživeo je trijumf na koncertima u Moskvi i Lenjingradu.

1910. godine – Japan je izvršio aneksiju Koreje i uključio je u Japansko carstvo.

1914. godine – Turska je kao saveznica Centralnih sila u Prvom svetskom ratu zatvorila Dardanele za brodove zemalja Antante.

1918. godine – Predvođeni engleskim pukovnikom Tomasom Edvardom Lorensom, poznatim kao Lorens od Arabije, Arapi su uz pomoć Britanaca u Prvom svetskom ratu preoteli Damask od Turaka.

1924. godine – Radio Beograd je počeo da emituje program. U eksperimentalnim emisijama inženjeri Mihajlo Simić i Dobrivoje Petrović su sa predajnika u Rakovici emitovali i koncerte uz učešće pevača Beogradske opere. U znak sećanja na prvo emitovanje, 1. oktobar je ustanovljen kao dan RTV Srbije.

1926. godine – U Beogradu je otvorena pijaca na Zelenom vencu.

1928. godine – U SSSR-u je proglašena Prva petoljetka, petogodišnji plan razvoja industrije i nastavak kolektivizacije poljoprivrede.

1938. godine – Nemačka armija je ušla u Čehoslovačku i okupirala Sudete nakon Minhenskog sporazuma Nemačke sa Velikom Britanijom i Francuskom.

1943. godine – Saveznici su posle jednomesečne bitke u Drugom svetskom ratu zauzeli Napulj.

1946.godine – Međunarodni vojni sud u Nirnbergu je 22 zvaničnika nacističke Nemačke proglasio je krivim za ratne zločine u Drugom svetskom ratu. Na smrt je osuđeno 12, trojica na doživotni zatvor, a ostali na kazne od 10 do 20 godina zatvora.

1949. godine – U Pekingu je proglašena Narodna Republika Kina na čelu sa Mao Cedungom. Za prvog premijera i ministra spoljnih poslova postavljen je Ču Enlaj.

1957. godine – Umro je srpski biolog i fiziolog Ivan Đaja, profesor Univerziteta u Beogradu i član Srpske akademije nauka i umetnosti, koji je istraživanjima fiziologije duboko ohlađenog organizma stekao svetski renome.

1979. godine – Zona Panamskog kanala je posle 70 godina pod kontrolom SAD formalno predata na upravu Panami.

1982. godine – Lider Hrišćansko-demokratske unije Helmut Kol postao je šesti kancelar Zapadne Nemačke, nasledivši socijaldemokratu Helmuta Šmita.

Pavle Vuisić

1988. godine – Umro je srpski i jugoslovenski filmski glumac Pavle Vujisić, koji se proslavio u mnogobrojnim filmovima i televizijskim serijama (“Šešir gospodina Vujića”, “Ko to tamo peva”, “Maratonci trče počasni krug”, “Parče plavog neba”).

1988. godine – Mihail Sergejevič Gorbačov je postao predsednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR umesto Andreja Gromika koji je prethodnog dana penzionisan. Tvorac političkih i privrednih reformi, Gorbačov je bio i poslednji lider Sovjetskog Saveza.

1989. godine – Danska je kao prva zemlja u svetu dozvolila brak homoseksualaca.

1996. godine – Savet bezbednosti UN ukinuo je ekonomske sankcije SR Jugoslaviji uvedene u maju 1992. godine zbog njene umešanosti u rat u Bosni.

1997. godine – Policija je grubom silom rasturila mirne demonstracije albanskih studenata u Prištini i još pet gradova na Kosovu. Studenti su zahtevali povratak u univerzitetske ustanove i nastavu na albanskom jeziku.

1999. godine – U Beogradu je umro doajen beogradske operske scene, prvak Opere Narodnog pozorišta Miroslav Čangalović.

1999. godine – Ruske snage ušle su u Čečeniju nakon što su tokom avgusta i septembra potukle čečenske islamiste na teritoriji Dagestana.

2000. godine – Širom Srbije nastavljeni su protesti građana zbog nepriznavanja pobede kandidata Demokratske opozicije Srbije Vojislava Koštunice na predsedničkim izborima u SR Jugoslaviji. Jake policijske snage ušle su u rudnik Kolubara u pokušaju da spreče štrajk rudara.

2003. godine – Na parlamentarnim izborima u Ruandi pobedila je partija Patriotski front Ruande, predsednika Pola Kagame. To su bili prvi višestranački izbori u Ugandi od 1962. godine, kada je zemlja prestala da bude belgijska kolonija.

2013. godine – U Bosni i Hercegovini je počeo popis stanovništva, prvi posle 22 godine.