Na današnji dan – 14. jun

Povezane objave

• Na današnji dan – 17. novembar 16/11
• Na današnji dan – 7. novembar 06/11
• Na današnji dan – 5. april 04/04

Dogodilo se na današnji dan – 14. 6.

1645. godine – U građanskom ratu u Engleskoj snage parlamentarista pod vođstvom Olivera Kromvela i Tomasa Ferfaksa porazile su kod Nejzbija rojaliste pod vođstvom princa Ruperta od Palatinejta.

1777. godine – Kongres SAD je prihvatio, kao zvaničnu, državnu, zastavu “zvezda i pruga” koja se, osavremenjena, koristi i danas.

1789. godine – Engleski kapetan Vilijam Blaj, sa 18 pristalica, posle dramatičnog putovanja i više od 3.500 pređenih milja, stigao je na ostrvo Timor blizu Jave. Blaj je 48 dana ranije ostavljen u vodama Tahitija pošto se posada broda “Baunti” pobunila i preuzela komandu nad brodom.

1798. godine – Rođen je češki istoričar i političar František Palacki, vođa češkog preporoda u 19. veku. Kao lider Federalističke stranke zalagao se, u skladu sa svojom idejom austroslavizma, za federativno preuređenje Austro-Ugarske.

1800. godine – Napoleon Bonaparta porazio je austrijske trupe u presudnoj bici kod Marenga u Italiji.

1811. godine – Rođena je američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou, borac za ženska prava i oslobađanje crnih robova, autor romana “Čiča Tomina koliba”.

1837. godine – U Napulju je umro italijanski pisac Đakomo Leopardi, najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih pesnika evropske poezije 19. veka. Njegova najpoznatija dela su: “Silviji”, “Dijalozi i eseji” “Zibaldon”, dnevnik “Misli”.

1894. godine – Rođena je Ljubica Janković, etnomuzikolog, saradnica Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti i članica više međunarodnih ustanova za izučavanje narodne kulture. Sa sestrom Danicom izdala je knjigu “Narodne igre” u sedam tomova.

Jovan Jovanović Zmaj

1904. godine – Umro je pisac i lekar Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog društva u drugoj polovini 19. veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu (1890-1898), najpoznatiji je kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti (“Đulići” i “Đulići uveoci”).

1924. godine – Rođen je pisac Vladimir Aleksejevič Solouhin, koji je u rusku književnost uveo nefabularnu prozu slobodne kompozicije. Najpoznatija dela: “Kako ispiti sunce”, “Živeti na zemlji”.

Emelin Pankherst – osnovala Socijalno-političku uniju žena

1928. godine – Umrla je Emelin Pankherst, britanska sufražetkinja, osnivač Socijalno-političke unije žena (1903. godine). Organizovala je brojne mitinge i demonstracije za žensko pravo glasa zbog čega je osam puta bila u zatvoru.

Če Gevara – do smrti smatran legendarnom političkom figurom

1928. godine – Rođen je argentinski političar i revolucionar Ernesto “Če” Gevara. Kao beskompromisni borac za pravdu stekao je veliku popularnost, posebno među mladima. Učestvovao je u Kubanskoj revoluciji i bio ministar u Kastrovoj vladi (1961-1965). U novembru 1966. godine postao je lider gerilaca u Boliviji, a u oktobru naredne godine zarobljen je i ubijen.

1936. godine – Umro je ruski pisac Maksim Gorki. Imao je značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu sovjetske Rusije i smatra se osnivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti. Najpoznatija dela: “Makar Čudra”, “Mati”, “Na dnu”.

Pročitajte i: Najzanimljiviji citati Maksima Gorkog

1940. godine – Zastava sa kukastim krstom podignuta je na Ajfelovoj kuli dok su trupe nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu ulazile u centar Pariza.

1941. godine – Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt naredio je zamrzavanje imovine Nemačke i Italije u Americi.

1943. godine – U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo je banjalučki književnik, novinar, revolucionar, učesnik Narodno-oslobodilačke borbe Veselin Masleša. Posthumno je proglašen Naodnim herojem Juoslavije.

1946. godine – Umro je škotski pronalazač Džon Logi Berd, koji je 1923. godine izveo prvi prenos TV slike, a 1928. godine prvi prekookeanski TV prenos između Londona i Hortsdejla u SAD.

1962. godine – U Parizu je osnovana Evropska organizacija za istraživanje svemira.

1966. godine – Vatikan je objavio aboliciju na Indeks zabranjenih knjiga (Index librorum prohibitorum). Popis dela koje po crkvenoj zabrani katolički vernici nisu smeli da čitaju, 1559. godine je objavio papa Pavle IV.

1968. godine – Umro je italijanski pesnik Salvatore Kvazimodo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1959. godine. Najpoznatija dela: “Vode i zemlje”, “A veče je tu”, “Život nije san” “Utopljena oboa”.

1986. godine – Umro je argentinski pisac Horhe Luis Borhes, jedan od najvećih i najuticajnijih književnika 20. veka. Presudno je obeležio hispanoameričku literaturu i značajno uticao na svetske književne tokove. Najpoznatiaj dela: “Univerzalna istorija beščašća”, “Maštarije”, “Alef”, “Izveštaj o Brodiju”, “Peščana knjiga”.

1990. godine – U Bukureštu je 10.000 rudara, uz podršku nove vlasti kako je tvrdila opozicija, rasturilo šatorsko naselje studenata koji su demonstrirali protiv vlasti u centru grada i demoliralo redakcije pojedinih listova i sedišta opozicionih stranaka.

1992. godine – U Beogradu je prvi put posle 45 godina održana litija za praznik Duhova na kojoj je učestvovalo oko 10.000 ljudi predvođenih patrijarhom srpskim Pavlom. Istog dana je u organizaciji Građanskog saveza Srbije nekoliko hiljada Beograđana učestvovalo na manifestaciji “Poslednje zvono” s porukom režimu Slobodana Miloševića da je njegovo vreme isteklo.

1993. godine – Tansu Čiler je postala prva žena na dužnosti premijera Turske.

1995. godine – Pobunjeni Čečeni su napali grad Buđonovsk na jugu Rusije, uzeli 1.500 talaca i zauzeli državne zgrade. U napadu je poginulo oko 100 ljudi, a taoci su oslobođeni posle pregovora sa premijerom Rusije, Viktorom Černomirdinom.

2000. godine – Italijanske vlasti izručile su Turskoj Mehmeda Ali Agdžu pošto ga je predsednik Italije pomilovao. Agdža je zbog atentata 1981. godine na papu Jovana Pavla II, proveo 19 godina u italijanskom zatvoru.

2003. godine – Na referendumu u Češkoj, 81 odsto građana je glasalo za pristupanje EU.

2005. godine – Umro je Italijan Karlo Maria Đulini, jedan od najvećih dirigenata 20. veka.

2007. godine – Umro je bivši predsednik Austrije i generalni sekretar UN u dva mandata, Kurt Valdhajm.