Na današnji dan – 9. septembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 4. jun 03/06
• Dan mladosti, rođendan i štafeta 25/05
• Na današnji dan – 30. januar 29/01

Dogodilo se na današnji dan – 9.9.

1087. godine – Umro je normanski vojvoda i engleski kralj Vilijam I poznat kao Vilijam Osvajač. Nakon pobede nad kraljem Haroldom u bici kod Hestingsa 1066. godine postao je kralj Engleske. Tokom njegove vladavine romanizovani Normani počeli su se stapati sa pokorenim Anglosasima u englesku naciju. Uveo je 1085. godine prvi imovinski katastar (Domesday Book).

1513. godine – U bici protiv Engleza kod Fludena poginuo je škotski kralj Džejms IV zajedno sa nekoliko hiljada Škota, među kojima je bilo gotovo celo plemstvo.

1585. godine – Rođen je francuski državnik, kardinal Arman Žan di Plesi Rišelje, koji je kao ministar kralja Luja XIII (od 1629) vršio stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Osnovao je 1635. godine Francusku akademiju.

1737. godine – Rođen je italijanski lekar i fizičar Luiđi Galvani, koji je 1789. godine, vršeći eksperimente sa žabljim mišićima, otkrio vrstu elektriciteta, koja je kasnije po njemu nazvana galvanski elektricitet.

1772. godine – Rođen je srpski književnik i pozorišni pisac Joakim Vujić, koji je 1835. godine u Kragujevcu osnovao prvo srpsko pozorište, gde je prenosio romantičarski duh Evrope prikazujući dela domaćih i stranih autora.

1776. godine – Američki Kontinentalni kongres uveo je zvaničan naziv države Sjedinjene Američke Države umesto Ujedinjene kolonije.

Lav Nikolajevič Tolstoj

1828. godine – Rođen je ruski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj, jedan od velikana svetske književnosti, autor čuvenih romana “Rat i mir” i “Ana Karenjina”. Zbog kritičkog odnosa prema društvu i crkvi, dolazio je u sukob sa vlastima, a Ruska pravoslavna crkva ga je 1901. godine ekskomunicirala.

Pročitajte i: Biografija – Lav Nikolajevič Tolstoj

1894. godine – Kineski revolucionar Sun Jat-sen osnovao je Društvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu sa Japanom. Ustanak nije uspeo, a učesnici su uhvaćeni i pogubljeni. Sun Jat-sen je uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. živeo je u inostranstvu.

1898. godine – Umro je francuski pisac Stefan Malarme uz Remboa i Verlena najznačajniji pesnik frnacuskog simbolizma. Njegova pesma “Popodne jednog fauna” inspirisala je Debisija da komponuje čuveni preludij.

1901. godine – Umro je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog noćnog života na kraju 19. veka.

1914. godine – U Prvom svetskom ratu okončana je prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni nemački gubici procenjeni na 800.000 ljudi. U julu 1918. godine vođena je druga bitka na Marni i to je bila poslednja nemačka ofanziva u Prvom svetskom ratu.

1944. godine – Dan nakon ulaska sovjetskih trupa u Bugarsku, bugarski komunisti preuzeli su vlast u zemlji.

1945. godine – Trupe SAD iskrcale su se na kraju Drugog svetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske su od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela je postala linija podele dveju korejskih država.

1948. godine – Posle povlačenja sovjetske vojske, na severu korejskog poluostrva proglašena je Narodna Demokratska Republika Koreja sa glavnim gradom Pjongjangom.

1976. godine – Umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. godine u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoveni lider. Njegove misli i ideje objavljene su u cuvenoj “Crvenoj knjižici”. Godine 1966. pokrenuo je “Veliku proletersku kulturnu revoluciju” tokom koje je smenjen veliki broj partijskih funkcionera, među kojima i njegovi najbliži saradnici.

1987. godine – Iračko ratno vazduhoplovstvo započelo je seriju udara na iranske električne centrale i naftna postrojenja.

1991. godine – Sovjetska republika Tadžikistan proglasila je nezavisnost.

1993. godine – Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumeli su se o međusobnom priznanju, otvarajući put ka okončanju sukoba Arapa i Jevreja.

1996. godine – U tajfunu koji je pogodio priobalna područja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo je više od 130 ljudi, a hiljade je povređeno.

2001. godine – Lider avganistanske opozicione “Severne alijanse” Ahmad Šah Masud, koji je predvodio borbu protiv talibana, smrtno je ranjen u njegovoj kancelariji kada su dva bombaša samoubice aktivirali bombe. Masud je preminuo tri dana kasnije.

2001. godine – Na predsedničkim izborima u Belorusiji, u mandatu od pet godina, pobedio je Aleksandar Lukašenko, koji se već na toj funkciji nalazi sedam godina.

2002. godine – Viši sud u Bijelom Polju osudio je Nebojšu Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora, zbog učešća u otmici i likvidaciji putnika, pretežno Muslimana, iz voza na pruzi Beograd-Bar u stanici Štrpci (RS) u februaru 1993. godine.

2003. godine – Umro je američki naučnik Edvard Teler jedan od tvoraca hidrogenske bombe i jedan od učesnika u projektu Menheten koji je doveo do proizvodnje atomske bombe tokom drugog svetskog rata.

2004. godine – U Minhenu je počelo suđenje 86-godišnjem Ladislavu Nižnjanskom, optuženom za nacističke zločine 1945. u Čehoslovačkoj, gde je 1962. u odsustvu osuđen na smrt. On je posle Drugog svetskog rata skoro 60 godina neometano živeo u Minhenu gde je radio kao dokumentarista i prevodilac u američkoj radio-stanici Radio Slobodna Evropa. Odlukom suda u Minhenu 2005. pušten je na slobodu u nedostatku dokaza.

2009. godine – Umro je Majk Bonđorno popularni TV voditelj i simbol nacionalne televizije RAI. Nazvan “kraljem kviza” on je bio jedna od omiljenih i najdugovečnijih televizijskih ličnosti u Italiji.