Na današnji dan – 10. januar

Povezane objave

• Na današnji dan – 26. decembar 25/12
• Zanimljivosti o Aleksandru II Nikolajeviču Romanovu 29/04
• Dogodilo se na današnji dan – 14. avgust 14/08

Dogodilo se na današnji dan – 10.1.

49. godine p.n.e. – Gaj Julije Cezar izgovorio je čuvenu reccenicu “Alea iacta est” (“Kocka je bačena”) i prešao reku Rubikon (po jednoj varijanti današnja rečica Fiumicino u gornjoj Italiji, po drugoj Pisatelo kod Ravene, granica između Italije i Galije), što je označilo novo razdoblje u istoriji Rimskog carstva – počeo je građanski rat protiv Pompeja i Senata koji je završen uvođenjem Cezarove diktature. Pripadnici republikanske opozicije ubili su Cezara 44. godine p.n.e.

1356. godine – Na državnom saboru u Nirnbergu prihvaćen je glavni deo Zlatne bule cara Karla IV, velikog ustavnog zakona nemačke carevine, koji je u svojim osnovama trajao do 1806. godine.

1778. godine – Umro je švedski prirodnjak Karl fon Line. Uveo je binarnu nomenklaturu po kojoj svaka biljka i životinja ima naziv roda i vrste. Osnivač je Prirodnjačkog muzeja u Upsali i prvi predsednik Švedske akademije nauka (1973).

1863. godine – U Londonu je otvorena prva linija podzemne železnice u svetu.

1882. godine – Počeo je hercegovačko-bokeljski ustanak Srba i muslimana protiv Austro-Ugarske, kao odgovor na uvođenja zakona o vojnoj obavezi i regrutovanja. Ustanak, koji je potajno podržala Crna Gora, ugušen je posle nekoliko meseci.

1889. godine – Francuska je uspostavila protektorat nad Obalom Slonovače.

1890. godine – Umro je srpski pisac i lekar Laza Lazarević, koji se s devet pripovedaka, koliko je ukupno napisao, svrstao među najznačajnije prozne stvaraoce srpske književnosti. Smatra se tvorcem srpske psihološke pripovetke i jednim od najboljih stilista. Najpoznatija dela: “Prvi put s ocem na jutrenje”, “Sve će to narod pozlatiti”, “Vetar”, “Na bunaru”, “Školska ikona”, “U dobri čas hajduci”, “Verter”, “Švabica”, “On zna sve”.

1909. godine – Rođen je srpski fizičar i hemičar Pavle Savić, koji je svetski renome stekao kada je sa Irenom Žolio Kiri 1937. i 1938. godine u Parizu otkrio izotope poznatih elemenata bombardovanjem atoma urana sporim neutronima. Od 1947. godine rukovodio je izgradnjom Nuklearnog instituta u Vinči i do 1960. godine bio direktor instituta. Od 1971. do 1981. godine bio je predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti.

1917. godine – Umro je Frederik Kodi, poznat kao Bafalo Bil, poštanski jahač “Poni ekspresa”, vodič i tragač u američkoj vojsci, plaćeni borac protiv Indijanaca, profesionalni lovac na bivole i bizone. Godine 1883. legendarna ličnost američke istorije organizovao je reviju kaubojskih veština “Revija divljeg zapada”, u kojoj je nastupao kao glavna zvezda. Kasnije je nastupao i u Evropi i gostovao je i u Srbiji.

1920. godine – U Ženevi je izabrano veće Lige naroda koje su činili Francuska, Italija, Japan, Velika Britanija. Kasnije su članice Veća postale Nemačka i SSSR. Zbog političkog neuspeha Liga naroda je prestala da postoji 1939. godine, mada je formalno ukinuta 1946. godine, kada je u Londonu održana prva sednica Generalne skupštine UN.

1922. godine – Artur Grifit je postao prvi predsednik Irske posle sticanja nezavisnosti te zemlje od Velike Britanije.

1934. godine – U Nemačkoj je pogubljen Marinus van der Lube, nakon što je proglašen krivim za potpaljivanje Rajhstaga 27. februara 1933. godine.

1969. godine – Švedska je kao prva zapadna zemlja uspostavila diplomatske odnose sa Severnim Vijetnamom.

Koko Šanel

1971. godine – Umrla je francuska modna kreatorka Gabrijela “Koko” Šanel, jedna od najčuvenijih u 20. veku koja je gotovo šest decenija suvereno vladala visokom pariskom modom.

Pročitajte i: Više o životu Koko Šanel

1996. godine – Izrael je pustio iz zatvora stotine Palestinaca, nekoliko dana uoči prvih palestinskih nacionalnih izbora u Gazi i na Zapadnoj obali.

1997. godine – Arnoldo Aleman postao je predsednik Nikaragve u prvoj demokratskoj i mirnoj smeni vlasti u modernoj istoriji te zemlje.

1997. godine – Tokom antivladinih protesta u Sofiji demonstranti su probili policijski kordon, upali u zgradu parlamenta i demolirali je.

2001. godine – Bivša predsednica Republike Srpske Biljana Plavšić dobrovoljno se predala Međunarodnom sudu u Hagu pred kojim je optužena za genocid i druge zločine počinjene 1991-92. godine tokom Bosanskog rata. Nakon priznanja krivice osuđena je 27. februara 2003. godine na 11 godina zatvora.

2002. godine – Izraelski tenkovi i buldožeri sravnili su 73 palestinske kuće u Rafi, nakon napada naoružanih Palestinaca na izraelske vojnike.

2007. godine – Umro je italijanski filmski producent Karlo Ponti, koji je radio sa nizom najpoznatijih reditelja, kao što su Federiko Felini, Žan-Lik Godar i Dejvid Lin. Tokom 50-to godišnje karijere bio je producent više od 260 filmova.

2009. godine – Umro je Žorž Kraven, tvorac najveće francuske filmske nagrade Cezar.

2011. godine – Umro je nekadašnji proslavljeni strelac i jugoslovenski reprezentativac Borivoje Kostić. Sa selekcijom Jugoslavije osvojio je zlatnu medalju na Olimpijskim igrama 1960. godine u Rimu.