Na današnji dan – 13. jun

Povezane objave

• Na današnji dan – 5. jul 04/07
• Na današnji dan – 15. februar 14/02
• Na današnji dan – 6. septembar 05/09

Dogodilo se na današnji dan – 13.6.

Aleksandar Makedonski – jedan od najvećih vojskovođa u istoriji

323. godine p.n.e. – U Vavilonu je umro Aleksandar III Makedonski (Aleksandar Veliki), jedan od najvećih vojskovođa u svetskoj istoriji. Njegova legendarna ličnost bila je vekovima inspiracija likovnih umetnika i pesnika.

Pročitajte i: Biografija Aleksandra Velikog

823. godine – Rođen je francuski kralj Karlo II, kojem je Verdunskim ugovorom 843. godine pripao zapadni i srednji deo franačke države (danas Francuska).

1381. godine – Pod vođstvom Vota Tajlera, u engleskim pokrajinama Kent, Norfok, Safok i Kembridžšir počeo je seljački ustanak protiv feudalaca, izazvan visokim porezima.

1811. godine – Rođen je književni kritičar i filozof Visarion Grigorjevič Bjelinski, osnivač realističke estetike u ruskoj
književnoj kritici. Formulisao je teorijsku osnovu novog pravca u ruskoj književnosti nazvanog “naturalna škola”, a kao uzor isticao je Gogoljevo delo. Dela: “Pismo Gogolju”, “Književne maštarije”.

1839. godine – Srpski knez Miloš Obrenović abdicirao je u korist sina Milana i napustio Srbiju. Knez Milan je umro nekoliko nedelja nakon što je izabran za srpskog vladara, a namesnici su pozvali njegovog mlađeg brata Mihaila da preuzme presto.

1865. godine – Rođen je irski pesnik i dramski pisac Vilijam Batler Jejts, uz Šoa i Džojsa jedan od najvećih irskih pisaca. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1923. godine. Najpoznatija dela: “Oisinova lutanja”, “Vetar u trsci”, “Grofica Ketlin”, “Žuđena zemlja”.

1876. godine – Srpsko učeno društvo je za prvu ženu akademika izabralo slikarku Katarinu Ivanović.

1886. godine – Pod misterioznim okolnostima utopio se bavarski kralj Ludvig II, tri dana nakon što je proglašen umobolnim i svrgnut s prestola. Pod njegovim pokroviteljstvom, Rihard Vagner je 1864-1885. godine u Minhenu radio na reformi muzike i drame i izveo svoje čuvene muzičke drame “Tristan i Izolda” i “Nirnbeški majstori pevači”.

Pavo Nurmi – Osvajač 9 zlatnih olimpijskih medalja i 29 svetskih rekorda

1897. godine – Rođen je finski trkač na duge staze Pavo Nurmi, koji je osvojio devet zlatnih medalja na Olimpijskim igrama 1920, 1924. i 1928. godine. Oborio je 29 svetskih rekorda.

1899. godine – Rođen je meksički kompozitor i dirigent Karlos Čavez, osnivač Simfonijskog orkestra Meksika. U svoje kompozicije uneo je obeležja meksičkog muzičkog folklora i instrumente meksičkih Indijanaca. Njegova najpoznatija dela su: “India”, “Četiri sunca”.

1900. godine – U Kini je počeo tzv. Bokserski ustanak pobuna seljaka i gradske sirotinje protiv stranog kapitala i domaćih feudalaca. Ustanak su u septembru 1901. godine ugušile evropske sile, Japan i SAD.

1917. godine – Sa 14 bombardera tipa “Gota” Nemci su u Prvom svetskom ratu prvi put iz vazduha bombardovali London. Poginule su 162 osobe. Pre toga, napadi na britansku prestonicu su vršeni iz cepelina.

Sava Kovačević – posthumno proglašen narodnim herojem

1943. godine – U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo je komandant Treće divizije i član Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije Sava Kovačević. Posthumno je proglašen za narodnog heroja.

1944. godine – Prve nemačke rakete Fau-1 ispaljene su u Drugom svetskom ratu na južnu Englesku. Do kraja rata 1945. godine na teritoriju Velike Britanije palo je više od 1.000 raketnih bombi, od kojih 660 na London.

1953. godine – Državnim udarom na vlast u Kolumbiji došao je Gustav Rojas Pinilja, koji je diktatorski vladao do 1957. godine kada je u Kolumbiji vraćen demokratski režim.

1956. godine – Poslednji britanski vojnici napustili su bazu kod Sueckog kanala, kojim je Velika Britanija upravljala 74 godine. Upravu nad Kanalom preuzeo je Egipat.

1965. godine – Umro je jevrejski filozof i teolog Martin Buber, rođen u Austriji. Pred nacistima je 1938. godine pobegao u Palestinu i postao jedan od prvih profesora Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu. Zalagao se za zajedničku jevrejsko-arapsku državu. Napisao dela: “Priče rabi Nahmana”, “Ja i ti”, “Hasidske priče”, “Gog i Magog”, “Slike o dobru i zlu”.

1982. godine – Umro je kralj Saudijske Arabije Kalid ibn Abdul Aziz. Nasledio ga je brat princ Fahd.

1983. godine – Američki vasionski brod “Pionir 10” prošao je kroz orbitu Neptuna. To je bila prva letilica sa Zemlje koja je izašla izvan Sunčevog sistema.

1986. godine – Umro je američki klarinetista Beni Gudmen, najpopularniji muzičar džeza tridesetih godina 20. veka. Jedan je od prvih muzičara među belcima koji se usprotivio rasnoj segregaciji i u svoj džez orkestar, osnovan 1934. godine, uključio i crne muzičare.

1990. godine – Zbog neuspelog početka razgovora vlasti i opozicije u Srbiji (8. juna), u Beogradu je na Trgu Republike održan prvi protestni miting opozicije protiv vlasti Slobodana Miloševića.

1990. godine – U Bukureštu su poginule četiri, a ranjeno oko 200 osoba kada je policija pokušala da suzbije proteste studenata koji su se smestili u šatore u centru grada.

1992. godine – U organizaciji Udruženja kompozitora u Pionirskom parku u Beogradu, ispred zgrade Predsedništva Srbije, održan je “Miting klečanja”, u znak protesta protiv ratne politike predsednika Srbije Slobodana Miloševića.

1994. godine – Severna Koreja je saopštila da se povlači iz Agencije za atomsku energiju UN i da više neće dozvoliti dolazak njenih inspektora u zemlju.

2000. godine – U Pjongjangu je počeo istorijski samit dve Koreje na kojem su predsednici južne i severne Koreje Kim Dae-Džung i Kim Džong-Il vodili razgovore o pomirenju dve države. Lideri dve Koreje sastali su se prvi put posle raspada jedinstvene zemlje 1948. godine.

2002. godine – Na prvim slobodnim izborima u istoriji Avganistana za predsednika te države izabran je Hamid Karzai.

2003. godine – U Briselu je usvojen prvi nacrt ustava EU, 46 godina posle potpisivanja Rimskog sporazuma, odnosno osnivanja Unije.

2004. godine – Na izborima za Evropski parlament partija nemačkog kancelara Gerharda Šredera pretrpela je najveći poraz od Drugog svetskog rata, a francuska opozicija socijalisti, velikom većinom glasova porazili su konzervativnu partiju predsednika Žaka Širaka.

2005. godine – Umro je bivši komunistički lider Portugala Alvaro Kunjal, koji je 31 godinu predvodio komuniste. Bio je simbol otpora nekadašnjem fašističkom režimu Antonia Oliveire Salazara.

2006. godine – Umro je bivši irski premijer Čarls Hjui koji je dominirao političkom scenom u Irskoj od 1970. godine do početka devedestih godina prošlog veka.

2012. godine – Bivši predsednik Tunisa Zine El Abidin Ben Ali osuđen je u odsustvu na 20 godina zatvora pred vojnim sudom u Tunisu, zbog podsticanja na nerede, ubistva i pljačke.