Na današnji dan rođen Dimitrije Davidović

Povezane objave

• Proba “svemirske” salate 11/08
• Lociran antički grad koji je osnovan nakon pada Troje 14/11
• Šta je zajedničko ovim izumima? 17/11

Na današnji dan, 23. oktobra 1789. godine u Zemunu rođen je srpski političar, diplomata, novinar, ustvopisac, Dimitrije Davidović.

Nakon srpske škole, nastavio je školovanje u Gimnaziji u Sremskim Karlovcima koju je završio 1807. godine. Prvu godinu filozofije završio je u Kežmeraku, a drugu u Pešti, posle čega je upisao u istom gradu medicinsku školu.

Sa 22 godine završio je treći razred lekarske škole, ali studije medicine nikada nije završio, iako ih je započeo sa svojim prijateljem iz Karlovačke gimnazije – Dimitrijem Frušićem.

Dok su još bili brucoši na studijama medicine, njih dvojica su pokrenuli novine, na šta ih je podstakao Jernej Kopitar. Tako su podneli zahtev za izdavanje novina 2. februara 1813. godine, ali je Beč odbio njihov zahtev.

Kada su se obratili direktno caru Francu 10. marta 1813. godine, dobili su saglasnost da pokrenu novine. Pod nazivom “Novine serbske iz carstvujuščeg grada Vijene” prvi put su odštampane 23. avgusta 1813. godine.

Kada su posle sloma Prvog srpskog ustanka u Beč stigli Vuk Karadžić i Prota Mateja Nenadović, Frušić i Davidović su im bili na uslozi. Zajedno su prevodili, sastavljali zvanične molbe evropskim vladarima i vodili Protu Mateju na audijencije.

“Novine serbske” postale su veoma važne za književni život Srba.

Dimitrije Davidović je podržavao Vuka Karadžića i njegov rad, što je čosebno oduševilo Davidovićevog “mentora” Jerneja Kopitara. Čak je dozvolio Vuku Karadžiću da uređuje nekoliko brojeva novina i da štampa svoje polemike i tekstove svojih prijatelja.

U Srbiju se Davidović doselio 1821. godine, kada je štampanje novina počelo da bude problem, usled malog broja pretplatnika, organičenog štamparskog prava, uplitanja u problem inujaćenja itd.

“Novine serbske” su se u Srbiji štampale od 5. januara 1834. godine do 16. marta 1835. godine.

Kada je došao u Srbiju, Davidović je bio sekretar kneževe kancelarije, a kasnije i član delegacije za pregovore sa Turcima – od 1829. do 1833. godine.

Dimitrije Davidović je bio autor prvog ustava u modernoj srpskoj istoriji, koji je poznat kao Sretenjski ustav. Napisan je 1835. godine, a iste godine je i obnarodovan u Kragujevcu. U ustavnom periodu Davidović je bio ministar unutrašnjih poslova i prosvete, ali je po ukidanju ustava pao u nemilost kneza Miloša Obrenovića.

Njegovo najznačajnije delo bilo je istoriografsko delo – “Djejanija k istoriji srpskoga naroda” koje je objavljeno u novinama 1824. godine, da bi 1846. i 1848. godine objavljeno pod izmenjenim nazivom – “Istorija naroda srbskog”.

Dimitrije Davidović je preminuo 6. aprila 1838. godine u Smederevu.

Biografije drugih značajnih istorijskih ličnosti nalaze se OVDE.