Istorijski susret zvaničnika Severne i Južne Koreje, a znate li zašto je do razdvajanja uopšte došlo?

Povezane objave

• Zašto su školske table zelene boje? 28/02
• Mali predmet – snažan simbol 12/06
• Gde se kriju najopasnije biljke? 12/08

Zvaničnici Severne i Južne Koreje otpočeli su istorijske pregovore nakon mnogo godina, a razlog su zimske Olimpijske igre koje se u februaru održavaju u Pjongčangu. Znate li kako je do sukoba i podele zemlje zapravo došlo?

Verovatno jedna od najpoznatijih podela jedne zemlje jesu Južna i Severna Koreja, koje se, pored granica, razlikuju u politici, kako spoljnoj tako i unutrašnjoj.

Građanima nijebio  dozvoljen kontakt sa rođacima ili prijateljima sa druge strane granice, čak ni razmena pisama, telefonskih poziva ili dopisivanje preko Interneta. Pre tri godine, omogućeni su sureti porodica razdvojenih ratom, nakon šest decenija.

Kako je do podele na Severnu i Južnu Koreju došlo?

Korejski rat, koji je započeo kao građanski sukob, trajao je od 1950. do 1953. godine na poluostrvu Koreja, koja je, nakon Dugog svetskog rata, bila podeljena na sovjetsku i američku okupacionu snagu. Građanski sukob započeo je 25. juna 1950. godine, kada je komunistička Demokratska Narodna Republika Koreja napala kapitalističku Republiku Koreju. Zbog tenzija Hladnog rata, u rat ulaze i SAD i Kina, a tada ovo prerasta u rat.

Kada je započeo rat, Severna i Južna Koreja postojale su kao zasebne vlade koje su se borile za kontrolu. Dok je Severnu podržavala Kina, Južna Koreja uživala je podršku Ujedinjenih nacija, na čelu sa SAD.

Uzrok sukoba

Pošto se završio Drugi svetski rat, Koreja, koja je do tada bila pod vlašću Japana, porazom ove sile, završava podeljena na sovjetsku i američku okupacionu zonu. Plan je bio da se, po završetku okupacije demarkacijske linije, Koreja ujedini, ali plan je propao izbijanjem Hladnog rata.

Umesto toga su SSSR i SAD ustanovili suparničke i ideološki suprotstavljene vlade, odnosno države koje su se nazivale Severna i Južna Koreja. Oba režima su nastojala da ujedine Koreju oružanom silom, ali je Sever, koji je primio sovjetsku vojnu pomoć, jedini zaista i bio u stanju to da učini.

Pre početka rata severnokorejanci su počeli sa nagomilavanjem trupa duž 38. paralele, a rat je počeo napadom severnokorejskih komunističkih snaga na Južnu Koreju 25. juna 1950. godine.

Na samom početku rata, severnokorejska vojska bila je u vođstvu, a dok SAD nije davao pomoć, Kina i Sovjeti su to činili. Nakon toga, SAD počinje sa pomaganjem Južne Koreje iz Japana. Ipak, uprkos pomoći kako Amerike, tako i Ujedinjinih nacija, Južna Koreja je gubila.

Tok rata

Prekretnicu u ratu predstavljalo je iskrcavanje američkih snaga kod Inčona, u severnokorejskoj pozadini. Sa dolaskom američkih trupa stvari se poboljšavaju u korist južnokorejanaca, sada su oni prešli u kontranapad. Severnokorejske jedinice su bile prisiljene na povlačenje, pa su snage UN oslobodile celu teritoriju Južne Koreje.

Severnokorejanci na ivici poraza traže pomoć od Kineza, te 19. oktobra stiže milion dobrovoljaca kineske armije preko granice, a dotadašnju američku premoć u vazduhu su po prvi put izazvali mlazni kineski lovci MiG-15. Kada ni to nije dovelo do zaustavljanja američkog napredovanja prema kineskoj granici, u novembru su Kinezi preduzeli snažnu ofanzivu, udarili u bok iznađenih američkih snaga, naneli im teške gubitke i naterali ih na povlačenje – koje mnogi danas drže najdužim u američkoj vojnoj istoriji.

Kada su Kinezi i Severnokorejanci ponovno prešli preko 38. paralele, osramoćeni američki general Daglas Makartur javno zahteva proširenje rata na Kinu i korištenje nuklearnog oružja. Time se suprotstavio predsedniku Hariju Trumanu koji je rat nastojao ograničiti, plašeći se da bi mogao prerasti u Treći svetski rat. Makartur je smenjen, te je nakon manjih američkih protivofanziva front postepeno stabilizovan. Odlučujućih pobeda nije bilo ni na jednoj strani.

Primirje, ali ne i završetak rata

Prvi pregovori o primirju su održani 10. jula 1951. u Kesongu. Posle su prekinuti i bilo je održano preko stotinu sastanaka o prekidu. Rat se nastavio kroz manje, lokalne sukobe. Pregovori su 27. jula 1953. godine završeni potpisivanjem primirja u Panmunjonu.

Međutim, tehnički gledano, rat nikada nije pravno završen, a primirje je i dalje na snazi. Demarkacijska linija – tzv. Demilitirazirana zona – predstavlja de facto granicu dve države.

Zimska Olimpijada u Južnoj Koreji

Ovih dana, državnici dve zemlje organizuju sastanke, povodom zimskih Olimpijskih igara koje se održavaju u Južnoj Koreji. Tom prilikom, uspostavljena je i telefonska linija, koja nije radila više od šest decenija. CIlj pregovora jeste slanje severnokorejskih sportista na Olimpijadu.

Uz to, moguća su poboljšanja odnosa dvaju država, jer je Južna Koreja izjavila da razmišlja o smanjenju sankcija svom susedu.