Na današnji dan – 8. maj

Povezane objave

• Na današnji dan – 18. april 17/04
• Na današnji dan – 22. februar 21/02
• Na današnji dan – 30. jul 29/07

Dogodilo se na današnji dan – 8.5.

1429. godine – Pobedom francuske vojske nad Englezima završena je opsada Orleana u Stogodišnjem ratu.

1794. godine – U Parizu je po nalogu Revolucionarnog suda giljotinom pogubljen francuski hemičar Antoan Lavoazije, osnivač moderne hemije. Formulisao je zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije.

1815. godine – Na brdu Ljubić, kod Čačka, Srbi su u Drugom srpskom ustanku potukli trostruko jaču tursku vojsku.

1828. godine – U Švajcarskoj je rođen Henri Dunan, osnivač Crvenog krsta (1863) i dobitnik prve Nobelove nagrade za mir 1901. godine.

1852. godine – Potpisan je Londonski protokol kojim se garantuje integritet Danske.

1873. godine – Umro je engleski filozof i ekonomista Džon Stjuart Mil, jedan od osnivača filozofije liberalizma, političke ekonomije, tvorac teorije indukcije u logici i zastupnik utilitarizma u etici. Najznačajnija dela: “O slobodi”, “Principi političke ekonomije”, “Utilitarizam”, “Sistem logike”.

1873. godine – Zaharije Stefanović Orfelin izdao je u Beču knjigu “Iskusni podrumar”, prvu knjigu o proizvodnji vina na srpskom jeziku.

1880. godine – Umro je francuski pisac Gistav Flober, autor romana “Gospođa Bovari” zbog kojeg je bio optužen za povredu javnog morala. Najpoznatija dela: “Sentimentalno vaspitanje”, “Salamba”, “Iskušenje svetog Antonija”.

1884. godine – Rođen je američki državnik Hari Truman, 33. predsednik SAD (1945-53). Predsednik je postao posle smrti Frenklina Ruzvelta. Uveo je doktrinu (Trumanova doktrina) o vojnoj i ekonomskoj pomoći zemljama ugroženim levičarskim pokretima.

1900. godine – Srpski fizičar Mihailo Pupin patentirao je u Njujorku aparat za telefonske i telegrafske prenose na velike udaljenosti.

1902. godine – Od erupcije vulkana Mon Pelje na Martiniku u Karibima, uništen je grad Sen Pjer, a poginulo je više od 30.000 ljudi.

Pol Gogen

1903. godine – Na Tahitiju je umro francuski postimpresionistički slikar Pol Gogen. Najpoznatija dela: “Materinstvo”, “Beli konj”, “Plemkinja”.

1921. godine – U Švedskoj je ukinuta smrtna kazna.

1949. godine – Stvorena je Savezna Republika Nemačka, u čiji sastav su ušle dotadašnje zone pod američkom, britanskom i francuskom kontrolom, uspostavljene posle Drugog svetskog rata i poraza nacista. Formirana je privremena vlada na čelu sa Konradom Adenauerom.

1952. godine – Umro je američki filmski producent Vilijem Foks, osnivač filmske korporacije “Foks” (1915. godine), kasnije “Tventi senčeri Foks“.

1973. godine – U Južnoj Dakoti, u SAD, okončana je pobuna Indijanaca koji su 10 nedelja u opsadi držali malo prerijsko naselje.

1980. godine – U Beogradu je sahranjen predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Sahrani su prisustvovali najviši predstavnici više od 120 zemalja, kao i 200 partija. Direktan prenos sahrane preuzele su televizijske stanice iz više od 40 zemalja.

1984. godine – Sovjetski olimpijski komitet odlučio je da bojkotuje Olimpijske igre u Los Anđelesu, optuživši vladu SAD za kršenje Olimpijske povelje.

1992. godine – U SR Jugoslaviji je penzionisano 38 generala, među kojima i načelnik Generalštaba Blagoje Adžić. Novi šef GSS postao je general-pukovnik Života Panić.

1994. godine – Na parlamentarnim izborima u Mađarskoj pobedili su socijalisti Djule Horna.

1999. godine – U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogodjena je ambasada Kine u Beogradu. Poginulo je četvoro kineskih državljana, a najmanje 10 ranjeno. Incident je ozbiljno poljuljao odnose SAD i Kine i usledili su masovni protesti u Kini.

1999. godine – Pod nerazjašnjenim okolnostima ubijen je Fehmi Agani, najbliži saradnik lidera Demokratskog saveza Kosova Ibrahima Rugove. Njegovo telo pronađeno je kod Lipljana na Kosovu.

1999. godine – Umro britanski filmski glumac Dirk Bogard, poznat po ulogama “Smrt u Veneciji”, “Žrtva” i “Sluga”.

2001. godine – Papa Jovan Pavle II okončao je svoju istorijsku posetu Siriji, čime je postao prvi papa koji je ušao u džamiju. Tu zemlju je napustio molitvom za mir izmedju Jevreja i Arapa.

2003. godine – U američkom Senatu jednoglasno je usvojen predlog o proširenju NATO-a za sedam bivših istočno-evropskih komunističkih zemalja (Letonija, Litvanija, Estonija, Slovenija, Slovačka, Bugarska i Rumunija).

2003. godine – Marokanski kralj Muhamed je povodom rođenja svog sina, naslednika, oslobodio više od 9.000 zatvorenika, što je najveća amnestija u istoriji ove zemlje.

2008. godine – Lider italijanskih konzervativaca Silvio Berluskoni sastavio je 62. posleratnu Vladu Italije.

2009. godine – Branimir Glavaš, prvooptuženi u sudskom procesu za ratni zločin nad civilima srpske nacionalnosti u Osijeku 1991. godine, osuđen je u Županijskom sudu u Zagrebu na 10 godina zatvora. Dan nakon izricanja presude Glavaš je iz Hrvatske pobegao u Bosnu i Hercegovinu. Januara 2015. godine Ustavni sud Hrvatske ukinuo je presudu i naložio Vrhovnom sudu da ponovi postupak.

2012. godine – Bivši predsednik Rusije Dmitrij Medvedev izabran je u Donjem domu ruskog parlamenta za predsednika vlade, na predlog novoizabranog predsednika Vladimira Putina.