Na današnji dan preminuo je Fridrih Veliki

Povezane objave

• Na današnji dan – 1. decembar 30/11
• Na današnji dan – 8. april 07/04
• Omiljena moderna poslastica ima veoma bogatu istoriju: Kako je nastao čizkejk? 23/01

Fridrih II Pruski, poznatiji kao Fridrih Veliki preminuo je 17. avgusta 1976. godine.

Fridrih II Pruski rođen je 24. januara 1712/1717. godineu u Berlinu, kao sin kralja Fridriha Vilhema I i Sofije Doroteje Hanoverske. Njegov otac insistirao je na tome da njegova deca budu vaspitavana kao ostali građani Pruske, a ne kao autorkratija. Tako je Fridrih učio nemački i francuski, a uprkos tome što je Vilhem insistirao na hrišćanskom vaspitanju, mladi Fridrih zanimao se za poeziju i krišom je čitao rimske i grčke klasike, kao i moderna dela francuskih filozofa. Za razliku od oca, Fridrih je bio skoro pa nereligiozan.

Zbog nepremostivih razlika sa ocem, Fridrih je sa 18 godina želeo da pobedne u Veliku Britaniju, ali prinčeva povorka zaustavljena je kod Majnhajma. Kralj je tom prilikom izvršio smrtnu kaznu nad Fridrihovim najboljim prijateljem Fon Katea, a Fridriha je naterao da sve to gleda. Fridrih je dobio pomilovanje i prisiljen je da ostane u Kustrinu, umesto da se vrati u Berlin.

Fridrih Vilhem planirao je venčanje svog sina i nakon mnogo nesuglasica, nevoljno, Fridrih Veliki ženi princezu Elizabetu Kristinu, rođaku Habzburga. Kada je došao na presto 1740., Fridrih je zabranio svojoj supruzi da posećuje dvor u Potsdamu, a Elizabera je živela u palati Šenhauzen, u berlinskom stanu. Za naslednika, Fridrih je imenovao svog brata Augustusa Vilhema.

Fridrih nije bio upoznat sa diplomatijom niti pripreman za vladavinu, što je izazvalo sumnju u njegovu spremnost da bude vladar. Na početku vladavine donosi mere kojima je povećao teret obaveza stanovništva. Ipak, izgradio je, smanjio carinske dažbine i podsticao je trgovin. Intelektualni slojevi bili su zadovoljni Fridrihovom merom koja ukida zabranu nemačkog jezika. Izvršio je prijem nemačkih pisaca na Prusku akademiju i podsticao je rad univerziteta i škola. Na svom je dvoru okupljao brojne književnike, a i sam je pisao pesme. Ćesto se dopisivao i s pesnikom Volterom, sve dok se njihovi filozofski stavovi nisu počeli razilaziti.

Iako je sebe Fridrih proglasio “gospodarem rata”, vojne reforme koje je uveo pokazale su se neuspešnim. Prusku vojsku katastrofalno je porazio Napoleon Bonaparta kod Jene 1806. godine. Budući da nije ostvario svoj cilj u Rusko-austrijsko-turskom ratu, Fridrih napušta anti-austrijsku politiku.

Fridrih i austrijski car Leopold 1791. godine ulaze u rat protiv revolucionarne Francuske. Avgusta te godine izdali su Plinicku deklaraciju u kojoj su pozvali francuske revolucionare da prekinu sa kršenjem prava kralja Luja XVI. Fridrih lično učestvuje u kampanjama 1792. i 1793. godine, a Pruska izlazi iz rata 1795. godine nakon potpisivanja Bazelskog mira kako bi mogla da učestvuje u podeli Poljske. Fridriha je nasledio njegov sin Fridrih Vilhelm III.