Na današnji dan – 26. april

Povezane objave

• Na današnji dan – 2. maj 01/05
• Na današnji dan – 27. februar 26/02
• Na današnji dan – 15. maj 14/05

Dogodilo se na današnji dan – 26.4.

121. godine – Rođen je rimski filozof i car Marko Aurelije Antonije. Tokom ratnih pohoda u Evropi i Aziji vodio je beleške koje su objavljene posle njegove smrti pod naslovom “Samom sebi”.

1532. godine – U pohodu na Beč, turska vojska, pod komandom sultana Sulejmana II ušla je u Mađarsku.

1607. godine – Kapetan Džon Smit doveo je u Kejp Henri u Virdžiniji prve koloniste koji su osnovali prvo stalno britansko naselje u Americi.

Dejvid Hjum

1711. godine – Rođen je britanski filozof škotskog porekla Dejvid Hjum, preteča klasičnih engleskih ekonomista i autor kvantitativne teorije novca. Najznačajnija dela: “Rasprava o ljudskoj prirodi”, “Filozofski ogled o ljudskom razumu”.

Ežen Delakroa

1798. godine – Rođen je francuski slikar Ežen Delakroa, predstavnik romantizma u francuskom slikarstvu. Ilustrovao je Geteovog “Fausta” i napisao “Dnevnik” u kojem je izložio zapažanja o umetnosti (“Danteova barka”, “Ulazak krstaša u Carigrad”, “Na barikadama 28. jula 1830”).

1812. godine – Rođen je nemački industrijalac Alfred Krup, koji je prvi počeo praviti topove od livenog čelika i vrlo brzo stekao monopol u snabdevanju oružjem većeg broja evropskih zemalja. Koncern “Krup” bio je glavni snabdevač oružjem Nemačke u Prvom i Drugom svetskom ratu. Međunarodni vojni sud u Nirnbergu osudio je 1948. godine Krupovog potomka na 12 godina zatvora i konfiskaciju imovine.

1828. godine – Rusija je objavila rat Turskoj u znak podrške Grčkoj u borbi za nezavisnost.

1894. godine – U Aleksandriji, u Egiptu rođen je Rudolf Hes, nacistički lider i Hitlerov zamenik. Na suđenju u Nirnbergu 1946. godine osuđen je na doživotnu robiju zbog ratnih zločina. U avgustu 1987. godine izvršio je samoubistvo u zatvoru Špandau.

1904. godine – Umro je srpski matematičar Dimitrije Nešić, profesor na Velikoj školi u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije i ministar prosvete 1894. godine. Uveo je zakon o metarskim merama u Srbiji.

Mehmed-Meša Selimović

1910. godine – Rođen je književnik Meša Selimović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Pisao je romane među kojima su najpoznatiji: “Derviš i smrt”, “Tišina”, “Tvrđava”, ali i pripovetke, eseje i filmske scenarije.

Pročitajte i: Biografija Meše Selimovića

1915. godine – Italija je tajno potpisala Londonski ugovor s Velikom Britanijom, Rusijom i Francuskom i prešla u Prvom svetskom ratu na stranu sila Antante uz obećanje da će dobiti Tirol, Trst, Goricu, Istru, delove Dalmacije i Albanije.

1931. godine – Umro je srpski glumac i reditelj Milorad Gavrilović, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, jedan od najdarovitijih i najobrazovanijih glumaca u to vreme.

“Gernika” – Pablo Pikaso

1937. godine – Da bi pomogli generalu Franku u vreme španskog građanskog rata, Hitlerovi avioni bombardovali su španski grad Gernika. Razaranje ovog grada inspirisalo je Pikasa da naslika čuvenu “Gerniku”, apokaliptični prikaz građanskog rata.

1942. godine – U najvećoj nesreći u istoriji rudarstva, u kineskom rudniku uglja u Benksiju, tada pod okupacijom Japana, poginulo je najmanje 1.540 ljudi.

1945. godine – Uhapšen je maršal Henri Filip Peten, šef francuskog kolaboracionističkog režima sa sedištem u Višiju u Drugom svetskom ratu. Osuđen je na smrt zbog izdaje, ali mu je zbog ranijih zasluga i starosti kazna preinačena u doživotnu robiju.

1954. godine – U Ženevi je počela konferencija o Indokini kojom je okončana francuska dominacija u tom delu sveta. SAD nisu prihvatile rezultate skupa pa je u junu 1954. godine diktator Ngo Din Dijem, uz podršku SAD, postao premijer Južnog Vijetnama.

1962. godine – Britanija je lansirala prvi satelit Ariel I.

1964. godine – Tanganjika, Zanzibar i Pemba su osnovale Ujedinjenu Republiku Tanganjike i Zanzibara, koja je 29. oktobra 1964. godine promenila naziv u Tanzanija.

1984. godine – Umro je američki džez muzičar i vođa orkestra Vilijam “Kaunt” Bejzi. Članovi njegovog orkestra (1937) bili su i trubač Bak Klejton i pevačica Bili Holidej.

1986. godine – Eksplodirao je četvrti blok nuklearne centrale u Černobilju u Ukrajini. Radioaktivni oblaci prekrili su gotovo celu Evropu, a posledice, ove do sada najveće nuklearne katastrofe, još uvek se ispituju. Nuklearna centrala trajno je zatvorena 15. decembra 2000. godine.

1994. godine – U Južnoj Africi su održani prvi izbori, na kojima su učestvovali i crnci i belci, i koji su označili kraj režima aparthejda.

1999. godine – Tokom vazdušnih udara NATO na SR Jugoslaviju, Evropska unija je zabranila ulazak u zemlje članice Unije predsedniku SRJ Slobodanu Miloševiću, članovima njegove porodice, visokim zvaničnicima SRJ i Srbije i uvela embargo na uvoz nafte.

2003. godine – Na zasedanju Komisije UN za ljudska prava ozvaničen je kraj mandata specijalnog izaslanika za ljudska prava u Srbiji i Crnoj Gori.

2005. godine – Sirija je u potpunosti povukla svoje trupe iz Libana, posle gotovo tri decenije vojnog prisustva u toj zemlji.

2005. godine – Paragvajski pisac Roa Bastos, jedna od centralnih ličnosti u latinoameričkoj književnosti, preminuo je u 88. godini. Za knjigu “Ja, vrhovni” (1974) dobio je Servantesovu nagradu (1989).

2011. godine – Čileanski pesnik Gonzalo Rohas, preminuo je u 94. godini u Santjagu. Među njegovim najpoznatijim delima su knjige poezije “Nesreća čoveka” (1948), “Protiv smrti” (1964) i “Tama” (1967). Rohas je 2003. godine dobio najveće književno priznanje na španskom govornom području, nagradu “Servantes”. Dobitnik je više nagrada za književnost, uključujući i Nagradu Servantes, čileansku Nacionalnu nagradu za književnost, Nagradu kraljice Sofije za Iberijsko-američko pesništvo, meksičku Oktavio Paz nagradu.

2012. godine – Bivši Liberijski predsjednik Čarls Tejlor proglašen je krivim za ratne zločine i zločine protiv čovečnosti tokom građanskog rata u Sijera Leoneu od 1991. do 2002. godine. Tejlor je prvi bivši šef neke države osuđen pred Međunarodnim sudom. Uhapšen je 2006. godine, a njegovo suđenje završeno je 2011. godine.