Na današnji dan – 17. decembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 4. oktobar 03/10
• Na današnji dan – 22. decembar 21/12
• Na današnji dan – 19. april 18/04

Dogodilo se na današnji dan – 17.12.

1531. godine – Po naređenju pape Klementa VII ustanovljena je inkvizicija u portugalskoj prestonici Lisabonu.

1538. godine – Papa Pavle III isključio je iz rimokatoličke crkve engleskog kralja Henrija VIII koji je prethodno sebe proglasio poglavarom anglikanske crkve.

1778. godine – Rođen je engleski hemičar Hamfri Dejvi, izumitelj rudarske sigurnosne lampe (1816. godine). Otkrio je anestetičko delovanje rajskog gasa, a pomoću elektrolize prvi je izdvojio natrijum, kalijum i kalcijum u elementarnom obliku.

1830. godine – Umro je južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik Simon Bolivar. Vođa borbe za nezavisnost Južne Amerike od Španije, “El Libertador”, nije uspeo da ostvari svoje težnje da ujedini južnoameričke zemlje u jaku i nezavisnu državu. Oslobodio je Venecuelu, Ekvador, Panamu i Peru i bio je predsednik Kolumbije i Bolivije koja je po njemu dobila ime. Optužen da je hteo da se proglasi monarhom, povukao se s vlasti 1830. godine i ubrzo je umro.

1888. godine – Rođen je Aleksandar Karađorđević, mlađi sin srpskog kralja Petra i crnogorske kneginje Zorke, regent od 1914. godine, kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 1921. godine. U novoj državi zaveo je lični režim u januaru 1929. godine, a u septembru 1931. godine nametnuo je Oktroisani ustav. Ubijen je u atentatu u Marseju 9. oktobra 1934. godine.

1903. godine – Braća Vilbur i Orvil Rajt izvela su prvi uspešan let avionom u istoriji vazduhoplovstva. Njihova letilica “Flajer I” je nad peščanim dinama blizu mesta Kiti Houk u Severnoj Karolini, SAD, uzletela četiri puta, zadržavši se pritom u vazduhu najduže 59 sekundi.

1908. godine – Nakon pobede mladoturske revolucije, održana je prva sednica parlamenta Otomanskog carstva.

1909. godine – Umro je belgijski kralj Leopold II koji je 1885. godine formirao Slobodnu državu Kongo, a 1908. godine je anektirao kao Belgijski Kongo. Nasledio ga je nećak Albert I.

1939. godine – U zalivu La Plata kod Montevidea u Drugom svetskom ratu potonuo je nemački bojni brod “Admiral Graf fon Špe”, koji je prethodno bio oštećen u bici s britanskim krstaricama. Kapetan broda Hans Langsdorf je potom izvršio samoubistvo.

1948. godine – U pokušaju da ponovo uspostavi vlast u Indoneziji koja je 1945. godine proglasila nezavisnost, Holandija je napala Indoneziju, njene trupe su upale u glavni grad Džakartu i uhapsile predsednika Sukarna u druge indonežanske lidere. Sporazumom u Hagu 1949. godine Holandija je priznala suverenitet Indonezije.

1973. godine – Arapski ekstremisti ubili su 32 osobe na aerodromu u Rimu kada su bacili bombu na avion kompanije “Pan Ameriken” i iz mitraljeza izrešetali zgradu terminala.

1983. godine – U diskoteci u Madridu u požaru su izgubile život 83 osobe.

1985. godine – Vojna vlada Ugande i pripadnici gerilaca potpisali su mirovni ugovor kojim su podelili vlast i okončali gotovo petogodišnji građanski rat.

1989. godine – U Rumuniji su izbile masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nikolae Čaušeskua u kojima je poginulo oko 1.000 ljudi. Nemiri koji su počeli u Temišvaru i Aradu zahvatili su potom Bukurešt i proširili se na celu zemlju. Čaušesku i njegova žena Elena uhvaćeni su u begu 22. decembra, osuđeni na smrt i streljani.

1990. godine – Na prvim demokratskim izborima u Haitiju za predsednika je izabran populistički sveštenik Žan Bertran Aristid.

1991. godine – Savet ministara EU usvajanjem nove Deklaracije o Jugoslaviji odlučio je da prizna nezavisnost svim jugoslovenskim republikama koje prihvate kriterijume za priznavanje novih država u istočnoj Evropi i SSSR-u.

1992. godine – Skupština Republike Srpske na Palama izabrala je Radovana Karadžića za prvog predsednika Republike.

1995. godine – Vođa delegacije bosanskih Srba na mirovnim pregovorima u Dejtonu Slobodan Milošević odbio je da poslanicima Skupštine Republike Srpske podnese izveštaj o mirovnim pregovorima na kojim je postignut sporazum o okončanju bosanskog rata.

1996. godine – Pobunjenici peruanskog levičarskog gerilskog pokreta “Tupak Amaru” zauzeli su japansku ambasadu u Limi, zapretivši da će pobiti 490 talaca ukoliko vlasti Perua ne oslobode iz zatvora 300 pripadnika njihovog pokreta.

1997. godine – Minski centar UN objavio je da u Bosni i Hercegovini ima još 750.000 do milion nagaznih mina i da je tokom 1996. i 1997. godine od eksplozija mina povređeno oko 1.000 ljudi, među kojima je veliki broj dece.

1999. godine – Nemački, američki i istočnoevropski zvaničnici zaključili su istorijski sporazum o nadoknadi za prinudni rad za vreme nacističke Nemačke, 54 godine posle Drugog svetskog rata.

2000. godine – U Ženevi je održana konferencija o novom programu zaštite prava glumaca i njihovog rada u filmskoj i TV industriji, muzičkim spotovima i na Internetu, kojoj su prisustvovali delegati iz oko 90 zemalja.

2002. godine – Skupština SR Jugoslavije ratifikovala je Dejtonski sporazum, potpisan 1995. kojim je okončan rat u Bosni.

2003. godine – Francuska je zabranila isticanje religijskih obeležja (nošenje feredža, jevrejskih kapica, hrišćanskih krstova) u državnim školama.

2004. godine – U Butanu je zabranjeno pušenje na javnim mestima i prodaja duvana. Butan je prva zemlja na svetu gde je uvedena ova zabrana.

2005. godine – Evropska unija odobrila je Makedoniji status kandidata za članstvo u EU.

2007. godine – Nju Džersi je doneo zakon kojim se smrtna kazna zamenjuje doživotnim zatvorom bez prava na uslovnu slobodu i time postao prva američka savezna država koja je u protekle četiri decenije ukinula smrtnu kaznu.