Na današnji dan – 22. septembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 4. novembar 03/11
• Na današnji dan – 29. april 28/04
• Na današnji dan – 23. decembar 22/12

Dogodilo se na današnji dan – 22. 9.

1241. godine – Ubijen je Sturulson Snori, najznačajniji pisac stare islandske književnosti, autor dela “Snorra Edda” koje sadrži legende iz drevne severnjačke mitologije i “Orbis terrarum”, sage o norveškim mitskim počecima. Smatra se da je ubistvo naručio norveški kralj Hakon VI iz političkih razloga.

1499. godine – Mirom u Bazelu okončan je Švapski rat između Švajcarske lige i nemačkog kralja Maksimilijana I, a Švajcarska je stekla nezavisnost.

1735. godine – Robert Volpol postao je prvi britanski premijer koji se uselio u rezidenciju u Dauning stritu broj 10 u Londonu.

1789. godine – Rusko-austrijske snage pod komandom ruskog vojskovođe Aleksandra Suvorova nanele su težak poraz Turcima u bici kod Rimnika.

Majkl Faradej

1791. godine – Rođen je engleski fizičar i hemičar Majkl Faradej, koji je 1831. godine otkrio zakon elektromagnetske indukcije, a 1833. dva osnovna zakona elektrolize.

Pročitajte i: Biografija – Majkl Faradej

1792. godine – Dan posle obaranja monarhije, Francuska je proglašena republikom i na snagu je stupio novi kalendar, kojim je za početak računanja nove ere uzet jesenji ekvinocij – 23. septembar 1792. godine.

1862. godine – Oto fon Bizmark postao je pruski kancelar. Pod geslom “krv i gvožđe” ujedinio je 25 nemačkih država u Nemačko Carstvo, osnovano 1871. godine sa Vilhelmom Hoencolernom kao carem.

1862. godine – Predsednik SAD Abraham Linkoln objavio je dekret prema kojem svi američki robovi postaju slobodni građani od 1. januara 1863. godine.

Katarina Ivanović – prva žena član Srpskog učenog društva

1882. godine – Umrla je srpska slikarka Katarina Ivanović, prva žena član Srpskog učenog društva. Slikala je portrete, istorijske žanr-kompozicije i vrlo uspešne mrtve prirode. Neke njene slike su među najboljima u srpskom klasicizmu, poput “Portreta knjeginje Perside Karađorđević”, “Autoportreta”, “Korpe s grožđem”.

1885. godine – Rođen je američki filmski režiser i glumac austrijskog porekla Erih fon Štrohajm, jedan od najvećih režisera nemog filma (“Kraljica Keli”, “Velika iluzija”, “Nestali iz Sent-Ažila”, “Bulevar sumraka”).

1918. godine – Rođen je meksički violinista poreklom poljski Jevrejin Henrik Šering, jedan od najvećih majstora violine 20. veka. Emigrirao je kada je nacistička Nemačka 1939. godine napala Poljsku i do 1945. godine u Londonu je bio oficir za vezu poljske izbegličke vlade i prevodilac premijera, generala Vladislava Sikorskog. Od 1945. je profesor na Muzičkom fakultetu u Meksiku.

1923. godine – U Ljubljani je održana skupština feminističkih društava Kraljevine Jugoslavije na kojoj je osnovana Feministička alijansa (kasnije Alijansa ženskih pokreta Jugoslavije).

1934. godine – U eksploziji u rudniku Gresford u Velsu poginulo je više od 260 rudara.

1940. godine – Japanske trupe ušle su u Drugom svetskom ratu u Francusku Indokinu.

1949. godine – Vlade SAD, Velike Britanije i Kanade saopštile su da je SSSR izveo prvu eksploziju atomske bombe 29. avgusta 1949. godine.

1955. godine – U Velikoj Britaniji je počela da radi komercijalna televizija. Prvi plaćeni oglas bila je reklama za pastu za zube.

1960. godine – Proglašena je nezavisnost afričke države Mali (bivši Francuski Sudan) sa predsednikom Modibom Keitom.

1974. godine – U uraganu u centralnoameričkoj državi Honduras poginulo je oko 5.000 ljudi.

1980. godine – Kopnene snage Iraka ušle su u Iran sa namerom da preuzmu kontrolu nad Šat-el-Arabom, čime je iračko-iranski sukob prerastao u pravi rat, koji je trajao narednih osam godina.

1985. godine – Francuski premijer Loran Fabijis priznao je da su francuski tajni agenti, na osnovu naređenja vlade, potopili u Novom Zelandu brod organizacije “Grinpis”, “Dugin ratnik”. “Grinpis” je vodio kampanju protiv francuskih nuklearnih proba.

1989. godine – Umro je američki pevač Irvin Berlin, autor više od 1.000 šlagera. Njegova pesma “White Christmas” iz filma “Holiday Inn” (1942) ubraja se i danas u bestselere američkog muzičkog tržišta.

1992. godine – SAD su uputile zahtev generalnom sekretaru UN da se formira komisija za ispitivanje ratnih zločina u Jugoslaviji. U priloženom izveštaju, rukovodstva Srbije i Jugoslovenske narodne armije, kao i srpske oružane snage u Hrvatskoj i BiH, optuženi su za teške zločine počinjene tokom 15 meseci rata u bivšoj Jugoslaviji.

1993. godine – U jeku jedne od najvećih inflacija zabeleženih u svetu, SR Jugoslavija je donela zakon o denominaciji nacionalne valute, prema kojem je od 1. oktobra milion dinara vredelo jedan dinar.

1998. godine – Na planini Ćićevici obnovljene su borbe između srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca, a ministar pravde u Vladi Srbije Dragoljub Janković saopštio je da su protiv 178 kosovskih Albanaca podignute optuznice zbog terorizma, da je pod istragom 927, a u pritvoru 538 Albanaca sa Kosova.

2001. godine – Umro je Isak Štern, jedan od najvećih violinista dvadesetog veka. Poznat je i po tome što je spasao Karnegi Hol od propasti 60-tih godina prošlog veka.

2001. godine – SAD su ukinule sankcije Indiji i Pakistanu, uvedene 1998. godine, kada su te dve zemlje izvršile nuklearne probe.

2007. godine – Umro je Marsel Marso francuski pantomimičar, koji se proslavio svojim likom Bipom. Poznat kao Čarli Čaplin pantomime, Marso je bio inspirisan glumcima ere nemog filma, a širom sveta postao je poznat 1947. godine po liku klovna belog lica, u poluveru i sa šeširom.

2010. godine – Umro je američki pevač Edi Fišer jedan od najpopularnijih izvođača 1950-ih godina u svetu. Među njegovim najuspešnijim pesmama su “Thinking of you”, “Any Time” i “Oh, My Pa-pa”.