Na današnji dan – 14. mart

Povezane objave

• Na današnji dan – 2. decembar 01/12
• Na današnji dan – 6. februar 05/02
• Na današnji dan – 21. april 20/04

Dogodilo se na današnji dan – 14.3.

1489. godine – Kraljica Kipra, Venecijanka Katarina Kornaro, poslednja vladarka iz dinastije Lizinjan, ustupila je svoju kraljevinu Mletačkoj Republici.

1558. godine – Nemački car Ferdinand I uzeo je titulu Svetog rimskog cara bez uobičajenog papinog krunisanja.

Johan Štraus Stariji

1804. godine – Rođen je austrijski kompozitor Johan Štraus Stariji koji je bečkom valceru dao oblik i znatno doprineo njegovoj popularnosti. Komponovao je više od 150 valcera, od kojih je najpoznatiji “Lorelaj-Zvuci Rajne”, veliki broj marševa, među kojima i čuveni “Marš Radecki”, polke, kadrile.

1820. godine – Rođen je Vitorio Emanuele II , poslednji kralj Sardinije (od 1849) i prvi kralj ujedinjene Italije od 1861. do smrti 1878. godine. Popularni “padre della patria”, Vitorio Emanuele II je uveo parlamentarno uređenje u Italiji.

1864. godine – Engleski istraživač Samjuel Bejker otkrio je drugi izvor reke Nil u istočnoj Africi i nazvao ga Albertovo jezero.

Albert Ajnštajn

1879. godine – Rođen je nemački naučnik Albert Ajnštajn, najistaknutiji teoretičar fizike u 20. veku, tvorac teorije relativiteta (1916), dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921. godine. Iz Nemačke je emigrirao u SAD 1933. godine, posle dolaska nacista na vlast. Na njegovo upozorenje 1939. godine da bi Nemci mogli napraviti atomsku bombu, SAD započele istraživački rad i za izgradnju tog oružja. Bio je oženjen srpskom matematičarkom Milevom Marić.

Pročitajte i: Biografija Alberta Ajnštajna

Karls Marks

1883. godine – U Londonu je umro nemački filozof i ekonomist Karl Marks, najznačajniji teoretičar modernog socijalizma i komunizma u 19. veku. S Fridrihom Engelsom objavio je 1848. godine “Komunistički manifest”. Najznačajnija dela: “Prilog kritici Hegelove filozofije prava”, “Teze o Fojerbahu”, “Osamnaesti brimer Luja Bonaparte”, “Kapital kritika političke ekonomije”.

Pročitajte i: Biografija Karla Marksa

1891. godine – Podmornica “Monarh” je postavila telefonski kabl na dnu kanala Lamanš, pripremajući prvu telefonsku vezu Velike Britanije s kontinentom.

Miroslav Mika Antić

1932. godine – Rođen je jugoslovenski pesnik, novinar, pisac filmskih scenarija i radio drama Miroslav Antić. Objavio je više od 30 knjiga, među kojima i zbirke pesama za decu “Plavi čuperak”, “Nasmejani svet”, “Šašava knjiga”.

Pročitajte i: Najzanimljiviji citati Mike Antića

1932. godine – Samoubistvo je izvršio američki industrijalac Džordž Istman, jedan od pionira fotografije i filma, osnivač kompanije “Kodak”.

1938. godine – Streljan je ruski revolucionar Nikolaj Buharin. Jedan od vodećih ideologa boljševika je na montiranom procesu proglašen krivim za kontrarevolucionarnu aktivnost i špijunažu i osuđen na smrt.

1945. godine – Britansko ratno vazduhoplovstvo bacilo je na železnički vijadukt u nemačkom gradu Bilefeld najtežu bombu u Drugom svetskom ratu, “Velikog Slema” teškog 11 tona.

1953. godine – Umro je Klement Gotvald, predsednik Čehoslovačke od 1948. godine, kada su vlast u toj državi preuzeli komunisti. U njegovo vreme staljinističko razdoblje kulta ličnosti dostiglo je vrhunac, a na insceniranim procesima osuđeni su na smrt i streljani neki istaknuti komunisti kao što su Slanski i Klementis.

1976. godine – Egipat je poništio ugovor o prijateljstvu i saradnji sa Sovjetskim Savezom, sklopljen 1971. godine.

1979. godine – Najmanje 200 ljudi je poginulo prilikom pada aviona tipa “Trajdent” na jednu fabriku blizu Pekinga.

1980. godine – U avionskoj nesreći u Varšavi poginulo je 87 ljudi, među kojima 14 članova američkog bokserskog tima.

1983. godine – Članice Organizacije zemalja proizvođača nafte (OPEK) saglasile su se, prvi put od osnivanja te organizacije 1960. godine, da smanje cenu nafte za 15 odsto.

1986. godine – Umro je kompozitor, dirigent i muzički kritičar Mihailo Vukdragović, profesor i rektor Muzičke i potom Umetničke akademije u Beogradu. Najznačajnija dela: simfonijska poema “Put u pobedu”, kantate “Vezilja slobode”, “Svetli grobovi”, “Srbija”, gudački kvarteti, solo pesme.

1991. godine – “Birmingemska šestorka” šest Iraca pogrešno optuženih da su 1974. godine podmetnuli eksplozije u pabove u engleskom gradu Birmingem – oslobođena je posle 16 godina u zatvoru.

1995. godine – Astronaut Norman Tagard postao je prvi Amerikanac koji je poleteo u kosmos ruskom raketom, lansiranom s kosmodroma u Bajkonuru u Kazahstanu.

1997. godine – Umro je američki filmski režiser Fred Cineman, dobitnik dva Oskara za filmove “Odavde do večnosti” i “Čovek za sva vremena”. Čuven je i po filmovima “Tačno u podne”, “Starac i more” i “Operacija Šakal”.

2002. godine – Predstavnici Srbije, Crne Gore, SR Jugoslavije i Evropske unije potpisali su u Beogradu Sporazum o preuređenju odnosa Srbije i Crne Gore. Time je prestala da postoji zajednička država. Jugoslavija je bila sledbenica Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, formirane 1918. godine, na kraju Prvog svetskog rata. Nova, “Državna zajednica Srbija i Crna Gora” formalno uspostavljena 4. februara 2003. godine, trajala je do 21. maja 2006. godine.

2003. godine – Američki predsednik Džordž Buš produžio je sankcije Iraku uvedene 1995. godine, kojima se američkim građanima i preduzećima zabranjuje da ulažu u razvoj iračke naftne industrije. Buš je istovremeno ukinuo sankcije Pakistanu, koje su bile na snazi od vojnog puča 1999. godine.

2004. godine – Pobedom na izborima predsednik Rusije Vladimir Putin obezbedio je drugi četvorogodišnji mandat.

2006. godine – Umro je bivši predsednik Estonije Lenart Meri, ključna ličnost pokreta za nezavisnost te baltičke zemlje. Bio je prvi predsednik Estonije, nakon sticanja nezavisnosti 1992. godine.

2010. godine – Američki glumac Piter Grejvs, poznat iz serije “Nemoguća misija” i filmskog serijala “Ima li pilota u avionu?”, umro je u 84. godini u Los Anđelesu.

2012. godine – Međunarodni krivični sud proglasio je vođu pobunjenika Demokratske Republike Kongo Tomasa Lubangu krivim za regrutovanje dece vojnika u ratovima 2002-2003. godine.

2018. godine –  U 74. godini života, preminuo je Stiven Hoking, poznati fizičar i naučnik, Unapredio je razumevanje prostora, vremena i prostor-vremesingulariteta. Pored naučnog rada, Stiven je ostao upamćen po tome što je pobedio sve izglede i sa teškom i retkom neuromotornom bolešću- ALS živeo više od 50 godina.