Na današnji dan – 5. mart

Povezane objave

• Na današnji dan – 26. oktobar 25/10
• Na današnji dan – 25. april 24/04
• Na današnji dan – 20. april 19/04

Dogodilo se na današnji dan – 5.3.

1496. godine – Engleski kralj Henri VII primio je u službu italijanske pomorce Đovanija i Sebastijana Kabota da bi za englesku krunu otkrili nove zemlje. Oni su 1497-98. godine stigli do Severne Amerike.

1684. godine – Nemačka, Poljska i Venecija formirale su u Lincu Svetu ligu protiv Turske.

1696. godine – Rođen je slikar Đovani Batista Tijepolo, jedan od poslednjih velikana venecijanskog slikarstva. Njegovi glavni radovi, freske velikih dimenzija, rađene u maniru kasnog rokokoa, nalaze se u nadbiskupskoj palati u Udinama, u palati Labija u Veneciji, u biskupskoj rezidenciji u Vircburgu i u kraljevskoj palati u Madridu.

1770. godine – Britanske trupe su u Bostonu, centru otpora protiv britanske kolonijalne vlasti, ubile pet demonstranata i taj događaj, poznat kao “bostonski masakr”, ubrzao je izbijanje Američkog rata za nezavisnost.

Alesandro Volta

1827. godine – Umro je italijanski fizičar Alesandro Volta koji je pronašao elektrofor (1775), galvanski element, bateriju galvanskih elemenata (Voltin stub). Po njemu su mnogi pojmovi u fizici dobili ime Volt (oznaka V), Voltamper (oznaka VA), Voltin luk.

Pročitajte i: Biografija Alesandra Volte

1832. godine – U Beogradu je počela da radi prva štamparija u Srbiji, u kojoj je kao prva knjiga štampan “Sabor istine i nauke” Jovana Stejića. Štamparija je kupljena u Rusiji i dopremljena u Beograd u maju 1831. godine.

1856. godine – Londonsko pozorište “Kovent Garden” uništeno je u požaru.

1916. godine – Španski prekookeanski putnički brod “Princ od Asturije” potonuo je za nekoliko minuta pošto je udario u stenu kod obale Brazila. Od 588 putnika i članova posade, 455 je poginulo.

1933. godine – Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera osvojila je većinu u nemačkom Rajhstagu (parlament).

1945. godine – Američke trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u Keln.

Staljin

1953. godine – Umro je sovjetski diktator Josif Visarionovič Džugašvili Staljin. Kao generalni sekretar Komunističke partije od 1922. godine do smrti bio je neprikosnoveni vladar SSSR-a i lider komunističkog sveta. U partijskim “čistkama” od 1934. godine eliminisao je političke protivnike, a svojom politikom doprineo je zaoštravanju međunarodnih odnosa u vreme Hladnog rata i narušio ugled SSSR-a stečen značajnom ulogom u slamanju fašizma u Drugom svetskom ratu. Rezolucijom Informbiroa pokušao je 1948. godine da Jugoslaviju podredi sovjetskoj kontroli.

Pročitajte i: Biografija Josifa Visarionoviča Džugašvilija Staljina

Sergej Prokofjev

1953. godine – Umro je ruski kompozitor i pijanista Sergej Sergejevič Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih stvaralaca 20. veka, koji je u svom delu uspešno asimilirao rusko muzičko nasleđe i sopstveni moderni muzički izraz. U njegovom opusu od 138 dela izdvaja se Peta simfonija i balet “Romeo i Julija”. Komponovao je i muziku za filmove Sergeja Ejzenštajna “Aleksandar Nevski” i “Ivan Grozni”.

1964. godine – Umro je prvi filmski snimatelj na Balkanu, Milton Manaki, koji je 1905. godine počeo filmskom kamerom da beleži događaje. Poseban dokumentarni značaj ima reportaža o boravku poslednjeg turskog sultana Abdula Hamida II 1911. godine u Bitolju, snimci rumunskog i grčkog kralja, bugarskog cara, događaji iz vremena mladoturske revolucije, balkanskih ratova, Prvog i Drugog svetskog rata.

1966. godine – Sva 124 putnika i člana posade poginula su kada je britanski putnički avion udario u japansku planinu Fudži.

1970. godine – Stupio je na snagu ugovor o neširenju nuklearnog oružja koji je potpisalo 45 zemalja.

1975. godine – Kuvajt je nacionalizovao naftnu industriju, uključujući i imovinu britanskih naftnih kompanija.

1984. godine – Umro je italijanski pevač Tito Gobi, operski bariton svetskog ugleda. Proslavio se ulogom u “Toski” Đakoma Pučinija, u kojoj mu je partner bila Marija Kalas.

1993. godine – Minut posle poletanja sa skopskog aerodroma srušio se makedonski putnički avion “Foker 100”. Poginulo je 77 od 97 putnika i članova posade.

1999. godine – Odlukom Međunarodnog arbitražnog tribunala, grad Brčko dobio je status distrikta pod suverenitetom Bosne i Hercegovine što je izazvalo oštre proteste u srpskom entitetu BiH, Republici Srpskoj jer je ona time podeljena.

2001. godine – Predsednici SR Jugoslavije i Republike Srpske, Vojislav Koštunica i Mirko Šarović, potpisali su u Banjaluci Sporazum o uspostavljanju specijalnih i paralelnih veza SRJ i RS.

2003. godine – Predstavnički dom američkog Kongresa usvojio je Zakon o normalizaciji trgovinskih odnosa SAD sa Srbijom i Crnom Gorom.

2006. godine – Haški optuženik Milan Babić izvršio je samoubistvo u pritvoru u Ševeningenu. Babić je u januaru 2004. godine priznao krivicu za zločine nad nesrpskim stanovništvom samoproklamovane Republike Srpske Krajine od 1991. do 1995. godine i pravosnažno je suđen na 13 godina zatvora.

2013. godine – Umro je predsednik Venecuele Ugo Čaves, koji je na vlast došao 1998. godine, preživeo puč 2002, i nakon čega još dva puta reizabran.