Na današnji dan – 8. decembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 2. jun 01/06
• Na današnji dan – 7. mart 06/03
• Na današnji dan – 31. jul 30/07

Dogodilo se na današnji dan – 8.12.

1542. godine – Rođena je Meri Stjuart, škotska kraljica od 1560. godine. Zbog prokatoličke politike bila je primorana da abdicira 1567. godine i da se skloni u Englesku gde je dospela u zatvor i posle 18 godina zatočeništva pogubljena (1587) pod optužbom da je pripremala zaveru protiv engleske kraljice Elizabete I.

1626. godine – Rođena je švedska kraljica Kristina Augusta. Kraljica u šestoj godini (1632), krunisana 12 godina kasnije, jedna od najobrazovanijih žena Evrope, bila je mecena nauke i književnosti i na dvoru je okupljala učene ljude, među kojima i francuskog filozofa Dekarta. Prisiljena da abdicira 1654. godine prešla je u katoličanstvo i živela po evropskim gradovima. Sahranjena je u crkvi Svetog Petra u Rimu.

1638. godine – Umro je dubrovački barokni pesnik Ivan Gundulić, najznačajniji pesnik južnoslovenskog područja u XVII veku. Pisao je mitološke drame i romantične tragikomedije, a najvrednija njegova dela su lirski ep “Suze sina razmetnoga”, junački ep “Osman” i pastirska igra “Dubravka” koja završava čuvenom himnom slobodi.

1824. godine – Rođen je srpski pisac Jakov Ignjatović, tvorac i najznačajniji predstavnik realističkog romana u srpskoj književnosti (“Trpen-spasen”, “Milan Narandžić”, “Čudan svet”, “Vasa Rešpekt”, “Večiti mladoženja”, “Stari i novi majstori”, “Patnica”).

1832. godine – Rođen je norveški pisac Bjernstjerne Martinius Bjernson, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1903. godine, vodeća ličnost norveškog i nordijskog kulturnog života u 19. veku. Književnu slavu stekao je pripovetkama “Sineve Sulbaken”, “Arne”, “Srećan dečak”, “Otac”, kojima je otvorio novu epohu norveške proze.

1854. godine – Papa Pije IX proglasio je dogmu o bezgrešnom začeću Bogorodice.

1863. godine – Britanski bokser Tom King je postao prvi svetski šampion u teškoj kategoriji, pobedom nad Amerikancem Džonom Hinanom.

1865. godine – Rođen je finski kompozitor Jan Sibelijus, čije delo je inspirisano finskim folklorom, posebno epom “Kalevala” (simfonijska pesma “Finlandija”, uvertira “Karelija”, “Tužni valcer”, violinski koncert).

1925. godine – Objavljena je knjiga Adolfa Hitlera “Majn Kampf”, u kojoj je izložena koncepcija “Novog poretka” i rasne supremacije Nemaca.

1941. godine – SAD i Velika Britanija su objavile rat Japanu, dan posle japanskog napada na američku bazu u Perl Harburu na Havajima. Nemačka i Italija, u skladu sa obavezama iz Trojnog palta, objavile su rat SAD.

1949. godine – Generalna skupština UN zatražila je od svetskih sila da priznaju nezavisnost Kine posle bekstva Čang Kaj-šeka na Tajvan.

1954. godine – Srpski i hrvatski pisci i lingvisti postigli su Novosadski dogovor o srpskohrvatskom književnom jeziku, koji je potpisalo 25 uglednih stručnjaka za jezik. Zaključeno je da je narodni jezik Srba, Hrvata i Crnogoraca jedan jezik s dva izgovora, da su oba pisma – ćirilica i latinica – ravnopravna i da jezik ima zajednički pravopis.

1966. godine – Sporazum o zabrani nuklearnog oružja u kosmosu potpisalo je 28 zemalja, uključujući SSSR i SAD.

1966. godine – Prilikom havarije grčkog feribota “Heraklion”, koji je potonuo tokom nevremena kod ostrva Melos, poginula su 234 putnika i člana posade.

1974. godine – Grci su na referendumu velikom večinom glasali za republiku, a protiv restauracije monarhije.

1978. godine – Umrla je izraelska državnica Golda Meir, prva žena premijer Izraela (1969-1974).

Džon Lenon

1980. godine – U Njujorku je ubijen bivši član “Bitlsa” Džon Lenon. Ubio ga je mentalno poremećeni obožavalac Mark Dejvid Čepmen, koji je kasnije osuđen na doživotni zatvor.

Pročitajte i: Više o životu Džona Lenona!

1991. godine – Lideri Rusije, Belorusije i Ukrajine Boris Jeljcin, Leonid Kravčuk i Stanislav Šuškevič potpisali su u Minsku Belovežski sporazum o formiranju Zajednice Nezavisnih Država. Time je prestao da postoji Sovjetski Savez.

1995. godine – U Londonu je počela dvodnevna Konferencija na kojoj je, umesto ženevske Mirovne konferencije za bivšu Jugoslaviju, osnovan Savet za sprovođenje mira. U radu Konferencije učestvovali su ministri inostranih poslova 40 zemalja i predstavnici brojnih međunarodnih organizacija. Švedski diplomata Karl Bilt imenovan je za Visokog predstavnika međunarodne zajednice u Bosni.

2000. godine – U Otavi je održan prvi svetski samit posvećen kulturi i umetnosti na kojem je osnovana Međunarodna federacija agencija za podršku umetnosti.

2000. godine – Umro je srpski slikar nadrealista Milić Stanković, poznat kao Milić od Mačve.

2001. godine – Umrla je Frensis Elizabet Snajder Holberton, jedna od pionira kompjuterskog programiranja. Ranih 40-tih programirala je revolucionarni ENIAC digitalni kompjuter za američku vojsku, a kasnije je učestvovala u kreiranju kompjuterskog jezika COBOL i FORTRAN.

2002. godine – Ponovljeni predsednički izbori u Srbiji nisu uspeli zbog nedovoljnog odziva birača 45,17 odsto. Najviše glasova osvojio je lider Demokratske stranke Srbije (DSS) i predsednik SRJ Vojislav Koštunica 1.699.089, odnosno 57,66 odsto.

2003. godine – Umro je Hans Hoter, austrijski operski pevač nemačkog porekla, koji se proslavio u operama Riharda Vagnera, posebno ulogama u “Ring Cycle” i “Parsifal”. U glavnoj ulozi pojavio se u “Letećem Holanđaninu” i “Die Meistersinger”.

2005. godine – Norveška je usvojila zakon kojim se norveške firme obavezuju da do 2008. godine najmanje 40 odsto članova upravnih odbora moraju da budu žene. U suprotnom, kompanije će se suočiti sa opasnošću od zatvaranja. Ovo je prvi zakon ove vrste u svetu.