Na današnji dan – 28. mart

Povezane objave

• Na današnji dan – 1. oktobar 30/09
• Na današnji dan – 23. mart 22/03
• Na današnji dan – 10. jul 09/07

Dogodilo se na današnji dan – 28.3.

1749. godine – Rođen je francuski astronom, matematičar i fizičar Pjer Simon Laplas. Istakao se radovima na polju nebeske mehanike, a svoju čuvenu hipotezu o nastanku Sunčevog sistema poznatu kao Kant-Laplasova teorija, objavio je 1796. godine.

1776. godine – U Moskvi je osnovan Boljšoj teatar, veliki teatar opere i baleta, po ugledu na Sankt Peterburg u kojem su od četrdesetih godina 18. veka izvođene operske predstave.

1800. godine – Irski parlament je usvojio zakon o ujedinjenju Irske sa Engleskom.

Maksim Gorki

1868. godine – Rođen je ruski pisac Maksim Gorki koji se smatra utemeljivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti. Imao je značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu Sovjetske Rusije i 1934. godine postao je prvi predsednik Sovjetskog udruženja pisaca. Umro je 1936. godine. Najznačajnija dela: “Makar Čudra”, “Mati”, “Na dnu”.

Pročitajte i: Najzanimljiviji citati Maksima Gorkog

1881. godine – U Beču je potpisana “Železnička konvencija” o izgradnji pruge Beograd-Niš. Pruga dužine 243,5 kilometara izgrađena je 1884. godine, a uz finansijsku pomoć stranih konzorcijuma u Srbiji je do 1890. godine izgrađeno 1.060 kilometara pruge do austrougarske, bugarske i turske granice.

1930. godine – Dva najveća turska grada, Konstantinopolj i Angora, dobili su nove nazive Istanbul i Ankara.

1939. godine – Republikanska vojska predala je Madrid snagama generala Franka, čime je okončan Španski građanski rat. General Franko objavio je 1. aprila kraj rata koji je trajao 986 dana i odneo preko milion ljudskih života.

1941. godine – Britanske pomorske snage nanele su u Drugom svetskom ratu teške gubitke italijanskoj mornarici u bici kod rta Matapan.

Virdžinija Vulf

1941. godine – U nastupu depresije izazvane Drugim svetskim ratom, engleska književnica Virdžinija Vulf izvršila je samoubistvo. Autorka romana “Izlet na svetionik” i “Gospođa Delovej” ubraja se među najznačajnije engleske romanopisce 20. veka.

Pročitajte i: Biografija Virdžinije Vulf

1942. godine – Britanci su iznenadnim napadom mornarice, avijacije i kopnenih snaga uništili francusku luku Sen Nazar, u kojoj su bili usidreni nemački ratni brodovi.

1943. godine – U Beverli Hilsu, u Kaliforniji, umro je ruski kompozitor i pijanistički virtuoz Sergej Rahmanjinov, autor čuvenih klavirskih koncerata i “Rapsodije na Paganinijevu temu”. Rođen je u Rusiji 1. aprila 1873. godine, a emigrirao je u SAD 1918. godine.

1945. godine – SAD su priznale vladu Demokratske Federativne Jugoslavije.

1969. godine – Umro je američki general i državnik Dvajt Dejvid Ajzenhauer, vrhovni komandant savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu u Evropi, komandant NATO 1950-52. godine i predsednik SAD 1953-61. godine.

1970. godine – U zemljotresu koji je razorio turski grad Gediz i okolna sela u zapadnoj Anadoliji, poginulo je najmanje 1.100 ljudi.

1973. godine – Američki glumac Marlon Brando odbio je da primi Oskara za glavnu ulogu u filmu “Kum”, a na ceremoniju za dodelu nagrade poslao je indijansku glumicu Sačin Litlfeder da opiše patnje američkih Indijanaca.

1985. godine – Umro je francuski slikar rusko-jevrejskog porekla Mark Šagal, koji je, mimo svih likovnih formi i eksperimenata koji su obeležile 20. vek, uspeo da izgradi originalan individualni likovni izraz (“Violinist”, “Zaručnici”). Ilustrovao je La Fontenove basne, Gogoljeve “Mrtve duše”, Bibliju, oslikao svod pariske Opere, sinagogu u Jerusalimu, zgradu UN i uradio vitraže u katedrali u Mecu.

1989. godine – U Beogradu su proglašeni amandmani na Ustav Srbije, kojim je pokrajinama oduzeta mogućnost veta na ustavne promene u Srbiji i deo zakonodavne, upravne i sudske funkcije. Revizija republičkog Ustava je na Kosovu propraćena masovnim demonstracijama Albanaca. U sukobima s policijom poginula su 22 demonstranta i dva policajca.

1994. godine – Umro je francuski dramski pisac rumunskog porekla Ežen Jonesko, tvorac “antiteatra” i jedan od najznačajnijih autora “teatra apsurda”. Najpoznatija dela: “Ćelava pevačica”, “Žak ili pokornost”.

2002. godine – Umro je čuveni holivudski režiser i scenarista Bili Vajlder– dobitnik šest Oskara od 20 nominacija.

2003. godine – Na Fruškoj gori (Vojvodina) pronađeno je telo bivšeg predsednika Predsedništva Srbije Ivana Stambolića (otet krajem avgusta 2000. godine). Stabolića su ubili pripadnici Jedinice za specijalne operacije (JSO) MUP-a Srbije, koji su osuđeni na maksimalne kazne zatvora.

2003. godine – Sa ostrva Tanegašima Japan je lansirao svoje prve špijunske satelite u kosmos, koji će toj zemlji omogućiti nezavisnost u prikupljanju podataka, uključujući i kretanje severno-korejske vojske. Japan se ranije oslanjao na obaveštajnu službu SAD-a.

2004. godine – Umro je poznati britanski glumac, scenarista, pisac, režiser i producent Piter Justinov koji je najveći uspeh postigao igrajući u filmovima “Kvo vadis”, “Mi nismo anđeli”. Dobitnik je Oskara za epizodnu ulogu u filmovima “Spartak” i “Topkapi”.

2005. godine – U snažnom zemljotresu koji je pogodio zapadnu obalu indonežanskog ostrva Sumatra poginulo je preko 1.000 ljudi.

2006. godine – Umro je Aleksandar Saša Nenadović, novinar, glavni i odgovorni urednik i dopisnik Politike iz SAD i Velike Britanije. U novinarstvu je proveo više od pola veka, bio specijalni izveštač iz mnogih zemalja i saradnik NIN-a, Borbe, Naše borbe, Danasa i Republike. Bio je jedan od osnivača novinske agencije Beta i Foruma za međunarodne odnose, pri Evropskom pokretu u Srbiji.

2009. godine – Umro je ugledni filmski kritičar, teoretičar i istoričar Ranko Munitić. Bio je i filmski scenarista, publicista i jedan od najboljih poznavalaca stripa i animacije u bivšoj Jugoslaviji. Autor je niza knjiga i publikacija, među kojima su “Filmski neprijatelji” i “Filmski prijatelji”, “Pola veka filmske animacije u Srbiji”, “O animaciji”, “O dokumentarnom filmu”.

2013. godine – Poglavar Rimokatoličke crkve papa Franja na Veliki četvrtak uoči Uskrsa oprao je noge pritvorenicima maloletnicima u Rimu, kao što je to godinama unazad radio u Argentini. Obredu u zatvoru Kazal del Marmo prisustvovale su i dve maloletnice, što predstavlja prvo papsko obeležavanje Velikog četvrtka uz učešće žena.