Na današnji dan – 30. jul

Povezane objave

• Na današnji dan – 30. avgust 29/08
• Na današnji dan – 9. oktobar 08/10
• Na današnji dan – 3. oktobar 02/10

Dogodilo se na današnji dan – 30. 7.

1419. godine – Husiti, sledbenici pogubljenog češkog verskog reformatora Jana Husa, isprovocirani bacanjem kamenja na njihovu procesiju, upali su u Gradsku većnicu u Pragu i izbacili kroz prozor katoličke članove gradske uprave, zajedno sa gradonačelnikom. To je bio početak husitskih ratova (1419-1436).

1511. godine – Rođen je italijanski slikar i arhitekta Đorđo Vazari, autor dela “Životi slikara, vajara i arhitekata”, objavljenog 1550. godine. Vazari je najznačajniji izvor za proučavanje italijanske renesansne umetnosti.

1771. godine – Umro je engleski pesnik Tomas Grej, autor pesme “Elegija napisana na seoskom groblju”, koja se smatra jednom od najlepših pesama napisanih na engleskom jeziku.

1784. godine – Umro je francuski filozof Deni Didro, predstavnik slobodarskog duha revolucionarne buržoazije XVIII veka, jedan od pokretača i najznačajnijih autora velike francuske “Enciklopedije”. Njegova najznačajnija dela su: “Filozofske misli”, “Razgovor Dalambera i Didroa”, “Dalamberov san”.

1818. godine – Rođena je engleska književnica irskog porekla Emili Bronte, koja se proslavila romanom “Orkanski visovi”.

1898. godine – Umro je nemački državnik Oto fon Bizmark-Šenhauzen, ujedinitelj Nemačke. Prvi kancelar ujedinjenog nemačkog carstva, poznat kao “gvozdeni kancelar”, bio je predsednik vlade punih 28 godina, do 1890. godine, kada je na zahtev cara Vilhelma II podneo ostavku.

1898. godine – Rođen je Henri Mur, jedan od najvećih britanskih i svetskih vajara 20. veka. Njegove skulpture nalaze se na mnogim javnim mestima, kao što su zgrada UNESKO-a u Parizu i Linkoln centar u Njujorku.

1912. godine – Umro je japanski car Mucuhito, koji je tokom vladavine od 1867. godine ukinuo šogunate, uspostavio centralnu vlast i transformisao Japan u modernu državu.

1930. godine – Urugvaj je u Montevideu, pobedom u finalu Prvog svetskog fudbalskog prvenstva nad Argentinom od 4:2, postao prvi svetski šampion u fudbalu.

1935. godine – U Velikoj Britaniji je objavljena prva džepna knjiga, “Penguin book”, prema ideji Alena Lejna da napravi “knjigu koja će imati cenu kao 10 cigareta”. Prva knjiga bio je “Arijel” Andrea Moroa.

1945. godine – Japanska podmornica potopila je u Drugom svetskom ratu američku krstaricu “Indijanapolis”. Poginulo je 800 ljudi.

Apolo 15

1971. godine – Američki vasionski brod “Apolo 15” sa kosmonautima Dejvidom Skotom i Džejmsom Irvinom spustio se na Mesec.

1971. godine – U sudaru japanskog borbenog i putničkog aviona “Boing 727” poginule su 162 osobe.

1974. godine – Turska, Grčka i Velika Britanija potpisale su sporazum o prekidu vatre na Kipru.

1975. godine – U Helsinkiju je počela Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji (KEBS) koja je okupila državnike 35 zemalja, uključujući lidere SSSR i SAD, Leonida Brežnjeva i Džeralda Forda. Jugoslovensku delegaciju predvodio je Josip Broz Tito. KEBS je kasnije transformisan u Organizaciju za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS).

1980. godine – Pacifički arhipelag Novi Hebridi stekao je nezavisnost pod nazivom Republika Vanuatu, nakon 74 godine britansko-francuske uprave.

1989. godine – Radikalni članovi sovjetskog parlamenta formirali su grupu za pritisak za brže reforme. Grupu su vodili Boris Jeljcin i Andrej Zaharov.

1993. godine – Lideri bosanskih Muslimana, Srba i Hrvata postigli su na mirovnim pregovorima u Ženevi dogovor o ustavnom uređenju Bosne i Hercegovine kao Saveza republika: Republike Srpske, Herceg-Bosne i Republike Bosne. Uprkos dogovoru, rat u Bosni je trajao je do decembra 1995. godine, kada je u Dejtonu potpisan mirovni sporazum.

1996. godine – Na Barbadosu je u 92. godini umrla Klodet Kolber, zvezda holivudskih komedija tridesetih godina.

1997. godine – U eksplozijama bombi dvojice arapskih bombaša-samoubica na prepunoj jerusalimskoj pijaci poginulo je 18, a ranjeno najmanje 170 ljudi.

1999. godine – Napuštajući obale Panamskog kanala, nakon gotovo jednog veka, SAD su zvanično zatvorile panamsku operaciju.

2001. godine – Kanada je prva država na svetu koja je, uprkos velikim protestima lekara, dozvolila teškim bolesnicima da uzgajaju marihuanu i koriste je za lečenje.

2002. godine – Predsednici Demokratske republike Kongo i Ruande, Džozef Kabila i Pol Kagame, potpisali su mirovni ugovor u cilju okončanja građanskog rata koji je počeo 1998. godine tokom kojeg je umrlo od gladi ili nedostatka medicinske nege više od 2,5 miliona ljudi, uglavnom civila.

Vaterpolisti Srbije i Crne Gore – prvaci sveta 2005. godine

2005. godine – Na Svetskom prvenstvu u Montrealu vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore postala je novi svetski prvak. Srebrnu medalju osvojila je Mađarska, a bronzanu Grčka.

2007. godine – Umro je italijanski filmski režiser Mikelanđelo Antonioni, autor klasika kao što su “Avantura”, “Crvena pustinja”, “Uvećanje” i “Zabriski point”.

2007. godine – Umro je švedski režiser Ingmar Bergman, dobitnik tri Oskara za najbolji strani film i jedan od najznačajnijih filmskih režisera 20. veka, koji je u 35-godišnjoj karijeri snimio 43 filma, uključujući klasike “Prizori iz bračnog života”, “Divlje jagode” i “Sedmi pečat”.