Na današnji dan – 28. maj

Povezane objave

• Na današnji dan – 19. septembar 18/09
• Na današnji dan – 16. mart 15/03
• Na današnji dan – 16. april 15/04

Dogodilo se na današnji dan – 28.5.

1522. godine – Turci su zauzeli utvrđeni grad Knin i proglasili ga sedištem Ličkog sandžaka.

1660. godine – U Osnabriku je rođen Džordž I, prvi britanski kralj iz Hanoverske dinastije. Tokom njegove vladavine od 1714. do smrti 1727. godine položaj premijera dobio je ključnu ulogu u izvršnoj vlasti.

1738. godine – Rođen je francuski lekar Žozef Injas Gijotin, profesor anatomije. U vreme Francuske revolucije predložio je izvršenje smrtne kazne spravom za odsecanje glave, koja bi skratila muke osuđeniku. Od 1792. godine ta sprava nosi njegovo ime.

1759. godine – Rođen je engleski državnik Vilijam Pit Mlađi, koji je 1783. godine postao najmlađi premijer u istoriji Velike Britanije. Godine 1805. bio je glavni organizator Treće evropske koalicije protiv Napoleona.

1812. godine – Rusija i Turska potpisale su mirovni ugovor u Bukureštu kojim je Rusija dobila Besarabiju, a Turskoj prepustila Vlašku i Moldaviju. Mir je omogućio ruskom caru da vojne snage usmeri na Napoleona Bonapartu.

1834. godine – U Kneževini Srbiji uveden je srpski jezik kao službeni u prepisci s turskim vlastima, koja je dotad vođena isključivo na turskom jeziku.

1843. godine – Umro je američki filolog i leksikograf Noa Vebster. Objavio je 1806. godine svoj prvi rečnik engleskog jezika “Compendious Dictionary of the English Language”, a 1828. godine rečnik koji sada nosi njegovo ime.

Na današnji dan rođen srpski matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković

1879. godine – Rođen je srpski matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković, osnivač katedre nebeske mehanike na Beogradskom univerzitetu.

Pročitajte i: Biografija Milutina Milankovića

1884. godine – Rođen je češki državnik Eduard Beneš, osnivač moderne čehoslovačke države (1918), predsednik od 1936. do 1938. godine, kada je pred nemačkom okupacijom izbegao u London. Posle Drugog svetskog rata ponovo je bio šef države do olaska komunista na vlast 1948. godine.

1934. godine – Kanađanka Oliva Dion je u Kalenderu u kanadskoj državi Ontario rodila pet devojčica, nazvanih “Dionove petorke”, prve petorke u svetu za koje se zna da su preživele.

1937. godine – Nevil Čemberlen je posle povlačenja Stenlija Boldvina postao premijer Velike Britanije. Potpisnik je Minhenskog sporazuma 1939. godine koji je omogućio Nemcima da okupiraju Čehoslovačku.

1937. godine – Umro je austrijski psiholog Alfred Adler, jedan od Frojdovih sledbenika. Od Frojda se odvojio 1912. godine osnivanjem pravca individualne psihologije. Napisao je: “Praksa i teorija individualne psihologije”, “Poznavanje čoveka”, “O nervoznom karakteru”.

1940. godine – Belgijski kralj Leopold III je u Drugom svetskom ratu potpisao kapitulaciju; istog dana počela je evakuacija poraženih savezničih snaga iz francuske luke Denkerk u Drugom svetskom ratu kojom je do 2. juna spašeno 224.585 britanskih i 112.546 francuskih i belgijskih vojnika.

1944. godine – Umro je srpski etnolog i folklorista Tihomir Đorđević, profesor beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Objavio je oko 700 studija, putopisa, beležaka i komentara o srpskim narodnim običajima.

1961. godine – Ukinut je “Orijent-ekspres”, voz koji je 78 godina saobraćao na liniji Pariz-Istanbul.

1971. godine – SSSR je lansirao kosmički brod u pravcu Marsa.

1972. godine – U Parizu je umro vojvoda od Vindzora koji je kao engleski kralj Edvard VIII stupio na presto 1936. godine i iste godine abdicirao zbog ženidbe sa Amerikankom Volis Simpson.

1976. godine – SSSR i SAD potpisali su ugovor o ograničenju podzemnih nuklearnih proba.

1976. godine – Puštena je u redovan saobraćaj železnička pruga Beograd-Bar, koja je, s prekidima, građena 24 godine.

1982. godine – Papa Jovan Pavle II stigao je u Veliku Britaniju, u prvu posetu rimokatoličkog pape toj zemlji od 1531. godine.

1986. godine – Dvojica sovjetskih kosmonauta izašli su iz orbitalne stanice “Saljut 7” i provela oko četiri časa u “kosmičkoj šetnji”.

1987. godine – Devetnaestogodišnji Zapadni Nemac Matijas Rust preleteo je sportskim avionom “Cesna” od Helsinkija do Moskve i spustio se na centralni Crveni trg u glavnom gradu SSSR, prošavši neprimećeno kroz sovjetski vazdušni prostor.

1995. godine – U zemljotresu koji je pogodio ruski grad Neftegorsk na poluostrvu Sahalin poginulo je najmanje 2.000 ljudi.

1995. godine – Poginuo je bosanski ministar inostranih poslova Irfan Ljubijankić kada je helikopter u kojem se nalazio oboren raketom u blizini Bihaća.

1995. godine – Na filmskom festivalu u Kanu jugoslovenski reditelj Emir Kusturica dobio je “Zlatnu palmu” za film “Podzemlje – bila jednom jedna zemlja”. Deset godina ranije Kusturica je dobio ovu nagradu za film “Otac na službenom putu”.

1997. godine – Rusija i Ukrajina su potpisale ugovor kojim je ruskoj Crnomorskoj floti omogućeno da 20 godina koristi pomorsku bazu u luci Sevastopolj na poluostrvu Krim.

1998. godine – Izvršivši petu nuklearnu probu Pakistan je zvanično postao nuklearna sila.

1999. godine – Nakon što je avijacija NATO pojačala napade na SR Jugoslaviju (740 poletanja aviona u 24 sata), jugoslovenski predsednik Slobodan Milošević je, posle razgovora sa specijalnim predstavnikom ruskog predsednika Viktorom Černomirdinom, prihvatio uslove zapadnih zemalja za prekid bombardovanja.

2001. godine – U Kairu je održana prva Dečja konferencija afričkih nacija.

2002. godine – Britanski operater mobilne telefonije Vodafon prijavio je gubitak od 13,5 milijardi funti (19,6 milijardi dolara), što je najveći zabeleženi gubitak neke velike britanske korporacije.

2004. godine – Direktor i glavni urednik podgoričkog lista “Dan” Duško Jovanović preminuo je u Kliničkom centru Crne Gore u Podgorici, od posledica teškog ranjavanja u atentatu prethodne noći ispred redakcije lista. Za saučesništvo u ubistvu Jovanovića na 30 godina zatvora osuđen je 27. aprila 2009. godine Damir Mandić.

2008. godine – Nepalski parlament ukinuo je monarhiju i proglasio republiku, čime je okončana 239-godišnja vladavina najstarije Hindu monarhije na svetu.