Na današnji dan – 15. mart

14/03/2023 20:00

Na današnji dan – 15. mart

Dogodilo se na današnji dan – 15. 3.

44. godine p.n.e. – Republikanski zaverenici koje su predvodili Brut i Kasije ubili su u Senatu rimskog cara i vojskovođu Gaja Julija Cezara.

1493. godineKristofer Kolumbo je doveo sedam Aruak Indijanaca sa ostrva Hispanjola u Španiju. To su bili prvi stanovnici Novog sveta koji su kročili na Stari kontinent.

1603. godine – Francuski moreplovac i istraživač Samjuel de Šamplen, isplovio je prema Novom svetu. On je 1608. godine osnovao grad Kvebek i organizovao francusku kolonizaciju Kanade.

1776. godine – Kongres SAD je doneo odluku o ukidanju zavisnosti od britanske krune. Nezavisnost je proglašena 4. jula 1776. godine.

Branko Radičević

Branko Radičević

1824. godine – Rođen je pisac Branko Radičević, najznačajniji pesnik srpskog romantizma. Oduševljeni pristalica Karadžićeve jezičke reforme, pesničkim slobodama označio je prodor u novu epohu srpske poezije. Umro je u Beču 1853. godine, a njegovi posmrtni ostaci su 1883. godine preneti na Stražilovo kod Sremskih Karlovaca. Najppoznatija dela: “Đački rastanak”, “Tuga i opomena”.

1848. godine – Tri dana nakon masovnih demonstracija u Beču, revolucija je zahvatila Budimpeštu, a potom se proširila na celu Mađarsku. Uz pomoć Rusije, austrijske trupe ugušile su revolucionarni pokret u avgustu 1849. godine.

1883. godine – Beograd je dobio prvu “telefonsku stanicu”, sedam godina posle pronalaska telefona. Prvi telefonski razgovor su vodili ministar vojni i kapetan palilulske žandarmerijske stanice. Koncesije za uvođenje telefona u Srbiji je 1882. godine dobio Panta Mihajlović, prijatelj Nikole Tesle.

1898. godine – Umro je engleski inženjer Henri Besemer, koji je 1855. godine pronašao postupak prerade sirovog gvožđa u čelik (“Besemerov postupak”). Godine 1859. podigao je u Šefildu čeličanu koja i danas radi.

1907. godine – U Finskoj su žene prvi put izabrane u parlament.

1917. godine – Pod pritiskom revolucionara, abdicirao je poslednji ruski car Nikolaj II, čime je posle tri veka okončana vladavina dinastije Romanov. Car je potom, zajedno s porodicom, interniran prvo u Carsko selo, pa u Tobolsk. Tokom Oktobarske revolucije carska porodica je premeštena u Jekaterinburg i ubijena jula 1918. godine.

1922. godine – Egipatski sultan je uzeo titulu kralja kao Fahd I.

1937. godine – Prva centralna “banka krvi”, u kojoj je krv za transfuziju čuvana zamrzavanjem, osnovana je u bolnici u Čikagu.

1939. godine – Nemačke trupe okupirale su Češku pošto je, pod pretnjom napada i uništenja Praga, predsednik Emil Haha u Berlinu potpisao akt o predaji zemlje Trećem rajhu. Slovačka i Moravska proglašene su nemačkim protektoratom.

1957. godine – Umro je političar, slikar i novinar Moša Pijade, predsednik Skupštine FNR Jugoslavije. Član Komunističke partije od 1920. godine imao je značajnu ulogu u Narodno-oslobodilačkom ratu 1941-45. godine, a potom bio u najužem partijskom i državnom rukovodstvu. U novembru 1943. godine organizovao je u Jajcu Telegrafsku agenciju nove Jugoslavije (Tanjug). Umro je u Parizu na povratku iz Velike Britanije gde je predvodio jugoslovensku parlamentarnu delegaciju.

1975. godine – Umro je grčki brodovlasnik Aristotelis Onazis, jedan od najbogatijih ljudi na svetu. Bio je poznat i po ljubavnoj vezi s američkom operskom pevačicom grčkog porekla Marijom Kalas i po ženidbi sa Žaklinom Kenedi, udovicom ubijenog predsednika SAD Džona Kenedija.

1983. godine – Umrla je engleska književnica Rebeka Vest, poznata po romanima “Vojnikov povratak” i “Harijet Hjum”, kao i putopisnoj studiji “Crno jagnje i sivi soko” koju je napisala posle boravka u Jugoslaviji 1937. i 1941. godine.

1991. godine – Predsednik Predsedništva SFR Jugoslavije i predstavnik Srbije u tom telu Borisav Jović, podneo je ostavku jer je Predsedništvo odbilo da proglasi vanredno stanje nakon antivladinih demonstracija 9. marta.

1991. godine – Umro je srpski pisac Miodrag Bulatović. Pažnju čitalaca privukao je već prvom zbirkom pripovedaka “Đavoli dolaze” (1955). Jedan je od najprevođenijih srpskih pisaca. Najznačajnija dela: “Crveni petao leti prema nebu”, “Rat je bio bolji”, “Ljudi sa četiri prsta”.

1998. godine – Umro je američki lekar, pedijatar Bendžamin Spok . Njegova knjiga “Odgoj beba i dece po metodi dr Spoka” čije se prvo izdanje pojavilo 1946. godine, štampana je u sedam izdanja i prodata u 50 miliona primeraka. Prevedena je na preko 30 jezika.

2000. godine – U naselju Bošnjačka mahala u severnom delu Kosovske Mitrovice došlo je do žestokih sukoba srpskih stanovnika i pripadnika Kfora koji su uspostavljali bezbednosnu zonu u tom gradu podeljenom na albanski i srpski deo. U sukobima je ranjeno 15 Srba i dva francuska vojnika.

2001. godine – Sukob naoružanih albanskih ekstremista i snaga bezbednosti Makedonije eskalirao je kada su se borbe prvi put prenele iz naselja duž granice s Kosovom u predgrađe Tetova, drugog po veličini makedonskog grada.

2003. godine – Stotine hiljada ljudi je na ulicama Tokija, Bejruta, Pariza, Vašingtona i u drugim gradovima širom sveta demonstriralo protiv rata u Iraku.

2004. godine – Odlukom Visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini Pedija Ešdauna Mostar je ponovo postao jedinstven grad. Mostar je od rata u BiH (1992-95. godine) bio podeljen na dva dela, bošnjački istočni i hrvatski zapadni.

2007. godine – Rusija, Grčka i Bugarska potpisale su sporazum o izgradnji naftovoda koji će povezivati bugarsku crnomorsku luku Burgas i grčku Aleksandropolis na Egejskom moru, u dužini od 280 kilometara.

2014. godine – Sud u Parizu osudio je na 25 godina zatvora bivšeg oficira obaveštajne službe Ruande Paskala Simbikvangu zbog saučesništva u genocidu u Ruandi.

14/03/2023 20:00

Your e-mail address will not be published.
Required fields are marked*

0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments