Na današnji dan – 8. novembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 10. septembar 09/09
• Na današnji dan – 24. april 23/04
• Na današnji dan – 30. mart 29/03

Dogodilo se na današnji dan – 8.11.

1519. godine – Španski osvajač Hernana Kortez stigao je u Meksiko, gde su ga Asteci, verujući da je on reinkarnacija asteškog božanstva Kecalkoatl, primili s najvećim počastima.

1520. godine – Po naredbi danskog kralja Kristijana II izvršen je pokolj više od 80 švedskih sveštenika i plemića. “Stokholmsko krvoproliće” podstaklo je ustanak kojim je, pod vođstvom Gustava Vase 1521. godine Švedska oslobođena danske vlasti.

1656. godine – Rođen je engleski astronom i geofizičar Edmund Halej, koji je prvi odredio putanju jedne komete i predvideo njeno periodično pojavljivanje (Halejeva kometa). Izradio je prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i prvu meteorološku kartu.

1674. godine – Umro je engleski pisac Džon Milton, po mnogima najveći engleski pesnik uz Šekspira. Pristalica Olivera Kromvela i građanske revolucije postaje 1649. godine sekretar za latinski u Kromvelovoj vladi i piše političke religiozne i filozofske pamflete. Svoja najbolja dela napisao je nakon restauracije, slep, siromašan i razočaran u politiku i društvo. Najznačajnija dela: “Izgubljeni raj”, “Ponovo zadobijeni raj”, “Samson Borac”.

Luvr

1793. godine – Prvi put je za javnost otvoren Luvr, dvorac francuskih kraljeva od 1204. godine, koji je odlukom revolucionarne vlade 1791. godine pretvoren u muzej.

1805. godine – Smederevski dizdar Muharem Guša Bošnjak predao je ključeve grada vođi Prvog srpskog ustanka Karađorđu. Tim činom Smederevo se uvrstilo među prve srpske varoši koje je Karađorđe oslobodio od Turaka.

1847. godine – Rođen je irski književnik i pozorišni kritičar Bram Stoker, autor romana o Drakuli (1897), koji je za autorova života ostao potpuno nezapažen. Otkrila ga je filmska produkcija ostvarivši niz filmova o egzotičnom transilvanskom grofu-vampiru.

1858. godine – Posle pobede nad turskom vojskom na Grahovu, Crna Gora je dobila međunarodno utvrđene granice prema Otomanskom carstvu, za koje su garantovale velike sile Rusija, Austrija, Francuska i Pruska.

1895. godine – Nemački fizičar Vilhelm Konrad Rendgen otkrio je X zrake koji su po njemu nazvani Rendgenovi zraci. Za taj izum dobio je 1901. godine Nobelovu nagradu za fiziku.

1900. godine – Rođen je srpski kompozitor, dirigent, muzički pedagog i kritičar Mihailo Vukdragović, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Najpoznatija dela: simfonijska poema “Put u pobedu”, kantate “Srbija”, “Svetli grobovi”, “Vezilja slobode”, solo pesme, gudački kvarteti, filmska i scenska muzika.

1917. godine – Savet narodnih komesara uspostavljen je kao nova vlada Rusije s Lenjinom na čelu. Lav Trocki postao je komesar za inostrane poslove, a Staljin komesar za narodnosti.

1917. godine – Umro je srpski pisac Milutin Bojić, autor poeme “Plava grobnica” posvećene masovnom sahranjivanju srpskih vojnika u more, posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu. Sahranjen je na solunskom groblju Zejtinlik. Napisao je četiri knjige pesama i više drama, uključujući “Kraljevu jesen” i “Uroševu ženidbu”.

1923. godine – Sprečen je pokušaj Adolfa Hitlera u Minhenu da s generalom Ludendorfom izvede puč. Vođa nacista je uhapšen četiri dana kasnije i osuđen na pet godina zatvora, ali je krajem 1924. godine amnestiran. Tokom boravka u zatvoru napisao je knjigu “Maj kampf”, koja je kasnije postala biblija nacizma.

1942. godine – Savezničke snage pod komandom generala Dvajta Ajzenhauera počele su iskrcavanje u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu. Borbe protiv nemačko-italijanskih trupa završene su 13. maja 1943. godine pobedom Saveznika.

1960. godine – Kandidat Demokratske stranke Džon Kenedi postao je u 43. godini najmlađi predsednik u istoriji SAD. Ubijen je u atentatu u Dalasu 22. novembra 1963. godine.

1986. godine – Umro je ruski političar Vjačeslav Molotov, šef sovjetske diplomatije od 1939. do 1949. godine i od 1953. do 1956. godine, glavni pregovarač sa nacističkom Nemačkom u pripremi sovjetsko-nemačkog pakta o nenapadanju (1939). Od 1931. do 1941. godine bio je i predsednik Saveta narodnih komesara (vlade). Jedan od najbližih Staljinovih saradnika, isključen je iz partije u junu 1957. godine i smenjen sa svih funkcija. Vraćen je u partiju 1984. godine u 95. godini života.

1989. godine – Daglas Vajlder izabran je za guvernera Virdžinije, kao prvi crnac u istoriji SAD koji je postao guverner jedne američke države. Istog dana Dejvid Dinkins je izabran za prvog crnog gradonačelnika Njujorka.

1998. godine – Sud u Bangladešu osudio je na smrt 15 bivših oficira, optuženih za ubistvo bangladeškog predsednika šeika Mudžibura Rahmana u vojnom udaru u avgustu 1975. godine.

1999. godine – Umro je slovenački i jugoslovenski gimnastičar Leon Štukelj, najstariji olimpijski šampion i prvi olimpijski pobednik sa prostora bivše Jugoslavije. Štukelj je osvojio šest olimpijskih medalja, među kojima tri zlatne, dve u Parizu 1924. godine i jednu u Amsterdamu 1928. godine.

2001. godine – Pripadnici jedinica za specijalne operacije Srbije (“Crvene beretke”) počeli su protest u centru za obuku u Kuli. Četiri dana kasnije oni su transporterima blokirali ceo centar i deo autoputa u Beogradu. Protest je završen 17. novembra nakon pregovora s vladom Srbije.

2001. godine – Francuski gornji dom parlamenta, Senat, usvojio je zakon kojim se Korzici dozvoljava ograničena autonomija, iz kojeg su prethodno izbačeni mnogi ključni članovi.

2002. godine – Savet bezbednosti UN je na javnoj sednici jednoglasno usvojio Rezoluciju 1441 o razoružanju Iraka.

2004. godine – Ubila se Iris Čang, autorka knjige “Silovanje Nankinga”, koja predstavlja osvedočenu istoriju japanske brutalnosti u Kini tokom 30-tih godina prošlog veka. Knjiga je pokrenula preispitivanje tamne istorije japanske okupacije Kine.

2010. godine – Nobelovu nagradu za mir dobio je kineski disident Lju Sjaobo “zbog svoje dugogodišnje i nenasilne borbe za fundamentalna ljudska prava u Kini”.