Na današnji dan – 9. oktobar

Povezane objave

• Na današnji dan – 24. novembar 23/11
• Na današnji dan – 17. novembar 16/11
• Dogodilo se na današnji dan – 15. avgust 15/08

Dogodilo se na današnji dan – 9.10.

Univerzitet Jejl

1701. godine – U Nju Hejvnu, u američkoj državi Konektikat, osnovan je Univerzitet Jejl, danas jedan od najčuvenijih univerziteta u SAD.

1789. godine – U austrijsko-turskom ratu austrijski feldmaršal Gideon Ernst Laudon zauzeo je Beograd.

1806. godine – Pruska je prekinula neutralnu politiku prema Napoleonu i objavila rat Francuskoj, u kojem je poražena uz teške teritorijalne gubitke. Mirom u Tilzitu 1807. godine izgubila je celo područje između Rajne i Labe i veći deo zemalja stečenih deobom Poljske.

1831. godine – U atentatu je ubijen predsednik Grčke, Joanis Kapodistrijas, jedan od vođa borbe za oslobođenje od turske vlasti. Kao predsednik od 1827. godine vladao je apsolutistički oslanjajući se na vojsku, što je izazvalo revolt
liberalnih političara.

Kamij Sen-Sans

1835. godine – Rođen je francuski kompozitor i klavirski virtuoz Kamij Sen-Sans, jedan od osnivača Nacionalnog muzičkog društva (1871). Njegov bogati opus obuhvata sve vrste mužičkih dela od kojih je najpoznatija opera “Samson i Dalila”.

Mihailo Pupin

1854. godine – Rođen je srpski fizičar i pronalazač Mihailo Pupin, profesor matematike i fizike (1901) na Kolumbija univerzitetu. Njegov najznačajniji pronalazak, samoindukcioni kalemovi (“Pupinovi kalemovi”) (1890), omogućio je telefonski i telegrafski prenos na velike daljine pomoću kabla. Za autobiografsku knjigu “Od iseljenika do pronalazača” dobio je 1924. godine Pulicerovu nagradu.

Pročitajte i: Biografija – Mihajlo Pupin

Ivo Andrić

1892. godine – Rođen je Ivo Andrić, čije je delo donelo međunarodni ugled i priznanje jugoslovenskoj književnosti. Prvi je i do sada jedini jugoslovenski književnik dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1961). Najznačajnija dela: “Ex ponto”, “Znakovi”, “Na Drini ćuprija”, “Travnička hronika”, “Gospođica”, “Prokleta avlija”.

Pročitajte i: Biografija Ive Andrića

1915. godine – Nemačke i austrougarske trupe su u Prvom svetskom ratu zauzele Beograd.

Kralj Aleksandar I Karađorđević

1934. godine – U Marseju je ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević. Atentat u kojem je poginuo i francuski ministarinostranih poslova Žan Luj Bartu, organizovali su lideri hrvatskog ustaškog pokreta i makedonskih nacionalista, a izvršio ga je Vlada Černozemski.

1944. godine – Počela je Treća moskovska konferencija na kojoj su britanski premijer Čerčil i lider SSSR Staljin razmatrali problem Poljske, Grčke i Jugoslavije i dogovarali se o uređenju Evrope posle Drugog svetskog rata.

1962. godine – Uganda je stekla nezavisnost posle gotovo 70 godina britanske kolonijalne uprave.

1963. godine – Više od 2.000 ljudi je poginulo u poplavama kada je pukla oko 300 metara visoka brana “Vajont” kod Beluna, u severoistočnoj Italiji.

Ernesto Če Gevara

1967. godine – U Boliviji je ubijen argentinski revolucionar Ernesto “Če” Gevara, simbol revolucije u Južnoj Americi. Kao beskompromisni borac za pravdu stekao je veliku popularnost širom sveta, posebno među mladima. Učesnik Kubanske revolucije, ministar u Kastrovoj vladi (1961-65), postao je u novembru 1966. godine lider gerilaca u Boliviji, u oktobru 1967. godine je zarobljen, a potom ubijen.

1975. godine – Sovjetski fizičar i disident Andrej Saharov dobio je Nobelovu nagradu za mir.

1983. godine – U eksploziji bombe u Rangunu, glavnom gradu Burme, ubijeno je 18 vladinih funkcionera Južne Koreje, među kojima četiri ministra i šef diplomatije Li Bum Suk. Juznokorejske vlasti su za podmetanje bombe optužile agente Severne Koreje.

1992. godine – U pokušaju da spreči dalje razbuktavanje rata u Bosni i Hercegovini Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o zabrani vojnih letova u vazdušnom prostoru ove bivše jugoslovenske republike, a mirovnim snagama (UNPROFOR) naloženo je da nadgledaju kako se zabrana poštuje.

1993. godine – U sukobima Muslimana i Hrvata u Mostaru (Bosna i Hecegovina) srušen je Stari most, simbol grada, sagrađen u 16. veku za vreme turske vladavine. Most je bio pod zaštitom UNESKO-a.

1997. godine – Više od 200 ljudi je poginulo kada je uragan “Paulina” pogodio meksičko letovalište Akapulko.

2002. godine – Prvi put u istoriji srpskog parlamentarizma održan je TV duel kandidata za predsednika Srbije koji su ušli u drugi izborni krug, Vojislava Koštunice i Miroljuba Labusa.

2002. godine – Umro je jugoslovenski televizijski reditelj Sava Mrmak, jedan od najznačajnijih reditelja na ovim prostorima u domenu istorijske dokumentarne drame, koji se oprobao i u svim ostalim televizijskim žanrovima.

2004. godine – U Avganistanu su održani prvi direktni predsednički izbori u istoriji te zemlje, na kojima je pobedio dotadašnji privremeni predsednik Hamid Karzai.