Zašto pojedine vrste parališe strah?

Povezane objave

• Tamne mrlje na Veneri 20/04
• Šta sve (ni)ste znali o kikirikiju? 20/04
• Znate li šta je Ben Frenklinov efekat? 04/09

Da li ste čuli za fenomen “zaleđivanja” i padanja, koji pogađa određenu vrstu životinja?

Reč je o retkom genetskom poremećaju.

Parališući strah

Parališući strah pogađa vrstu koza koje su poznate kao “padajuće koze”. One, naime, ukoliko primete nagao pokret ili ih iznenadi određen zvuk, pretrpe strah zbog kojeg padaju i ostaju ukočene, odnosno “zaleđene”.

Ova pojava se događa i kada se ponašaju sasvim tipično, kada pokušaju da skoče ili da se popnu na višu tačku. Mogu se uzbuditi i od samog pogleda na hranu, te se ukočiti i pasti na tlo.

Napad panike traje između pet i dvadeset sekundi.

Ukoliko pokušate da podignete kozu, otkrićete da nijedan deo njenog tela ne može da se savije niti pomeri.

Kako dolazi do ovog stanja?

Neobično ponašanje koza izaziva gen koji je nasledan. U pitanju je genetski poremećaj koji je poznat kao kongenitalna miotonija, a manifestuje se grčenjem mišića i ukočenošću.

Međutim koze, usled ovih napada, ne gube ne mišićnoj masi, ne ostaju onesposobljene, niti im je životni vek kraći.

Stanje Myotonia congenita izaziva poremećaj hloridnog kanala u skeletnim mišićima. Gen CLCN1 u ovom slučaju sadrži misens mutaciju. Reč je o zameni aminokiseline alanin prolinskim ostacima.

Mutacija je sitna ali je dovoljna da učini provodljivost hloridnih jona u mišićnim vlaknima manjom. Zbog toga dolazi do odlaganja opuštanja mišića nakon što koza napravi određen nepovoljan pokret.

Prva zabeležena pojava

U naučnoj literaturi ova pojava se prvi put pojavila 1904. godine, dok je sa kongenitalnom miotonijom povezana 35 godina kasnije.

Iznenadna pojava padajućih koza prvi put se pojavila u Americi tokom osamdesetih godina, a niko nije u potpunosti siguran kako je nastala ova rasa.

Dok pojedini naučnici veruju da je u jednom krdu došlo do mutacije, drugi smatraju da je sve počelo kada je farmer iz Tenesija doneo četiri grla iz Kanade, a zatim ih, godinu dana kasnije, prodao doktoru Mejberiju, koji je odgajio veliko krdo. Kako je prodavao grla obližnjim farmama, mutacija se širila.

Ove koze još se nazivaju i miotoničnim kozama i predstavljaju jednu od nekoliko vrsta koje potiču iz Severne Amerike. Naseljavaju područje Tenesija, kao i okolne države.

Sitnije su od ostalih vrsta i dostižu visinu od 43 do 64 centimetra. Najčešće se uzgajaju zbog mesa, ali i zbog vune koja brže raste tokom zimskih meseci.

Stručnjaci ističu da bi ova vrsta teško opstala u prirodi. Naime, susret sa predatorom bi ih paralisao, a prirodna selekcija bi učinila svoje, što bi verovatno dovelo do izumiranja vrste.