Na današnji dan – 1. avgust

Povezane objave

• Zanimljivosti o Aleksandru II Nikolajeviču Romanovu 29/04
• Pop muzika u bivšoj Jugoslaviji je ostavila dubok pečat na jednu eru 16/10
• Na današnji dan – 29. januar 28/01

Dogodilo se na današnji dan – 1. 8.

10. godine p.n.e. – Rođen je rimski car i istoričar Klaudije, koji je 41. godine nasledio Kaligulu. Tokom njegove vladavine južna Engleska je postala rimska provincija, izgrađen veliki akvadukt, proširena luka Ostija. Vladao je pod velikim uticajem svojih žena Mesaline i Agripine koja ga je, prema predanju, otrovala pečurkama da bi obezbedila presto za svog sina iz prethodnog braka Nerona.

1291. godine – Kantoni Uri, Untervalden i Švic sklopili su savez za odbranu od Habsburgovaca, koji je bio osnova za stvaranje Švajcarske konfederacije.

1560. godine – Škotski parlament je ukinuo papsku jurisdikciju i odobrio kalvinističku veroispovest, čime je osnovana Škotska crkva.

1714. godine – Umrla je engleska kraljica Ana, poslednji monarh iz dinastije Stjuart, tokom čije su vladavine ujedinjene Engleska i Škotska i stvorena Velika Britanija (1707). Nasledio ju je Džordž I iz hanoverske dinastije.

1774. godine – Britanski hemičar Džozef Pristli otkrio je gas i nazvao ga “dephlogisticated air”, kasnije poznat kao kiseonik.

1778. godine – U nemačkom gradu Hamburgu otvorena je prva štedionica u svetu.

1793. godine – Francuska je, kao prva zemlja u svetu, zvanično uvela metrički sistem mera.

1798. godine – U bici kod Abukira, blizu Aleksandrije, britanska flota admirala Horacija Nelsona uništila je francusku flotu pod komandom admirala Fransoa Brijesa. Posle tog poraza, Napoleonova vojska u Egiptu odsečena je od Evrope.

Bitka na Mišaru – slika Afanasija Šeloumova

1806. godine – Na Mišarskom polju kod Šapca, srpski ustanici pobedili su Turke. To je bila najveća pobeda Karađorđeve vojske u Prvom srpskom ustanku.

1810. godine – Rođen je italijanski državnik grof Kamilo Benso Kavur, prvi ministar predsednik ujedinjene Italije (1861). Zaslužan je za oslobođenje Italije od Austrije i njeno ujedinjenje pod Savojskom dinastijom.

1813. godine – U Beču je izašao prvi broj “Novina serbskih”, prvog srpskog dnevnog lista. List su pokrenuli Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, a ugašen je 1822. godine zbog problema sa štamparijom.

1834. godine – Ropstvo je zabranjeno u celoj Britanskoj imperiji: u britanskim kolonijama oslobođeno je više od 770.000 robova.

1860. godine – Od rana zadobijenih u atentatu u Kotoru, koji je izvršio emigrant Todor Kadić, umro je crnogorski knez Danilo Petrović, naslednik vladike Njegoša i prvi svetovni vladar Crne Gore (1852). Proslavio se pobedom nad Turcima u bici na Grahovu 1. maja 1858. godine.

1894. godine – Japan je objavio rat Kini zbog spora dveju zemalja oko Koreje.

1914. godine – Četiri dana pošto je Austro-Ugarska objavila rat Srbiji, Nemačka je objavila rat Rusiji, Francuska je proglasila opštu mobilizaciju, a Italija je proklamovala neutralnost. Svetski rat postao je neizbežan.

1921. godine – Skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca donela je Zakon o zaštiti države na osnovu kojeg je zabranjen rad Komunističkoj partiji, a njenim poslanicima u Skupštini (58) su poništeni mandati.

1936. godine – Adolf Hitler otvorio je u Berlinu XI olimpijske igre.

1944. godine – U Varšavi, jednom od glavnih središta poljskog pokreta otpora, izbio je ustanak protiv nemačke okupacije. Posle dvomesečnih borbi, Nemci su savladali ustanike i veliki broj otpremili u koncentracione logore.

1955. godine – Umro je pisac Stanislav Vinaver, jedna od najistaknutijih ličnosti beogradskog modernističkog pokreta posle Prvog svetskog rata, autor Manifesta ekspresionizma. Najpoznatija dela: “Mjeća”, “Varoš zlih volšebnika”, “Čuvari sveta”, “Evropska noć”.

1958. godine – Jordanski kralj Husein poništio je federaciju Jordana sa Irakom.

1960. godine – Benin je proglasio nezavisnost od Francuske.

1966. godine – U Kini je počeo XI plenum Komunističke partije na kojem je doneta odluka o “kulturnoj revoluciji”, koja je trajala narednih 10 godina.

1973. godine – Umro je državnik Valter Ulbriht, prvi sekretar Jedinstvene radničke partije Nemačke (1950). Od 1960. do 1971. godine bio je predsednik Državnog saveta istočne, Demokratske Republike Nemačke.

1975. godine – Državnici 35 zemalja, među kojima i predsednik SFR Jugoslavije Josip Broz Tito, potpisali su u Helsinkiju završni dokument Konferencije o evropskoj bezbednosti i saradnji.

1994. godine – Predsednik Savezne Republike Nemačke Roman Hercog izrazio je žaljenje Poljacima zbog patnji koje su pretrpeli tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu.

2000. godine – Ekstremisti u Kašmiru su u sedam napada ubili 90 ljudi, a više desetina ranili. Većina žrtava bili su hinduski hodočasnici.

2001. godine – Britanski premijer Toni Bler započeo zvaničnu posetu Argentini. To je bila prva poseta jednog britanskog premijera toj zemlji od Foklandskog rata 1982. godine.

2004. godine – U požaru u supermarketu u trgovinskom centru u Asunsionu, glavnom gradu Paragvaja, poginulo je 400 ljudi, a na stotine je povređeno.

2005. godine – Umro je saudijski kralj Fahd koji je vladao Saudijskom Arabijom od 1982. godine. Za njegovog nasledika je imenovan njegov polubrat, princ Abdulah.

2006. godine – Kubanski predsednik Fidel Kastro privremeno je preneo vlast na svog brata Raula, zbog bolesti. Za šefa države Raul Kastro zvanično je izabran 24. februara 2008. godine. Fidel Kastro je na čelu Kube bio od revolucije 1959. godine.

2014. godine – Devedeset godina od osnivanja, italijanski dnevnik “Unita”, dugogodišnje zvanično glasilo Komunističke partije Italije, prestao je da izlazi, zbog bankrota izdavačke kompanije.