Na današnji dan – 5. decembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 3. decembar 02/12
• Na današnji dan – 3. mart 02/03
• Na današnji dan – 18. jul 17/07

Dogodilo se na današnji dan – 5.12.

1443. godine – Rođen je italijanski sveštenik Đulijano dela Rovere, papa Julije II (1503-1513), najveći pokrovitelj umetnosti među poglavarima rimokatoličke crkve. Od Mikelanđela je naručio izradu fresaka u Sikstinskoj kapeli u Vatikanu, od Bramantea rekonstrukciju crkve Svetog Petra, a Rafael Santi je oslikao njegove privatne odaje.

1766. godine – Londonska aukcijska kuća “Kristi” održala je prvu aukciju.

V. A. Mocart

1791. godine – Umro je austrijski kompozitor Volfgang Amadeus Mocart, centralna ličnost bečke klasike i jedan od najplodinijih muzičara. Napisao je oko 600 dela, među kojima su opere, simfonije, koncerti za klavir, violinu i druge instrumente, kantate, mise. Najpoznatija dela: “Figarova ženidba”, “Čarobna frula”, “Praška simfonija”, “Simfonija u g-molu”, “Rekvijem”, “Mala noćna muzika”.

Pročitajte i: Više o životu i delima Volfganga Amadeusa Mocarta!

1867. godine – Rođen je poljski državnik, maršal Jozef Klemens Pilsudski, prvi predsednik Poljske (1918-22) i inicijator rata protiv sovjetske Rusije (1920-21). Državnim udarom 1926. godine uspostavio je vojnu diktaturu, a 1934. je sklopio s Hitlerom desetogodišnji pakt o saradnji i nenapadanju. Bio je na vlasti do smrti 1935. godine.

1870. godine – Umro je francuski pisac Aleksandar Dima Otac, proslavljeni autor romana s motivima iz francuske istorije. Najznačajnija dela: “Tri musketara”, “Grof od Monte Hrista”, “Kraljica Margo”. Smatra se začetnikom feljtonističkog romana.

Volt Dizni

1901. godine – Rođen je američki režiser i producent Volter Ilajas Dizni, poznat kao Volt Dizni, tvorac crtanog filma. Karijeru, tokom koje je dobio 29 Oskara, započeo je 1921. godine, a svetsku slavu stekao je 1928. godine, kada je prikazao prvi film sa Miki Mausom.

Pročitajte i: Više o životu Volta Diznija!

1917. godine – Delegacije Sovjetske Rusije i sila Osovine potpisale su primirje u mestu Brest-Litovsk u Belorusiji. Mirovni ugovor, kojim je Rusija bila prisiljena da se povuče iz Finske, Letonije, Estonije, Litve, Poljske i nekih područja Turske i da Nemačkoj plati ratnu odštetu od šest milijardi zlatnih maraka, potpisan je 3. marta 1918. godine.

Jedna od najpoznatijih slika Kloda Monea

1926. godine – Umro je francuski slikar Klod Oskar Mone, najznačajniji predstavnik i jedan od osnivača impresionizma. Prema njegovoj slici “Impresija, izlazak sunca“, izloženoj 1874. u Parizu, naziv je dobio ceo slikarski pravac.

Pročitajte i: Biografija Kloda Monea

1933. godine – Kongres SAD ratifikovao je amandman 21. Ustava SAD kojim je ukinuta prohibicija, uvedena u januaru 1920. godine na osnovu 18. ustavnog amandmana.

1934. godine – Žene su u Turskoj dobile pravo glasa.

1940. godine – Umro je češki violinista i kompozitor Jan Kubelik. Nastupao je na koncertima širom sveta od svoje osme godine i stekao slavu violinskog virtuoza, naslednika Paganinija. Komponovao je šest violinskih koncerata, “Američku simfoniju”, kraće violinske kompozicije.

1945. godine – Tokom vežbi pet američkih bombardera poletelo je iz vazdušne baze u Floridi i nikada se nisu vratili. Pretpostavlja se da je “Izgubljena eskadrila”, kako su nazvani, nestala u “Bermudskom trouglu”.

1962. godine – SAD i SSSR su postigli dogovor o saradnji u kosmičkim istraživanjima u miroljubive svrhe.

1967. godine – Umro je srpski helenista Miloš Đurić, član Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Srpske književne zadruge i urednik časopisa “Živa antika”. Objavio je više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije (“Iz helenskih riznica”, “Istorija helenske književnosti”).

1977. godine – Egipat je prekinuo odnose sa Sirijom, Libijom, Alžirom, Irakom i Južnim Jemenom, arapskim zemljama koje su se usprotivile započetom mirovnom procesu između Egipta i Izraela.

1978. godine – U Iranu je izbio talas protesta koji su protiv šaha Reze Pahlavija podstakle islamske verske vođe. Zbog štrajkova, proizvodnja nafte je smanjena gotovo na polovinu.

1993. godine – Gradonačelnik Beča ranjen je u svojoj kući u eksploziji pisma-bombe. To je bilo peto pismo-bomba poslato u toku tri dana novinarima, sveštenicima i drugim osobama koje su imale neku vezu sa imigrantskom grupacijom u Austriji.

1995. godine – Članice NATO-a odobrile su upućivanje 60.000 vojnika u Bosnu radi očuvanja mira postignutog Dejtonskim sporazumom. Najveća operacija Atlantskog saveza od njegovog osnivanja 1949. godine sprovedena je pod nazivom “Zajednički poduhvat”.

1995. godine – Armija Šri Lanke zauzela je Džafnu, grad na istoimenom poluostrvu, koji je pet godina bio glavno uporište tamilskih pobunjenika.

1996. godine – Predsednik SAD Bil Klinton imenovao je Madlen Olbrajt za državnog sekretara, kao prvu ženu na toj funkciji u američkoj istoriji.

2001. godine – Legendu jedriličarstva i kapetana novozelandskog tima koji je dva puta uzastopno osvojio prestižni kup Amerike, Pitera Blejka, ubili su pirati kada su naleteli na njegovu jedrilicu u reci Amazon.

2003. godine – U Kini je po prvi put održan izbor za mis sveta.

2008. godine – Preminuo je patrijarh moskovski i cele Rusije Aleksandar Drugi. Za novog patrijarha, 27. januara 2009. godine, izabran je mitropolit Kiril.

2008. godine – U Sjedinjenim Američkim Državama zvanično je saopšteno da je od početka 2008. godine zbog recesije bez posla ostalo blizu dva miliona ljudi.

2012. godine – Umro je čuveni brazilski i jedan od najvećih imena svetske arhitekture Oskar Nimajer, koji je pre 50 godina osmislio sadašnji izgled Brazilije, glavnog grada Brazila, koji je izgrađen u amazonskoj džungli. Dobitnik je najprestižnije nagrade u oblasti arhitekture – Prickerove nagrade.

2013. godine – Umro je bivši predsednik Južnoafričke Republike Nelson Mandela, legendarni borac protiv represije i politike aparthejda, koji je u zatvoru proveo 27 godina. Nobelovu nagradu za mir dobio je 1993. godine. Bio je prvi crni predsednik Južne Afrike.