Na današnji dan – 3. maj

Povezane objave

• Na današnji dan – 29. april 28/04
• Na današnji dan – 27. oktobar 26/10
• Na današnji dan – 3. decembar 02/12

Dogodilo se na današnji dan – 3.5.

Nikolo Makijaveli

1469. godine – Rođen je italijanski državnik i istoričar Nikolo Makijaveli, autor dela “Vladalac” u kojem je izneo shvatanje da vladar ne treba da bira sredstva da bi postigao cilj, iz čega je kasnije izveden pojam “makijavelizam”.

1494. godine – Španski moreplovac Kristofor Kolumbo otkrio je ostrvo, kasnije nazvano Jamajka.

1500. godine – Putujući na zapad, portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral je na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.

1748. godine – Rođen je francuski političar Emanuel Žozef Siej, poznat kao Abe Sije, jedan od vođa Francuske revolucije. U brošuri “Šta je treći stalež?” izložio je političke zahteve buržoazije.

1791. godine – Poljski kralj Stanjislav II August Ponjatovski potpisao je liberalni ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisani ustav u svetu, posle američkog.

1814. godine – Francuski kralj Luj XVIII pod zaštitom saveznika vratio se u Pariz posle poraza cara Napoleona I u bici kod Vaterloa.

1841. godine – Novi Zeland je proglašen britanskom kolonijom.

1895. godine – Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi dobile su naziv Rodezija.

1898. godine – U Kijevu je rođena izraelska državnica Golda Meir, prva žena kojaje postala premijer Izraela, od 1969. do 1974. godine.

1898. godine – Umro je književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Svetislav Vulović, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najuticajnijih domaćih književnih kritičara u 19. veku.

1902. godine – Rođen je francuski fizičar Alfred Kastler, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1966. godine. Njegov naučni rad doprineo je razvoju lasera.

1922. godine – U Parizu je osnovana Međunarodna železnička unija, među čijim osnivačima su bile i Jugoslovenske železnice.

1936. godine – U Jagodini su u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju izmedju dva svetska rata.

1939. godine – Smenjen je sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, a novi ministar je postao Vjačeslav Molotov koji je krajem avgusta te godine sa nacističkom Nemačkom potpisao pakt o nenapadanju.

1945. godine – Britanci su u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme (danas Mjanmar), oslobodivši ga japanske okupacije.

1946. godine – U Tokiju je počelo zasedanje Međunarodnog vojnog suda za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu, koji je trajao do novembra 1948. godine, od 28 okrivljenih, sedam je osudjeno na smrt, 16 na doživotni zatvor, a ostali na kraće kazne.

1968. godine – Žestokim sukobima sa policijom u Parizu su počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo su zahvatili i druge evropske zemlje, a protest je prerastao u revolt protiv građanskog društva.

1971. godine – Valter Ulbriht se povukao s mesta generalnog sekretara komunističke partije istočne Nemačke. Zamenio ga je Erih Honeker.

1991. godine – U rodno selo Lelić kod Valjeva iz SAD su prenete mošti kontroverznog episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića.

1992. godine – Muslimanske snage napale su u Sarajevu kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici. Ubijeno je i ranjeno više oficira, vojnika i civila.

1996. godine – Delegati 55 zemalja saglasili su se na konferenciji UN u Ženevi o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.

1999. godine – Tokom napada NATO na SR Jugoslaviju pogodjen je autobus kod grada Peći, na Kosovu. Poginulo je 20 ljudi, a 43 je ranjeno. U Novom Sadu je pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu je saopšteno da je za 42 dana napada na SRJ izvedeno 14.000 letova.

2003. godine – Američki Kongres je izglasao budžet od skoro 80 milijardi dolara, namenjen ratu u Iraku, a deo i saveznicima i borbi protiv terorizma.

2006. godine – Saučesnik u napadu na Svetski trgovinski centar u Njujorku 11. septembra 2001. godine Zakarija Musaui osuđen je na doživotni zatvor. To je prva i jedina presuda koju je izrekao američki sud za napade na SAD 11. septembra u kojima je poginulo skoro 3.000 ljudi.

2008. godine – Umro je bivši premijer Španije Leopoldo Kalvo Sotelo, drugi predsednik vlade posle završetka fašističke diktature generala Fransiska Franka i uspostavljanja liberalne demokratije. Jedna od njegovih najvećih odluka je stupanje Španije u NATO.

2008. godine – U razornom ciklonu Nagris koji je pogodio Mijanmar poginulo je 77.738 ljudi, a 55.917 je nestalo.

“Krik” – najpznatija slika Edvarda Munka

2012. godine – Slika “Krik” Edvarda Munka prodata je za 120 miliona dolara na aukciji Sotbija u Njujorku i tako postala najskuplje umetničko delo ikada prodato na aukciji.

2014. godine – Preminuo je američki nobelovac Gari Beker, ekonomista i sociolog, jedan od tvoraca teorije uticaja ekonomskih zakona na ljudsko ponašanje i društvene probleme, što su ranije isključivo bile teme sociologije.