Na današnji dan – 26. februar

Povezane objave

• Na današnji dan – 25. avgust 24/08
• Na današnji dan – 18. april 17/04
• Omiljena moderna poslastica ima veoma bogatu istoriju: Kako je nastao čizkejk? 23/01

Dogodilo se na današnji dan – 26. 2.

1531. godine – U zemljotresu u Portugaliji poginulo je nekoliko desetina hiljada ljudi, porušen je veliki deo prestonice Lisabona i nekoliko drugih gradova.

Prota Mateja Nenadović

1777. godine – Rođen je srpski vojvoda i diplomata prota Mateja Nenadović, koji je sa stricem Jakovom pokrenuo Prvi srpski ustanak u valjevskoj i šabačkoj nahiji. Pregovarao je s Turcima i Rusijom i time uspostavio prve diplomatske kontakte ustanika sa stranim državama. Bio je predsednik Praviteljstvujušćeg sovjeta prve srpske vlade. Njegovi “Memoari”, pored književne vrednosti, predstavljaju dragocen dokument vremena.

1815. godine – Napoleon Bonaparta pobegao je iz zatočenissštva na ostrvu Elba i uz pomoć grupe sledbenika povratio vlast u Francuskoj. Njegova druga vladavina, nazvana “sto dana”, okončana je u junu nakon vojnog poraza kod Vaterloa.

1852. godine – Britanski vojni transportni brod “Birkenhed” potonuo je u zalivu Simon uz obalu Južne Afrike, a život je izgubilo 485 ljudi.

1885. godine – Predstavnici 15 zemalja na kongresu u Berlinu (Afrička konferencija), koji je organizovao nemački kancelar Oto fon Bizmark, dogovorili su se o podeli centralne i istočne Afrike.

1901. godine – Vođe Bokserskog ustanka u Kini Či Hsui i Hsu Čeng Juu javno su pogubljeni odsecanjem glave.

1909. godine – Turska je priznala austrougarsku aneksiju Bosne i Hercegovine.

1915. godine – Nemci su u Prvom svetskom ratu, u borbi protiv Francuza kod Malankura, prvi put u istoriji ratovanja upotrebili bacače plamena.

1916. godine – Nemci su u Prvom svetskom ratu potopili francuski teretni brod “Provansa II”. Poginulo je 930 ljudi.

1935. godine – Škotski fizičar Robert Votson Vat demonstrirao je prvi kompletan i praktično upotrebljiv radar.

1936. godine – Adolf Hitler je u Nemačkoj otvorio prvu fabriku za proizvodnju “narodnog vozila” (folksvagen).

1952. godine – Britanski premijer Vinston Čerčil saopštio je da je Velika Britanija proizvela atomsku bombu i da će je isprobati u Australiji.

1960. godine – Umro je srpski lingvista Aleksandar Belić, profesor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije, odnosno Srpske akademije nauka i umetnosti, od 1937. do 1960. godine i član svih slovenskih akademija. Osnivač je srpske moderne dijalektologije i jedan od tvoraca naučne sintakse.

1980. godine – Egipat i Izrael su uspostavili diplomatske odnose, čime je okončano 30-godišnje ratno stanje između dve zemlje.

1986. godine – Sovjetski Savez lansirao je u zemljinu orbitu prvi blok svemirske stanice “Mir”, koja je nakon 15 godina uništena sagorevanjem, a nesagoreli delovi pali su u Tihi okean (23. marta 2001. godine).

1990. godine – Pod vođstvom Violete Barios de Čamoro, udružena lista 14 opozicionih partija Nikaragve dobila je izbore pobedivši sandiniste predsednika Danijela Ortege.

1993. godine – U snažnoj eksploziji koju su u Svetski trgovački centar u Njujorku podmetnuli arapski islamski teroristi poginulo je šest, a povređeno oko 1.000 ljudi. Osam godina kasnije 11. septembra obe kule Centra srušene su u samoubilačkom napadu sa otetim putničkim avionima. U tom napadu poginulo je oko 3.000 ljudi.

1995. godine – Posle gubitka oko milijardu dolara koje je na berzi u Singapuru izazvao diler Nik Lison, bankrotirala je londonska banka “Bering”, jedna od najstarijih i najuglednijih britanskih banaka.

2001. godine – Umro je Dragoslav Avramović, bivši guverner Narodne banke Jugoslavije, autor programa ekonomske stabilizacije 1994. godine kojim je suzbio hiperinflaciju u SR Jugoslaviji.

2001. godine – Skupština SR Jugoslavije ukinula je ukaz o oduzimanju državljanstva dinastiji Karađorđević koji je 1947. godine donela tadašnja komunistička vlada.

2002. godine – Skupština Srbije usvojila je izmene Krivičnog zakona kojima je ukinuta smrtna kazna.

2004. godine – U avionskoj nesreći kod Mostara (BiH) poginuo je predsednik Makedonije Boris Trajkovski i članovi delegacije koji su sa njim putovali na međunarodnu konferenciju o investiranju u BiH.

2009. godine – Haški tribunal oslobodio je bivšeg predsednika Srbije Milana Milutinovića optužbi za zločine nad Albancima na Kosovu 1999. godine.

2012. godine – Erland Jozefson, omiljeni glumac slavnog švedskog reditelja Ingmara Bergmana umro je u 89. godini. Igrao je u Bergmanovim filmovima “Prizori iz bračnog života”, “Krici i šaputanja”, “Jesenja sonata”, “Fani i Aleksandar” “Saraband” i filmovima Andreja Tarkovskog “Nostalgija” i “Žrtva”.

Pako de Lusija

2014. godine – Jedan od najvećih španskih muzičara 20. veka i najoriginalnijih umetnika flamenko muzike, gitarista Pako de Lusija (Fransisko Sančez) preminuo je u Meksiku u 67. godini. Objavio je više desetina albuma i sarađivao sa najčuvenijim svetskim muzičarima (Čik Koria, Džon Meklaflin, Leri Korijel, Al Di Meala, Brajan Adams). Proslavila ga je kompozicija „Entre dos aguas“ (1973), a pravo međunarodno priznanje stekao je albumom „Friday night in San Francisco“ (1981.)