Na današnji dan – 14. februar

Povezane objave

• Na današnji dan – 5. decembar 04/12
• Na današnji dan – 31. avgust 30/08
• Na današnji dan – 8. april 07/04

Dogodilo se na današnji dan – 14.2.

269. godine – Tokom progona hrišćana, u vreme cara Klaudija II spaljen je na lomači rimski sveštenik i lekar Valentin, kasnije hrišćanski mučenik Sv. Valentin. Taj datum katolici slave kao Dan zaljubljenih.

869. godine – Umro je slovenski prosvetitelj poznat po monaškom imenu Kirilo, Grk iz Soluna rođen kao Konstantin. S bratom Metodijem osnivač je slovenske pismenosti i književnosti, a smatra se da je Kirilo tvorac oble glagoljice. Braća su na slovenski jezik prevela veliki broj biblijskih tekstova i crkvenih rukopisa.

Johan Gutenberg

1468. godine – Umro je nemački štampar Johan Gutenberg, pronalazač tipografije, izuma koji je označio civilizacijski preokret. Usavršio je štamparsku mašinu i osnovao štampariju u rodnom Majncu. Štampao je 1455. godine Bibliju u više od 100 primeraka, od kojih je četrdesetak sačuvano.

1663. godine – Kanada je postala francuska kraljevska provincija.

Kapetan Kuk

1779. godine – Engleski moreplovac i istraživač Džejms Kuk ubijen je na Havajima u iznenadnom okršaju sa ostrvljanima. Njegova putovanja i otkrića značajno su doprinela širenju britanskog kolonijalnog carstva.

Pročitajte i: Biografija Džejmsa Kuka

1797. godine – Britanska flota pod komandom admirala Džona Džervisa i Horacija Nelsona potukla je špansku armadu kod rta Sent Vinsent na krajnjem jugu Portugalije.

1804. godine – Na skupštini srpskih starešina u Orašcu kod Aranđelovca doneta je odluka o podizanju ustanka protiv Turaka. Za vođu je izabran Karađorđe Petrović.

1835. godine – Na inicijativu dramskog pisca Joakima Vujića, uz novčanu pomoć kneza Miloša Obrenovića, u Kragujevcu je osnovano prvo pozorište u Srbiji. “Knjaževsko-serbski teatar” priređivao je jednom sedmično i prazničnim danima predstave za kneza i njegove činovnike i goste, a na repertoaru su bili Vujićevi komadi ili njegovi prevodi stranih dela.

1922. godine – Italijanski inženjer Đulielmo Markoni počeo je prvo redovno emitovanje radio programa iz Engleske.

1929. godine – Al Kaponeovi gangsteri ubili su u Čikagu sedmoricu članova rivalske bande Bagsa Morena da bi sprečili krađu krijumčarenog viskija. Taj događaj nazvan je “St Valentine’s Day Massacre”.

1943. godine – Sovjetska Crvena armija je u Drugom svetskom ratu oslobodila Rostov od Nemaca.

1946. godine – Na američkom univerzitetu Pensilvanija počeo je da radi elektronski mozak kompjuter, koji je sate normalnog računanja pretvorio u sekunde. Nazvan je ENIAC (Elektronski numerički integrator i kompjuter).

1956. godine – U Moskvi je počeo 20. kongres Komunističke partije SSSR, na kojem je šef partije Nikita Hruščov osudio politiku Staljina i otvorio put procesu destaljinizacije Sovjetskog Saveza.

1958. godine – Irački kralj Fejsal i jordanski kralj Husein objavili su ujedinjenje dva kraljevstva u Arapsku Federaciju s Fejsalom kao šefom države. Monarhija u Iraku oborena je u julu iste godine, kralj je ubijen i Federacija se raspala.

1972. godine – Sovjetski svemirski brod bez ljudske posade “Luna 20” lansiran je ka Mesecu, odakle je 11 dana kasnije doneo uzorke Mesečevog tla.

1989. godine – Iranski verski vođa ajatolah Ruholah Homeini je fatvom (edikt) naredio smrtnu kaznu engleskom piscu indijskog porekla Salmanu Rušdiju zbog njegovog dela “Satanski stihovi”, koje je u Iranu ocenjeno kao blasfemija islama. Iranska vlada se 1998. godine javno ogradila od primene smrtne kazne.

1997. godine – Međunarodna arbitražna komisija donela je odluku da sporno područje grada Brčko u Bosni bude stavljeno pod međunarodni nadzor do marta 1998. godine.

1998. godine – Bosanski Srbi Miroslav Tadić i Milan Simić predali su se dobrovoljno Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. To su bili prvi optuženi za ratne zločine počinjene tokom ratova na prostoru bivše SFRJ 1991-95. godine koji su se dobrovoljno predali Haškom sudu.

2000. godine – U nastojanju da izoluje jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića, Evropska unija je proširila spisak lica, saradnika predsednika i ljudi bliskih njegovom režimu, kojima je zabranjen ulazak u zemlje EU sa 600 na 900 imena.

2001. godine – Skupština Srbije je ukinula Zakon o javnom informisanju na osnovu kojeg je režim Slobodana Miloševića vršio represiju nad slobodnim i nezavisnim medijima u Srbiji. Od oktobra 1998. godine, kada je Zakon usvojen do septembra 2000. godine mediji su kaznjeni sa više od 30 miliona dinara, a jednom broju je zabranjen rad.

2002. godine – Istraživači američkog univerziteta Teksas A&M izvršili su uspešno kloniranje mačke, od šest različitih rasa mačaka.

2002. godine – Umro je nemački dirigent Ginter Vand, poznat po svom zahtevnom stilu rada i velikom broju koncerata Bruknera, Betovena i Mocarta.

2003. godine – Tribunal u Hagu podigao je optužnicu protiv lidera Srpske radikalne stranke (SRS) Vojislava Šešelja za zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona i običaja rata. Šešelj se dobrovoljno predao tom sudu 24. februara te godine.

2003. godine – Nakon šest godina života prvom kloniranom sisaru, ovci Doli, ubrizgana je smrtonosna injekcija zbog simptoma progresivne bolesti pluća.

2004. godine – Predsednik Srbije Boris Tadić obišao je srpske enklave na Kosovu, a u Prištini je razgovarao sa šefom UNMIK-a Sorenom Jesen-Petersonom. On je prvi srpski predsednik koji je posetio Kosovo od 1999. godine, kada su vlast u toj pokrajini preuzele UN.

2005. godine – U eksploziji bombe u Bejrutu, poginuo je bivši libanski premijer Rafik al Hariri.

2009. godine – Na Samitu u Rimu ministri finansija i guverneri centralnih banaka G7 i Rusije dogovorili su zajedničko angažovanje u cilju podsticanja privrednog rasta i zapošljavanja i u jačanja bankarskog sistema kako bi se prevazišla najgora svetska finansijska kriza u poslednjih pedeset godina.

2012. godine – U Zagrebu je, u 76. godini, umro doajen hrvatskog glumišta Zlatko Crnković. Ostvario je više od 150 pozorišnih uloga, igrao je u brojnim filmovima, a Zlatnu arenu u Puli dobio je za ulogu u filmu “Tu”.