Na današnji dan – 9. decembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 24. februar 23/02
• Na današnji dan – 17. oktobar 16/10
• Na današnji dan – 18. mart 17/03

Dogodilo se na današnji dan – 9.12.

1594. godine – Rođen je švedski kralj Gustav II Adolf, veliki vojskovođa, vojni i državni reformator. Uspešno je okončao ratove s Danskom, Poljskom i Rusijom i osigurao dominaciju Švedske na Baltiku. U Tridesetogodišnjem ratu (od 1630) naneo je niz poraza katoličkim snagama grofa Tilija. Poginuo je u novembru 1632. godine u bici kod Licena, u kojoj je njegova vojska potukla armiju nemačkog generala Valenštajna. Uoči njegove smrti Švedska je bila najjača sila u Evropi. Nasledila ga je kćerka Kristina.

1608. godine – Rođen je engleski pisac Džon Milton, koji se smatra najvećim engleskim pesnikom uz Šekspira. Pristalica Olivera Kromvela i građanske revolucije, postao je 1649. godine sekretar za latinski u Kromvelovoj vladi i počeo da piše političke, religiozne i filozofske pamflete. Svoja najbolja dela napisao je u vreme restauracije slep, siromašan i razočaran u politiku i društvo. Najpoznatija dela: “Izgubljeni raj”, “Ponovo zadobijeni raj”, “Samson Borac”.

1641. godine – Umro je flamanski slikar Anton van Dajk čuveni portretista, dvorski slikar engleskog kralja Čarlsa I od 1632.

1824. godine – U peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile su špansku armiju u bici kod Ajakuča u Peruu, koja je bila presudna za sticanje nezavisnosti Perua.

1886. godine – Rođen je američki pronalazač Klarens Birdsej, poznat po pronalasku dubokog zamrzavanja kao načina za održavanje namirnica. Pretpostavlja se da je za svoj pronalazak koristio iskustvo domorodaca sa Aljaske.

1905. godine – U Drezdenu je izvedena premijera opere jednočinke “Saloma” Ričarda Štrausa, komponovane prema priči Oskara Vajlda. Publika je izrazila zgražanje nad skarednošću predstave.

1905. godine – Francuska je donela dekret o odvajanju države od crkve.

1917. godine – Turske trupe predale su Britancima u Prvom svetskom ratu Jerusalem, koji je pod truskom dominacijom bio od 1517. godine.

1926. godine – Rođen je španski borac s bikovima Luis Migel Lukas “Domingin”, koji se smatra najboljim borcem s bikovima u 20. veku. Njegova veština inspirisala je američkog pisca Ernesta Hemingveja.

1941. godine – Kina je u Drugom svetskom ratu objavila rat Japanu, Nemačkoj i Italiji.

1961. godine – Afrička država Tanganjika stekla je nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta, s premijerom Džulijusom Njerereom . Na isti dan 1962. godine Tanganjika je postala republika.

1985. godine – Bivši predsednik Argentine general Horhe Videla i njegov sledbenik član vojne hunte admiral Emilio Masera osudjeni su na doživotnu robiju zbog učešća u “prljavom ratu” protiv gradske gerile i političkih protivnika (1976-82) tokom kojeg je nestalo 9.000 ljudi.

1985. godine – Generalna skupština UN je jednoglasno prihvatila rezoluciju kojom se svi akti terorizma osudjuju kao kriminal.

1987. godine – Protestima na području Gaze počela je prva intifada-pobuna Palestinaca protiv izraelske okupacije. Ustanak je potom zahvatio Zapadnu obalu i Jerusalem.

1990. godine – Leh Valensa, bivši lider sindikata “Solidarnost”, pobedio je na predsedničkim izborima u Poljskoj.

1990. godine – Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji nakon 45 godina vladavine komunista, pobedila je Socijalistička partija Srbije (bivši komunisti), a za predsednika Srbije izabran je lider te partije Slobodan Milošević.

1992. godine – Poštujući sankcije UN protiv SR Jugoslavije Svetska fudbalska federacija zabranila je jugoslovenskoj reprezentaciji da učestvuje u kvalifikacijama za svetsko prvenstvo u SAD 1994. godine.

1994. godine – Partija “Šin fejn”, političko krilo Irske republikanske armije, prvi put je posle više od 70 godina otpočela mirovne razgovore s britanskom vladom.

1995. godine – Vrhovni sud Poljske potvrdio je pobedu Aleksandra Kvašnjevskog na novembarskim predsedničkim izborima i odbacio žalbu pristalica njegovog poraženog rivala Leha Valense.

1996. godine – UN su odobrile primenu dugo odlaganog sporazuma s Irakom o prodaji ograničenih količina nafte za hranu, čime se Irak vratio na svetsko tržište nafte prvi put od invazije na Kuvajt 1990. godine.

1999. godine – Srpske vlasti osudile su predsednicu Lige albanskih žena pesnikinju Fljoru Brovinu na 12 godina zatvora. Brovina je puštena na slobodu 2000. godine po odlasku Slobodana Miloševića s vlasti.

2000. godine – SR Jugoslavija i bivša jugoslovenska republika Slovenija uspostavile su diplomatske odnose.

2002. godine – Američka avionska kompanija “Junajted Erlajns” podnela je zahtev za bankrot, što je najveći slučaj bankrotstva u istoriji avioindustrije.

2002. godine – Indonežanska vlada i predstavnici oslobodilačkog pokreta Aceh potpisali su primirje, u cilju okončanja nemira koji su 26 godina potresali provinciju Aceh, a u kojima je poginulo oko 30.000 ljudi.

2005. godine – Umro je francuski slikar, pripadnik soc-realizma Boris Taslicki koji je, rizikujući smrt, crtao portrete na papirićima koje je krao kao zatvorenik u nacističkim koncetracionim logorima.

2010. godine – Umro je jedan od najistaknutijih italijanskih modnih kreatora Fausto Sarli, koji je kreirao za zvezde italijanskog filma i televizije, a bio je čuven i po kolekciji venčanica.

2010. godine – Umro je poznati džez saksofonista Džejms Mudi koji je snimio više od 50 solo albuma i svirao s poznatim džez muzičarima Dizijem Gilepsijem, Kvinsijem Džonsom i Lajonelom Hamptonom. Dobitnik je Gremi i brojnih drugih nagrada.

2013. godine – Osječki Županijski sud osudio je Vladimira Milankovića na osam godina zatvora, zbog ratnih zločina protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika na području Siska, tokom 1991. i 1992. godine. Drugooptuženog Dragu Bošnjaka sud je oslobodio optužbe.

2015. godine – Više od 9.000 ljudi ubijeno je od početka sukoba na istoku Ukrajne aprila 2014. godine, saopštile su Ujedinjene nacije (UN).