Na današnji dan – 22. novembar

Povezane objave

• Na današnji dan – 14. septembar 13/09
• Na današnji dan – 15. maj 14/05
• Na današnji dan – 25. januar 24/01

Dogodilo se na današnji dan – 22.11.

1497. godine – Tražeći morski put u Indiju, Portugalac Vasko da Gama postao je prvi moreplovac koji je oplovio Rt Dobre Nade, na krajnjem jugu Afrike.

1699. godine – Danska, Rusija, Saska i Poljska, nakon pobede nad švedskom vojskom, potpisale su sporazum o podeli Kraljevine Švedske.

1819. godine – Rođena je engleska književnica Meri En Evans poznata kao Džordž Eliot, jedan od utemeljivača engleskog psihološko-socijalnog romana. Najznačajnija dela: “Sajlas Marner”, “Mlin na Flosi”.

1842. godine – Na planini Sent Helen u američkoj državi Vašington izbila je erupcija. To je bila prva vulkanska erupcija u Americi čiji je datum izbijanja zabeležen.

1868. godine – Održana je prva pozorišna predstava u Beogradu u zgradi na Varoš-kapiji, komad “Đurađ Branković” Karla Obernjika.

1869. godine – U Parizu je rođen Andre Žid, jedna od najkontroverznijih i najuticajnijih ličnosti francuske književnosti 20. veka. Romanopisac, esejist, kritičar dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1947. godine. Najpoznatija dela: “Kovači lažnog novca”, “Podrumi Vatikana”, “Pastoralna simfonija”.

1913. godine – Rođen je Edvard Bendžamin Britn, jedan od najznačajnijih engleskih kompozitora 20. veka. Sa operskim pevačem Piterom Pirsom osnovao je 1948. godine Aldeburški muzički festival (“Piter Grajms”, “Otmica Lukrecije”, “Ratni rekvijem”, “Prolećna simfonija”).

1916. godine – Umro je američki pisac Džek London jedan od najčitanijih autora u prvoj polovini 20. veka. Najpoznatija dela: “Zov divljine”, “Beli očnjak”, “Mesečeva dolina”, “Ljudi s dna”.

1943. godine – U Libanu je proglašena nezavisnost, čime je ukinut mandat koji je nad ovom državom imala Francuska od 1. jula 1920. Arapske zemlje, Velika Britanija i SAD su odmah priznali nezavisnost Libana, a francuske trupe su sporazumno napustile zemlju 1946. godine.

1954. godine – Umro je ruski pravnik i diplomata Andrej Višinski, državni tužilac (od 1935) u vreme velikih čistki koje je u drugoj polovini tridesetih godina 20. veka sproveo sovjetski lider Staljin. Bio je šef sovjetske diplomatije 1949. godine, a potom stalni predstavnik SSSR u UN.

Džon Kenedi

1963. godine – U Dalasu, Teksas, ubijen je predsednik SAD Džon Ficdžerald Kenedi. Za atentat je osumnjičen Li Harvi Osvald, kojeg je dva dana kasnije u policijskoj stanici ubio Džek Rubi.

1963. godine – Umro je engleski književnik Oldos Haksli jedan od najistaknutijih evropskih esejista 20. veka, kosmopolita i aktivista pacifističkog pokreta. Njegovi “romani ideja” zasnovani su na esejističkim modelima rasprava i sukoba načela (“Kontrapunkt života”, “Vrli novi svet”, “Slepi u Gazi”).

1972. godine – Predsednik SAD Ričard Nikson ukinuo je nakon 22 godine zabranu putovanja američkih brodova i aviona u Kinu.

1974. godine – Generalna skupština UN dala je status posmatrača Palestinskoj oslobodilačkoj organizaciji.

1975. godine – Huan Karlos je postao kralj Španije, dva dana nakon smrti diktatora Fransiska Franka. Poslednji španski monarh bio je Alfonso XIII koji je 1931. godine pobegao iz zemlje.

1977. godine – Anglo-francuski putnički avion “Konkord” počeo je redovni saobraćaj između Evrope i Amerike. Redovni letovi uspostavljeni su nakon dve godine pravnih rasprava zbog jačine buke koju taj avion proizvodi.

1980. godine – Umrla je holivudska zvezda i seks simbol tridesetih godina 20. veka Me Vest.

1989. godine – U Bejrutu je ubijen predsednik Libana Rene Muavad dok je prolazio kroz grad u svečanoj povorci povodom Dana nezavisnosti. U bombaškom napadu poginulo je još 16 ljudi.

1990. godine – Prva žena premijer u istoriji Velike Britanije Margaret Tačer zbog neslaganja u njenoj Konzervativnoj stranci podnela je ostavku posle 11,5 godina provedenih na mestu premijera.

1992. godine – Pomorsko-vazduhoplovne snage NATO-a i Zapadnoevropske unije započele su kontrolu brodova u međunarodnim vodama Jadranskog mora u cilju onemogućavanja snabdevanja SR Jugoslavije naftom i drugim strateškim materijalima.

1995. godine – Nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma kojim je okončan bosanski rat, Savet bezbednosti UN suspendovao je ekonomske sankcije SR Jugoslaviji i počeo skidanje embarga na oružje državama nastalim od bivše Jugoslavije. SR Jugoslavija je bila pod ekonomskom blokadom 1.253 dana (od 31. maja 1992. godine).

Emil Zatopek

2000. godine – Umro je Emil Zatopek, legendarni češki trkač i jedini atletičar koji je osvojio tri zlatne medalje u trkama na duge staze na jednoj olimpijadi. Prvo olimpijsko zlato osvojio je u Londonu 1948. godine, a tri olimpijske zlatne medalje u Helsinkiju 1952. godine. Zatopek je 1. decembra proglašen za češkog sportistu stoleća.

2001. godine – Turski parlament odobrio je reviziju 75 godina starog građanskog zakona, pred kojim bi, za razliku od postojećeg, žene i muškarci bili jednaki.

2005. godine – Predsednica Hrišćansko-demokratske unije (CDU) Angela Merkel, prva žena kancelar Nemačke, zvanično je stupila na dužnost.

2007. godine – Umro je francuski koreograf Moris Bežar jedan od osnivača medernog plesa. Među njegovim koreografijama su “Bolero”, Betovenova “Deveta simfonija”, “Romeo i Julija”, “Malro”.