Na današnji dan – 19. jul

Povezane objave

• Na današnji dan – 12. septembar 11/09
• Na današnji dan rođen je Horhe Luis Borhes 24/08
• Na današnji dan – 19. oktobar 18/10

Dogodilo se na današnji dan – 19. 7.

Srpski knez – Stefan Lazarević

1427. godine – Umro je Stefan Lazarević, srpski knez (1389-1402), sin kneza Lazara i kneginje Milice, vazal turskog sultana Bajazita I do 1402. godine, kada se povukao u Carigrad gde je od vizantijskog cara Jovana II Paleologa dobio titulu despota. Posle poraza Bajazita I kod Angore od Mongola, sklopio je sporazum sa ugarskim carem Žigmundom I od kojeg je 1403. godine dobio Mačvu i Beograd, koji je proglasio prestonicom, a 1421. godine je nasledio Zetu. Bavio se prevođenjem s grčkog, napisao je poslanicu “Slovo ljubve”. Njegova je zadužbina manastir Manasija.

1545. godine – Brod “Meri Rouz”, ponos ratne flote engleskog kralja Henrija VIII, potonuo je u kanalu Solent između obale južne Engleske i ostrva Vajt. Život je izgubilo više od 700 ljudi.

1553. godine – Marija Tjudor proglašena je za kraljicu Engleske. Udajom za španskog princa Filipa približila se Vatikanu i progonila protestante, zbog čega je nazvana Marija Krvava i Marija Katolička. Tokom njene vladavine, Engleska je izgubila Kale (1558), svoje poslednje uporište u Francuskoj.

1814. godine – Rođen je Semjuel Kolt, koji je napravio revolver nazvan po njegovom prezimenu.

Edgar Dega “Čas plesa”

1834. godine – Rođen je francuski slikar, grafičar i vajar Edgar Dega, koji se smatra jednim od najboljih crtača u likovnoj umetnosti. Virtuoznost crtača najbolje je iskazao slikajući telo u pokretu. Najpoznatija dela: “Balerina”, “Kupačica”, “Pralja”.

1870. godine – Francuski car Napoleon III objavio je rat Pruskoj, koji je imao teške posledice po francusko Drugo carstvo. Francuska vojska pretrpela je težak poraz u bici kod Sedana (2. septembra), car je zarobljen, a u Parizu je proglašena republika.

1877. godine – Održan je prvi teniski turnir u Vimbldonu. Pobedio je engleski teniser Spenser Gor.

1883. godine – Na brdu Stražilovo iznad Sremskih Karlovaca sahranjeni su posmrtni ostaci srpskog pesnika Branka Radičevića, nakon što su, 30 godina posle njegove smrti, preneti iz Beča.

1893. godine – Rođen je ruski pisac Vladimir Majakovski, utemeljivač ruskog futurizma i vodeći pesnik u vreme Oktobarske revolucije i ranom sovjetskom periodu. Najpoznatija dela: “Pesme o revoluciji”, “Oblak u pantalonama”, “Rat i svet”, “Lenjin”.

1900. godine – Otvorena je pariska podzemna železnica (metro).

1936. godine – Umro je srpski geolog i političar Jovan Žujović, osnivač geološke nauke u Srbiji. Napravio je prvu preglednu geološku kartu Srbije i napisao mnogobrojne radove iz geologije, paleontologije i antropologije.

1937. godine – U Beogradu je došlo do sukoba policije i demonstranata (“krvava litija”) koji su protestovali zbog podnošenja skupštini na ratifikaciju konkordata između Vatikana i Kraljevine Jugoslavije. Konkordat je potpisan u julu 1935, ali zbog otpora javnog mnjenja nije stupio na snagu.

1941. godine – Britanski premijer Vinston Čerčil počeo je kampanju pod nazivom “V for Victory” u Drugom svetskom ratu.

1943. godine – U nameri da oslabe italijanski fašistički režim, saveznici su u Drugom svetskom ratu iz 700 aviona zasuli bombama aerodrome i vojne poligone u blizini Rima.

1947. godine – Ubijeni su burmanski premijer Aung San i šest ministara. Atentat su izvršili politički protivnici tokom zasedanja vlade.

1956. godine – Lideri Jugoslavije, Indije i Egipta Josip Broz Tito, Džavaharlal Nehru i Gamal Abdel Naser, potpisali su Brionsku deklaraciju o zajedničkj protivblokovskoj politici, što je označilo početak stvaranja Pokreta nesvrstanih zemalja.

1965. godine – Umro je korejski državnik Singman Ri, prvi predsednik Južne Koreje 1948. Sa vlasti se povukao 1960. godine pod pritiskom studentskih protesta zbog izbornih prevara.

1974. godine – Španski diktator Fransisko Franko zbog bolesti je privremeno predao vlast princu Huanu Karlosu, koji je 1975. godine, posle Frankove smrti, postao kralj Španije.

1980. godine – U Moskvi su otvorene 22. Olimpijske igre, koje je bojkotovalo više od 40 zemalja zbog sovjetske invazije na Avganistan.

1989. godine – Poljska Narodna skupština izabrala je generala Vojćeha Jaruzelskog za predsednika Poljske.

1992. godine – U eksploziji automobila-bombe u Palermu ubijen je Paolo Borselino, vodeći italijanski sudija u borbi protiv mafije.

1994. godine – Narodna Skupština Republike Srpske odbila je Plan teritorijalnog razgraničenja u Bosni koji je početkom meseca Kontakt grupa ponudila zaraćenim stranama. SR Jugoslavija, od koje se očekivalo da utiče na bosanske Srbe da prihvate predloženi plan, kažnjena je poostravanjem međunarodnih sankcija, a u Bosni je nastavljen rat.

1996. godine – Na zahtev međunarodnih predstavnika u posleratnoj Bosni predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić podneo je ostavku na sve javne funkcije.

1997. godine – Irska republikanska armija objavila primirje u svojoj 128-godišnjoj kampanji protiv britanske vlasti u Severnoj Irskoj.

2000. godine – Rusija je predstavila svetskom tržištu novo protivtenkovsko oruzje montirano na prikolici kros-kantri motocikla.

2002. godine – Italija je pristala da vrati prastari obelisk koji su fašističke trupe iznele iz Etiopije, pre gotovo 65 godina, čime je okončan jedan od najvećih diplomatskih sukoba Rima.

2002. godine – Umro je Aleksander Ginzburg, pisac i jedan od najvećih disidenata tokom sovjetske ere. Bio je hapšen i upućivan u radne kampove, zbog osnivanja prvog nezavisnog magazina u Sovjetskom Savezu, u kome je kritikovao tadašnji pravosudni sistem.

2005. godine – Liban je dobio prvu vladu, nakon povlačenja sirijskih trupa iz te zemlje, posle 29 godina. U sastav novog kabineta prvi put su ušli članovi šiitske grupe Hezbolah, koju SAD smatraju terorističkom organizacijom.

2013. godine – U Zimbabveu je počela da emituje program prva nezavisna televizijska stanica “1.TV”, čime se završava 30-godišnji državni monopol na TV-emitovanje koje kontroliše predsednik Robert Mugabe.