Događaji koji su obeležili nauku u 2014. godini

Povezane objave

• “Odštampali” kuću za jedan dan 06/03
• Putovanje u crnu rupu: Šta se nalazi u njenom središtu? 03/04
• Šta otkriva nova studija o životu na drugim planetama? 25/12

Nauka i tehnologija u godinama iza nas doživela je mnoge uspone, a u predhodnoj godini nauku su obeležili ovi događaji:

Osvojena kometa

Sonda Rozeta; Foto: ESA

12. novembar 2014. godine je dan kada je prvi put u istoriji na kometu sleteo uređaj koji je napravio čovek. Sonda Rozeta, koju je napravila Evropska svemirska agencija, lansirana je sa ciljem da detaljno istraži površinu komete 67P/Čurjumov-Gerasimenko. Jedini “član posade” Rozete bio je robot File koji je, iako nije uspeo da sleti na predviđeno mesto, uspeo da uradi osnovne analize. Zahvaljujući podacima do kojih su naučnici stigli, potvrđeno je da se na kometi nalaze materije organskog porekla i da je površina ove komete – vodeni led sa tankim slojem prašine.

Epidemija ebole

Virus ebola

2014. godinu obeležila je i borba čovečanstva sa epidemijom ebole. Virus ebola je sastavljen od pet vrsta virusa iz grupe Filoviridae od kojih četiri izazivaju virusno oboljenje kod čoveka. Do prenošenja ovog virusa dolazi pri dodiru sa telesnim tečnostima obolelih. U Sudanu je 1976. godine je prvi put identifikovana ova bolest. Simptomi ove bolesti su bol u mišićima, malaksalost i glavobolja, nakon čega dolazi di dijareje, povraćanja, osipa i smanjenja funkcije jetre i bubrega. Procenat smrtnosti od ovog virusa je izuzetno velik i iznosi 90 odsto.

Orionom na Mars

Svemirska letelica Orion

NASA je u saradnji sa drugim svemirskim agencijama dizajnirala letelicu Orion čije se uspešno probno lansiranje desilo 2014. godine. Plan NASA-e jeste da se uspešno sletanje na Mars deci 2021. godine, za šta je ova letelica i dizajnirana.

HIV-om protiv raka

Naučnici sa Univerziteta u Pensilvaniji su u 2014. godini genetski modifikovali HIV kako bi reprogramirali imuni sistem pacijenata koji su oboleli od raka i naveli ga da napada bolesne ćelije. Ova eksperimentalna terapija je potpuno izlečila većinu pacijenata koji nisu reagovali ni na kakav vid terapije do tada. T-ćelije iz krvi obolelih su izdvajane, bela krvna zrnca koja štite organizam od virusa i raka, nakon toga filtrirana krv je vraćana nazad, a posle su u T-ćelije zaražene modifikovanim HIV virusom ubacivani geni koji su sposobni da prepoznaju i napadnu određenu vrstu raka. Takve ćelije su se razmnožavale i ostajale u telu pacijenata mesecima.

Priznanje srpskoj nauci

Prvi put u istoriji srpske nauke, Evropski istraživački savet uvrstio je naučni projekat iz Beogada među najizvrsnije istraživačke poduhvate u Evropi. Reč je o projektu Sofije Stefanović i njenog tima koji su zahvaljujući tome osvojili prvi grant Evropskog istraživačkog saveta koji stiže u Srbiju.

Cilj njihovog istraživanja je da se ispitivanjem nalaza ljudskih zuba iz praistorijskog perioda i proučavanjem tzv. inkrementnih linija u zubnom cemenztu (od kojih svaka odgovara jednoj godini života), prema kliničkim studijama, može utvrditi trudnoća – kada se uspostavi da su one tamne, zadebljane i mineralizovane. Tim iz beogradske Laboratorije za bioarheologiju će analizom ovih linija doći do statističkih podataka o porođaju kod neolitskih žena i na taj način će utvrditi zašto se ljudska populacija u ovom dobu umnogostručila.