Na današnji dan – 14. jul

Povezane objave

• Na današnji dan – 21. novembar 20/11
• Na današnji dan – 2. januar 01/01
• Na današnji dan – 27. februar 26/02

Dogodilo se na današnji dan – 14.7.

1223. godine – Umro je francuski kralj Filip II Avgust. Vladavinu je počeo 1179. godine uspešnim ratovanjem protiv Engleza od kojih je preuzeo posede u zapadnoj Francuskoj, a pobedom nad englesko-nemačkom vojskom proširio je teritoriju Francuske. Učestvovao je u Trećem krstaškom ratu.

1602. godine – Rođen je francuski državnik italijanskog porekla Žil Mazaren, naslednik kardinala Rišeljea na dvoru Luja XIII (1642). Za vreme regenstva Ane Austrijske, majke Luja XIV, Mazaren je imao punu vlast i kao vešt diplomata postavio je temelje francuske nadmoći u Evropi koja je do punog izražaja došla u vreme vladavine Luja XIV.

1789. godine – U Parizu narod je zauzeo zloglasni zatvor Bastilju, simbol monarhije. Taj dan smatra se početkom Francuske revolucije, događaja koji je predstavljao prekretnicu u evropskoj istoriji. U Francuskoj se slavi kao nacionalni praznik.

1817. godine – Umrla je francuska književnica Ana Lujza Neker, poznata kao Madam de Stal. Knjigom “O Nemačkoj” dala je veoma značajan doprinos teoriji francuskog i evropskog romantizma. Njen salon u Parizu bio je čuveno mesto okupljanja intelektualaca toga vremena.

1867. godine – Alfred Nobel, izumitelj dinamita, prvi put je demonstrirao svoj izum u kamenolomu kod engleskog grada Redhil.

1887. godine – Umro je nemački industrijalac i proizvođač oružja Alfred Krup. Prvi je počeo da proizvodi topove od livenog čelika i stekao monopol u snabdevanju pruske armije topovima, stvarajući pri tom moćni metalurški koncern “Krup”.

1889. godine – U Parizu je održan međunarodni socijalistički kongres koji su organizovale marksističke partije Nemačke i Francuske. Osnovana je Druga internacionala i doneta rezolucija o osmočasovnom radnom danu i o proslavi 1. maja kao dana međunarodne solidarnosti radnika.

1901. godine – U Beogradu je svečano otvoreno prvo radničko pozorište u Srbiji. Predstave su izvođene u kafani “Radnička kasina” na uglu Dečanske i Skopljanske (Nušićeve) ulice.

1902. godine – U Sarajevu je osnovano srpsko kulturno-prosvetno društvo “Prosvjeta”.

1904. godine – Rođen je američki pisac, poreklom poljski Jevrej, Isak Baševis Singer, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1978. godine. Smatra se najznačajnijim modernim piscem na jidišu, mada se njegova dela pojavljuju isključivo u engleskom prevodu. Najpoznatija dela: “Rob”, “Satana u Goraju”, “Mađioničar iz Lublina”.

1913. godine – Rođen je američki političar Lesli Linč King Junior, poznat kao Džerald Ford, predsednik SAD od 1974. godine kada je kao potpredsednik zamenio Ričarda Niksona koji je zbog afere Votergejt podneo ostavku. Na predsedničkim izborima 1976. pobedio ga je Džimi Karter.

Ingman Bergman

1918. godine – Rođen je švedski filmski i pozorišni režiser i scenarista Ingmar Bergman, jedan od najznačajnijih filmskih stvaralaca 20. veka, dobitnik tri Oskara (“Sedmi pečat”, “Divlje jagode”, “Devičanski izvor”, “Krici i šaputanja”, “Zmijsko jaje”).

1933. godine – U Nemačkoj su nacionalsocijalisti, koji su sa Hitlerom došli na vlast u januaru, zabranili sve opozicione partije.

1958. godine – U Iraku je izvršen vojni udar u kojem su ubijeni kralj Fejsal II i premijer Nuri el-Said. Irak je proglašen republikom, a vlast je preuzeo general Abdul Karim Kasim.

1959. godine – Prvi brod na atomski pogon “USS Long Beach” porinut je u Kvinsiju, u Masačusetsu. Brod je imao dva nuklearna reaktora i mogao je postići brzinu od 30 čvorova na sat.

1965. godine – Američki satelit “Mariner 4”, lansiran 1964. godine, napravio je prve fotografije Marsa.

1976. godine – Kineski graditelji završili su železničku prugu “Tanzam”, koja je povezala Zambiju i luku Dar-es-Salam u Tanzaniji.

1992. godine – Milan Panić, američki biznismen srpskog porekla, izabran je za prvog premijera SR Jugoslavije.

1997. godine – Međunarodni sud za ratne zločine na prostoru bivše Jugoslavije u Hagu osudio je bosanskog Srbina Dušana Tadića na 20 godina zatvora zbog učešća u etničkom čišćenju bosanskih Muslimana 1992. godine na području Prijedora, u severozapadnoj Bosni.

Na današnji dan preminuo osnivač McDonald lanca brze hrane – Ričard Mekdonald

1998. godine – Umro je Ričard Mekdonald, koji je prokrčio put konceptu brze hrane i razvio ga u najveći lanac, “McDonald’s”, restorana u svetu.

1999. godine – Obnovljeni su avio letovi između Argentine i Foklandskih ostrva, prvi put nakon Foklanskog rata iz 1982. godine.

2000. godine – SAD i Vijetnam sklopili su, 25 godina nakon završetka Vijetnamskog rata, trgovinski ugovor, koji je Hanoju otvorio put u Svetsku trgovinsku organizaciju.

2000. godine – Sud u Majamiju obavezao je najveće američke proizvođače cigareta da plate 145 milijardi dolara na ime odštete pušačima Floride zbog ugrožavanja njihovog zdravlja.

2002. godine – Jedan pripadnik neo-nacističkog pokreta pucao je na francuskog predsednika Žaka Širaka na proslavi Dana pada Bastilje. Osumnjičeni je brzo uhvaćen, a parada je nastavljena.

2006. godine – U naletu tajfuna Bilis, koji je izazvao olujne kiše i poplave u jugoistočnoj Kini, stradale su 482 osobe.

2008. godine – Međunarodni krivični sud u Hagu optužio je sudanskog predsednika Omara al-Bašira za genocid nad afričkim plemenima u Darfuru. Od početka konflikta 2003. godine u sukobima između snaga sudanskog predsednika Al-Bašira i lokalnih plemena život je izgubilo više od 300.000 ljudi.

2009. godine – Sud UN za ratne zločine u Ruandi, sa sedištem u Tanzaniji, osudio je bivšeg guvernera Kigalija potpukovnika Tarčisa Renzahoa na doživotni zatvor, kao jednog od glavnih pokretača genocida u Ruandi 1994. godine.