Na današnji dan – 15. jun

Povezane objave

• Na današnji dan – 8. maj 07/05
• Na današnji dan – 28. maj 27/05
• Na današnji dan – 6. maj 05/05

Dogodilo se na današnji dan – 15. 6.

1215. godine – Engleski kralj Džon prihvatio je, pod pritiskom plemstva, dokument Magna Carta Libertatum (Velika povelja slobode) temelj državnog uređenja, simbol borbe protiv apsolutizma i jedan od najznačajnijih dokumenata britanske i evropske ustavne istorije.

1467. godine – Umro je vojvoda od Burgundije Filip Dobri, osnivač Burgundije, države koja je u 15. veku bila rival Francuske, a od 1678. godine pripada Francuskoj.

1520. godine – Papa Lav X ekskomunicirao je Martina Lutera bulom u kojoj je osudio kao jeres Luterove teze o indulgencijama, o dogmama i uređenju katoličke crkve. Ideje o reformi crkve sistematizovane u 95 teza Luter je 1517. godine prikovao na vrata Dvorske crkve u Vitembergu, označivši početak raskola katoličke Evrope.

Norveški kompozitor, pijanista i dirigent Edvard Hagerup Grig

1843. godine – Rođen je norveški kompozitor, pijanista i dirigent Edvard Hagerup Grig, koji je, inspirišući se nacionalnim folklorom, afirmisao norvešku muziku u svetu. Najpoznatije kompozicije: “Per Gint”, “Lirski komadi”.

1862. godine – Na Čukur-česmi u Beogradu turski vojnik je ubio srpskog dečaka što je izazvalo sukobe u gradu. Turci su potom sa beogradske tvrđave, gde je bio smešten njihov garnizon, bombardovali Beograd.

1882. godine – Rođen je rumunski general i državnik Jon Antonesku, diktator pronemačke vlade u Drugom svetskom ratu. Uveo je zemlju u Trojni pakt i priključio se napadu na ŠSR 1941. godine. Osuđen je 1946. godine na smrt kao ratni zločinac i streljan.

1903. godine – Nakon ubistva Aleksandra Obrenovića u Majskom prevratu, Skupština Srbije izabrala je Petra Karađorđevića za kralja Srbije. Tokom njegove vladavine učvršćen je parlamentarizam i ubrzan privredni i kulturni razvoj zemlje. Povukao se s vlasti 22. juna 1914. godine, a kraljevska ovlašećenja dobio je njegov drugi sin Aleksandar.

1904. godine – Više od hiljadu ljudi, većinom žena i dece, poginulo je blizu Njujorka u požaru koji je zahvatio brod “General Slokam”.

1907. godine – Počela je Druga haška mirovna konferencija, na kojoj su 44 države, uključujući Srbiju i Crnu Goru, usvojile 13 konvencija o zakonima i običajima ratovanja (“Haške konvencije”). Četvrtom konvencijom osnovan je Stalni arbitražni sud u Hagu.

1919. godine – Engleski piloti Artur Braun i Džon Olkok okončali su prvi direktni let preko Atlantika.

1920. godine – Jedan od osnivača bežične telegrafije, italijanski inženjer Đulielmo Markoni emitovao je u Engleskoj prvi muzički radio-prenos. Bila je to muzička numera čuvene australijske operske pevačice Neli Melba.

1940. godine – Nemačke trupe su probile Mažino liniju kod Sedana. Sistem utvrđenja dugačak 360 kilometara koji su Francuzi izgradili duž granice prema Nemačkoj između dva svetska rata, smatran je remek-delom građevinarstva i fortifikacije.

1969. godine – Po povlačenjua Šarla de Gola s političke scene, za predsednika Francuske izabran je Žorž Pompidu.

1975. godine – Košarkaši Jugoslavije postali su šampioni Evrope pobedom nad reprezentacijom SSSR u Beogradu.

1977. godine – Adolfo Suares i njegova koalicija Demokratskog centra pobedili su na prvim slobodnim izborima u Španiji posle smrti Franciska Franka koji je diktatorski vladao od 1939. godine.

1982. godine – Argentinske snage na Foklandskim ostrvima predale su se Britancima. Time je okončan rat u kojem je poginulo oko 1.000 ljudi.

1988. godine – Predsednik Pakistana, Zija ul Hak objavio je da će islamsko šerijatsko pravo postati vrhovni zakon u Pakistanu.

1992. godine – Književnik Dobrica Ćosić izabran je za prvog predsednika SR Jugoslavije. Za prvog premijera novoformirane države dan ranije je izabran američki biznismen Milan Panić.

1992. godine – Parlament Japana je, prvi put od Drugog svetskog rata, odobrio angažovanje vojnika u inostranstvu.

1994. godine – Izrael i Vatikan uspostavili su pune diplomatske odnose, potvrđujući dogovor o međusobnom priznanju i pomirenju posle viševekovnih sukoba Jevreja i katolika.

1995. godine – Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o proširenju snaga UN u Bosni trupama za brza dejstva, sastavljenih od 12.000 francuskih, britanskih i holandskih vojnika. Rusija i Kina su se uzdržale od glasanja.

Na današnji dan preminula je “kraljica džeza”, Ela Ficdžerald

1996. godine – Umrla je američka pevačica Ela Ficdžerald, “kraljica džeza”, čuvena po muzičkim “skat” dijalozima s velikim džez muzičarima Armstrongom, Elingtonom i Bejzijem.

2000. godine – U pokušaju atentata u Budvi, u Crnoj Gori, lakše je ranjen Vuk Drašković, lider Srpskog pokreta obnove, u to vreme jedne od najvećih opozicionih političkih stranaka u Srbiji.

2000. godine – Rimsko-katolički biskup, Augustin Misago pušten je na slobodu, pošto je oslobođen optužbe za saučesništvo u masakru više od pola miliona stanovnika Ruande 1994. godine i za genocid.

2001. godine – Šangajska petorka Kina, Rusija, Kazahstan, Kirgistan i Tadžikistan su tu grupu, po prijemu Uzbekistana, nazvali Šangajska Organizacija za saradnju (SCO) regionalna organizacija za borbu protiv islamskog militarizma.

2003. godine – Vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore osvojila je zlatnu medalju na Evropskom prvenstvu u Sloveniji.

2003. godine – Umro je američki glumac Hjum Kronin čija je karijera na Brodveju i u Holivudu trajala više od šest decenija. Na filmu je debitovao ulogom u Hičkokovom filmu “Senka sumnje” 1943. godine, a igrao je i u filmovima “Poštar uvek zvoni dvaput”, “Dvanaest ljutih muškaraca” i “Čaura”.