Na današnji dan – 5. oktobar

Povezane objave

• Na današnji dan – 30. april 29/04
• Na današnji dan – 11. septembar 10/09
• Na današnji dan – 18. novembar 17/11

Dogodilo se na današnji dan – 5.10.

1511. godine – Papa Julije II osnovao je Svetu ligu između Aragonije, Venecije i Papske države sa ciljem da odbrani jedinstvo crkve, ali i da istera Francuze iz Italije.

1713. godine – Rođen je francuski filozof i pisac Deni Didro, predstavnik slobodarskog duha revolucionarne buržoazije XVIII veka, jedan od najznačajnijih autora velike francuske “Enciklopedije”. Najznačajnija dela: “Razgovor Dalambera i Didroa”, “Misli o tumačenju prirode”, “Dalamberov san”, “Žak fatalista”, “Ramoov sinovac”.

1796. godine – Pod pritiskom Francuske, Španija je objavila rat Velikoj Britaniji, koji je završen katastrofalnim porazom francusko-španske flote 1805. godine u bici kod Trafalgara.

1864. godine – Rođen je francuski hemičar i industrijalac Luj Limijer, pionir svetske kinematografije, koji je s bratom Ogistom izumeo postupak snimanja u prirodnim bojama.

1880. godine – Umro je francuski kompozitor nemačkog porekla Žak Ofenbah koji je izgradio prototip francuske operete i značajno doprineo njenoj popularnosti. Komponovao je oko 100 muzičkih dela od kojih su najpoznatije operete “Plavobradi”, “Orfej u paklu”, “Lepa Jelena” i opera “Hofmanove priče”.

1908. godine – Bugarski knez, nemački princ Ferdinand Koburg proglasio je nezavisnost Bugarske od Otomanskog carstva, a sebe carem Ferdinandom I.

1910. godine – Portugalija je posle obaranja kralja Manuela II proglašena republikom pod predsednikom Žuakimom Teofilom Fernandešom Bragom.

1915. godine – Snažnom artiljerijskom vatrom duž celog fronta na Dunavu, Savi i Drini, u Prvom svetskom ratu počela je ofanziva Centralnih sila na Srbiju.

1938. godine – Predsednik Čehoslovačke Eduard Beneš podneo je ostavku i otišao u izbeglištvo, nakon što je pod pritiskom Velike Britanije i Francuske prihvatio Minhenski sporazum kojim je Sudetska oblast ustupljena Hitlerovoj Nemačkoj.

1954. godine – Velika Britanija, SAD, FNR Jugoslavija i Italija su potpisale Londonski sporazum o ukidanju Slobodne zone Trsta i dodeli zone B i manjeg dela zone A Jugoslaviji, a većeg dela zone A sa gradom Trstom Italiji.

1964. godine – U Zapadni Berlin je kroz tajno iskopan tunel ispod Berlinskog zida pobeglo 57 državljana Istočne Nemačke, što je bilo najveće masovno bekstvo od izgradnje zida 1961. godine.

1969. godine – BBC je emitovao prvu epizodu serije “Leteći cirkus Monti Pajtona”, koja je postala kultna emisija širom sveta.

1974. godine – Pet ljudi je poginulo, a 35 ranjeno u eksploziji bombi koje su irski nacionalisti bacili u dva bara u mestu Gildford u Engleskoj.

1983. godine – Lider poljskog pokreta “Solidarnost” Leh Valensa dobio je Nobelovu nagradu za mir.

1988. godine – Čileanci su se na plebiscitu izjasnili protiv predloga da predsedniku Čilea Augustu Pinočeu bude produžen mandat do 1997. godine.

1994. godine – U Švajcarskoj su pronađena tela 48 pripadnika sekte “Hram Sunca” koji su izvršili obredno masovno samoubistvo.

1995. godine – Američki izaslanik za Balkan Ričard Holbruk uspeo je, nakon dva meseca pregovora sa Srbijom i Hrvatskom i liderima zaraćenih strana u Bosni, da postigne sporazum o prekidu vatre, koji je bio uvod u mirovne pregovore u Dejtonu.

2000. godine – Posle neuspelih pokušaja policije da suzavcem rastera stotine hiljada demonstranata u centru Beograda, koji su protestovali zbog poništavanja predsedničkih izbora, građani su ušli u Saveznu skupštinu, a nešto kasnije i u zgradu državne Radio televizije Srbije. Pod pritiskom masa Slobodan Milošević, destogodišnji neprikosnoveni lider Srbije, sledećeg dana je priznao izborni poraz od kandidata Demokratske opozicije Srbije Vojislava Koštunice.

2001. godine – Umrla je Emili Šindler koja je, zajedno sa supugom Oskarom, pomogla stotinama Jevreja da pobegnu iz nacističkih koncentracionih logora tokom Drugog svetskog rata.

2004. godine – Umro je Moris Vilkins britanski naučnik i nobelovac, jedan od trojice naučnika koji su zajedno otkrili strukturu DNK. Nobelovu nagradu za medicinu dobio je 1962. godine, zajedno sa Fransisom Krikom i Džejmsom Votsonom.

2005. godine – U naletu uragana Sten, koji je izavao blatno klizište u planinskom delu Gvatemale gde žive potomci Maja, poginulo je oko 2.000 ljudi.

Stiv Džobs

2011. godine – Umro je jedan od osnivača i glavni rukovodilac Epla Stiv Džobs. On je izumeo i majstorski reklamirao sofisticirane “spravice” koje su izmenile svakodnevicu – počev od kućnog računara (PC) preko ajpoda (iPod) do ajfona (iPhone). Najzanimljiviji citati Stiva Džobsa!

Pročitajte i: Više o životu Stiva Džobsa!

2012. godine – Umro je Vojin Dimitrijević, jedan od najuglednijih srpskih stručnjaka za međunarodno pravo i međunarodne odnose, osnivač i direktor Beogradskog centra za ljudska prava.